Spółka cywilna
Spółka osobowa może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana. Spółka osobowa prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą. Zmiana postanowień umowy spółki wymaga zgody wszystkich wspólników, chyba że umowa stanowi inaczej.
Ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej może być przeniesiony na inną osobę tylko wówczas, gdy umowa spółki tak stanowi. Wymaga to uzyskania pisemnej zgody wszystkich pozostałych wspólników.
Zazwyczaj wkłady wspólników mają jednakową wartość. Wkład wspólnika może polegać na wniesieniu do spółki własności lub innych praw albo na świadczeniu usług. Za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiedzialni są solidarnie.
W przypadku przeniesienia ogółu praw i obowiązków wspólnika na inną osobę, za zobowiązania występującego wspólnika związane z uczestnictwem w spółce osobowej i zobowiązania tej spółki osobowej odpowiadają solidarnie występujący wspólnik oraz wspólnik przystępujący do spółki.
Różnica pomiędzy spółką cywilną, a spółkami handlowymi
Spółki cywilne to umowy wspólników, nie mają osobowości prawnej, dlatego też w odróżnieniu do spółek handlowych, nie mogą we własnym imieniu nabywać praw i zaciągać zobowiązań, pozywać i być pozwane. Są regulowane przez prawo zobowiązań. Spółka cywilna nie ma własnego mienia. Nabywane prawa i zaciągane zobowiązania wchodzą do wspólnego majątku wspólników, które stanowi ich współwłasność łączną.
Prawa wspólników w spółce cywilnej
Każdy wspólnik jest uprawniony do:
- prowadzenia spraw spółki. Każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników prowadzić sprawy, które nie przekraczają zakresu zwykłych czynności spółki. Jeżeli jednak przed zakończeniem takiej sprawy chociażby jeden z pozostałych wspólników sprzeciwi się jej prowadzeniu, potrzebna jest uchwała wspólników.
- Wykonania czynności nagłej, bez uprzedniej uchwały wspólników, której zaniechanie mogłoby narazić spółkę na niepowetowane straty.
- reprezentowania spółki w takich granicach, w jakich jest uprawniony do prowadzenia jej spraw.
- do równego udziału w zyskach i w tym samym stosunku uczestniczy w stratach, bez względu na rodzaj i wartość wkładu. W umowie spółki można inaczej ustalić stosunek udziału wspólników w zyskach i stratach. Można nawet zwolnić niektórych wspólników od udziału w stratach. Natomiast nie można wyłączyć wspólnika od udziału w zyskach.
- żądania podziału i wypłaty zysków, ale po rozwiązaniu spółki. Gdy spółka została zawarta na czas dłuższy, wspólnicy mogą żądać podziału i wypłaty zysków z końcem każdego roku obrachunkowego.
- Wystąpienia ze spółki, wypowiadając swój udział na trzy miesiące naprzód na koniec roku obrachunkowego, jeśli spółka została zawarte na czas nie oznaczony. Z ważnych powodów wspólnik może wypowiedzieć swój udział bez zachowania terminów wypowiedzenia, chociażby spółka była zawarta na czas oznaczony.