Jednym z istotnych składników stosunków małżeńskich we współczesnym świecie jest uregulowanie przez małżonków kwestii majątkowych. Stosunki majątkowe małżonków odpowiedzialne są bowiem za kształtowanie materialnych podstaw bytu rodziny i istotnie wpływają na jej funkcjonowanie. W związku z powyższym ustawodawca zawsze wskazuje ustrój majątkowy uznany za obowiązujący, w przypadku gdyby małżonkowie nie postanowili inaczej.
W państwach zachodnioeuropejskich rozdzielność majątkowa jest powszechną praktyką. Natomiast w polskim systemie prawa rodzinnego ustawodawca przewiduje, iż wraz z zawarciem małżeństwa między małżonkami powstaje majątkowa wspólność ustawowa, co oznacza, że wszystko, co małżonkowie zgromadzą, jest wspólne, poczynając od mieszkania i ekspresu do kawy, poprzez wynagrodzenie za pracę, kończąc na środkach, zgromadzonych na funduszu emerytalnym. System taki, ma w swoim założeniu, sprzyjać większej zażyłości małżonków, gdyż wymaga współdziałania i wzajemnego zaufania w zarządzaniu majątkiem wspólnym.
[ ( http://static1.money.pl/i/h/59/t93243.jpg ) ] (http://prawo.money.pl/aktualnosci/okiem-eksperta/artykul/podzial;majatku;malzenskiego;przez;sad,130,0,629378.html) Podział majątku małżeńskiego przez sąd
Jednakże w przypadku gdyby doszło do rozdźwięku pomiędzy małżonkami i w następstwie tego do rozwodu istnienie ustawowej wspólności majątkowej pomiędzy małżonkami powoduje dodatkowe komplikacje przy podziale wspólnego majątku. Rozwiązaniem problemu w takiej sytuacji może być zawarcie małżeńskiej umowy majątkowej potocznie zwanej intercyzą. Warto zauważyć, iż małżeńską umowę majątkową można podpisać zarówno przed, jak i w trakcie trwania małżeństwa. Można ją także w dowolnym czasie zmodyfikować lub zerwać.
Zgodnie z art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, majątkową umowę małżeńską mogą zawrzeć tylko małżonkowie. Nie mogą jej zatem zawrzeć np. konkubenci, i to niezależnie od tego czy ich związek jest związkiem długotrwałym czy też osoby te pozostaję we wspólnym pożyciu krótki okres czasu. Ponadto trzeba pamiętać, że jeżeli umowę majątkową zawierają osoby, które dopiero chcą zawrzeć związek małżeński, to zawarta pomiędzy nimi umowa będzie skuteczna dopiero od momentu faktycznego zawarcia związku małżeńskiego.
W przypadku gdy narzeczeni nie podpiszą umowy majątkowej, po ślubie będą dysponować trzema majątkami, tzn.: majątkiem żony (majątek, który żona nabyła przed ślubem), majątkiem męża (majątek, który mąż nabył przed ślubem) oraz wspólnym majątkiem (majątek, który małżonkowie osobno lub wspólnie nabyli po ślubie). W sytuacji podpisania umowy majątkowej przez narzeczonych, z chwilą zawarcia przez nich związku małżeńskiego nie powstanie pomiędzy małżonkami ustrój wspólności majątkowej.
Zawierając intercyzę, małżonkowie mogą zdecydować się na jeden z niżej wymienionych ustrojów majątkowych:
- ograniczona wspólność majątkowa (np. postanowić, iż zarobki każdego z małżonków nie będą stanowiły części majątku wspólnego),
- rozszerzona wspólność majątkowa (np. poprzez ustanowienie małżonka współwłaścicielem posiadanego mieszkania),
- rozdzielność majątkowa (wspólnota majątkowa w ogóle nie powstaje),
- rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków. (w przypadku rozwodu jedno z małżonków, które w trakcie trwania małżeństwa zarabiało mniej, bo np. zajmowało się dziećmi i w związku z tym nie zarobkowało, może na drodze sądowej domagać się od partnera wyrównania majątków).
[ ( http://static1.money.pl/i/h/252/t26364.jpg ) ] (http://prawo.money.pl/aktualnosci/okiem-eksperta/artykul/separacja;-;jakie;ma;skutki;prawne,164,0,454820.html) Separacja - jakie ma skutki prawne?
Forma w jakiej małżonkowie mogą zawrzeć umowę majątkowa została ustanowiona z góry przez ustawodawcę i jej niezachowanie prowadzi do bezwzględnej nieważności zawartej umowy. Aby zabezpieczyć interesy obojga małżonków ustawodawca wyraźnie określił, że umowa majątkowa musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego. Obecnie łączny koszt zawarcia takiej umowy (wraz z towarzyszącymi opłatami) wynosi ok. 550 zł.
Warto zauważyć, że w przypadku ustroju wspólności majątkowej pomiędzy małżonkami, mogą się oni, wspólnie rozliczać się z urzędem podatkowym oraz zaciągać wspólne kredyty. Natomiast w sytuacji rozdzielności majątkowej małżonkowie nie mogą składać ani wspólnych rozliczeń podatkowych (co jest szczególnie niekorzystne w przypadku, gdy jedno z małżonków ma znacznie wyższe dochody, niż drugie) ani też brać wspólnych kredytów (o istnieniu intercyzy należy powiadomić kredytodawcę przed zawarciem umowy), a zatem mają niższą zdolność kredytową.
Pamiętać trzeba jednak, że każdy ustrój majątkowy pomiędzy małżonkami ma zarówno swoje plusy jaki i minusy dlatego też warto przed podpisaniem umowy majątkowej skonsultować się z adwokatem, który pomoże wybrać optymalną dla małżonków opcję.
Czytaj w Money.pl | |
---|---|
[ ( http://static1.money.pl/i/h/45/t26669.jpg ) ] (http://prawo.money.pl/aktualnosci/wiadomosci/artykul/za;niesplacony;kredyt;odpowiesz;calym;majatkiem,247,0,381431.html) | Za niespłacony kredyt odpowiesz całym majątkiem Polacy pożyczyli od banków już 267 miliardów złotych. |
[ ( http://static1.money.pl/i/h/10/t46602.jpg ) ] (http://prawo.money.pl/aktualnosci/wiadomosci/artykul/ustanowienie;rozdzielnosci;majatkowej;na;zadanie;wierzyciela,196,0,536004.html) | Ustanowienie rozdzielności majątkowej na żądanie wierzyciela Z czego wierzyciel może żądać zaspokojenia, gdy dług zaciągnięty został bez zgody współmałżonka? |
[ ( http://static1.money.pl/i/h/175/t25263.jpg ) ] (http://prawo.money.pl/aktualnosci/wiadomosci/artykul/rozwod;kosztowny;jak;wesele,185,0,374969.html) | Rozwód kosztowny jak wesele Rozstania mogą być bardzo drogie i dlatego rozwija się biznes rozwodowy. |
Autorki są prawnikami z Kancelarii Adwokatów i Radców Prawnych Celichowski – Szyndler i Partnerzy.