Rozwiązanie spółki jawnej, jako wstęp do jej likwidacji

Zakończenie wspólnej działalności wspólników w formie spółki jawnej wymaga jej rozwiązania i co do zasady przeprowadzenia likwidacji.

Oczywiście należy rozróżnić pojęcie rozwiązania spółki od jej likwidacji, czy ustania. Rozwiązanie spółki prowadzi bowiem dopiero do zakończenia działalności, ustania spółki. Celowi temu ma służyć postępowanie likwidacyjne (które jednak nie jest obligatoryjne). Należy także pamiętać, iż sam fakt zaprzestania działalności gospodarczej nie powoduje sam przez się, ustania spółki, ani otwarcia jej likwidacji. Dopiero podjęcie sformalizowanych kroków, określonych w ustawie, może wywołać pożądany skutek.

Okoliczność rozwiązania spółki musi zostać ujawniona w Rejestrze Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, a obowiązek zgłoszenia rozwiązania spoczywa na wspólnikach.

Zdarzenia powodujące rozwiązanie spółki zostały ujęte w art. 58 Ksh i są to:

• przyczyny przewidziane w umowie spółki,
• jednomyślna uchwała wszystkich wspólników,
• ogłoszenie upadłości spółki,
• śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości,
• wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika,
• prawomocne orzeczenie sądu.

Przyjmuje się że wyliczenie z art. 58 Ksh jest wyczerpujące, jednakże otwarty charakter niektórych przesłanek, jak chociażby _ przyczyny przewidziane w umowie spółki _, czy _ jednomyślna uchwała wspólników _ powoduje, że rzeczywiste przyczyny rozwiązania mogą być niemalże wszelkiego rodzaju.

Ponadto katalog przyczyn może być szerszy jeśli np. przewidują to inne przepisy o charakterze ustawowym.

Czytaj więcej [ ( http://static1.money.pl/i/h/237/201709.jpg ) ] (http://prawo.money.pl/aktualnosci/okiem-eksperta/artykul/zyski;ze;spolki;nie;tylko;dla;akcjonariuszy,38,0,1053734.html) *Zyski ze spółki nie tylko dla akcjonariuszy * Świadectwa założycielskie dają prawo uczestniczenia w podziale zysku spółki akcyjnej w granicach ustalonych przez statut, po uprzednim odliczeniu na rzecz akcjonariuszy minimalnej dywidendy.

Skutki wystąpienia niektórych przyczyn mogą zostać zmienione przez umowę spółki lub wolą samych wspólników. W przypadku śmierci (również uznania za zmarłego), ogłoszenia upadłości wspólnika lub wypowiedzenia umowy spółki przez wierzyciela wspólnika lub samego wspólnika spółka trwa nadal pomiędzy pozostałymi wspólnikami, jeżeli przewiduje to umowa spółki lub pozostali wspólnicy tak postanowią.

Decyzja może zostać powzięta już po ogłoszeniu upadłości, śmierci wspólnika lub wypowiedzeniu umowy spółki. Oczywistym jest, iż wspólnicy mogą podjąć decyzję o zmianie skutków zaistnienia konkretnej przyczyny w każdym momencie trwania spółki (do momentu wystąpienia przyczyny) poprzez zmianę umowy spółki. Po zaistnieniu przyczyny decyzja taka musi zostać podjęta niezwłocznie, a w przypadku wypowiedzenia umowy spółki do upływu okresu wypowiedzenia. Wówczas następuje jedynie zmiana składu osobowego wspólników, przez jego zmniejszenie (tylko w przypadku, gdy spółka miała więcej niż dwóch wspólników) lub zmianę (gdy np. w miejsce wspólnika wchodzi jego spadkobierca).

Należy pamiętać o tym, iż zmiana składu osobowego wspólników może pociągnąć za sobą konieczność zmiany firmy spółki, chyba że występujący wspólnik wyrazi zgodę w formie pisemnej na zachowanie jego nazwiska w firmie spółki. W przypadku śmierci wspólnika zgoda może być wyrażona przez jego małżonka i dzieci.

Przepisy o śmierci wspólnika należy stosować także w przypadku wspólników nie będących osobami fizycznymi. W przypadku, gdy wspólnikiem spółki jawnej jest np. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, przepisy o skutkach śmierci wspólnika znajdują zastosowanie dopiero po wykreśleniu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z rejestru (po zakończeniu jej postępowania likwidacyjnego).

W przypadku zaistnienia przyczyny, uzasadniającej rozwiązanie wskazanej w umowie, jeśli wspólnicy prowadzą działalność dalej, spółkę uważa się za przedłużoną na czas nieoznaczony.

Na drugiej stronie o przyczynach pozwalających rozwiązać spółkę

Rozwiązanie spółki z woli wspólników następuje w dwóch przypadkach - po pierwsze, gdy wspólnicy już w umowie spółki przewidzieli dodatkowe przyczyny, których wystąpienie pociąga za sobą taki skutek. Po drugie wspólnicy mogą w każdym momencie istnienia spółki podjąć decyzję o jej rozwiązaniu w drodze jednomyślnej uchwały wszystkich wspólników. Z uwagi na to, iż w spółce jawnej część wspólników może być wyłączona od prowadzenia spraw spółki, należy zaznaczyć, iż przy podejmowaniu przedmiotowej uchwały wymagana jest zgoda wszystkich wspólników zarówno prowadzących sprawy spółki, jak i tych, którzy są wyłączeni od ich prowadzenia.

W przypadku przesłanek zawartych w umowie przyczyny rozwiązania spółki mogą być wszelakiego rodzaju np. upływ określonego terminu, wyczerpanie zasobów magazynowych, osiągniecie zamierzonego celu gospodarczego, a nawet niekorzystna zmiana warunków prowadzenia działalności. Przyczyna winna być określona jasno i dokładnie tak, by stwierdzenie jej wystąpienia nie nastręczało trudności. Ponadto, co ważne, umowa winna precyzować, czy wystąpienie konkretnej przesłanki pociąga za sobą niejako automatycznie rozwiązanie spółki, czy potrzebne jest jeszcze podjęcie stosownej uchwały wspólników.

Ponadto każdy wspólnik może, z ważnych przyczyn, żądać rozwiązania spółki przez sąd. Umowne postanowienia pozbawiające wspólnika korzystania z tego uprawnienia jest nieważne. Natomiast nic nie stoi na przeszkodzie by wspólnik złożył oświadczenie, iż zrzeka się prawa do wystąpienia do sądu o rozwiązanie spółki co do przyczyny, która już wystąpiła i jest mu wiadoma.

Czytaj więcej [ ( http://static1.money.pl/i/h/225/m34785.jpg ) ] (http://prawo.money.pl/aktualnosci/wiadomosci/artykul/nowy;wspolnik;w;spolce;jawnej;co;trzeba;zmienic,216,0,1037528.html) *Nowy wspólnik w spółce jawnej. Co trzeba zmienić * Spółka może zachować w swojej nazwie nazwisko byłego wspólnika, jeżeli ten wyrazi pisemną zgodę. Ważne powody, o których mówi ustawa nie zostały dotychczas zdefiniowane i są uzależnione od partykularnej sytuacji spółki. Może się zdarzyć, iż w stosunku do jednej firmy jakaś przyczyna zostanie uznana za ważny powód w stosunku do innej, będącej w innej sytuacji, nie. Natomiast bez wątpienia za ważną przyczynę uznaje się brak wzajemnego zaufania, relacje między wspólnikami uniemożliwiające współpracę, trwały konflikt między wspólnikami uniemożliwiający podjęcie decyzji, a także sytuację, gdy wspólnik jest ciągle pozbawiony istotnych uprawnień przez
innych wspólników dysponujących większością głosów.

Natomiast, gdy ważny powód zachodzi tylko po stronie jednego wspólnika pozostali wspólnicy mogą wystąpić z żądaniem do sądu w celu orzeczenia o wyłączeniu go ze spółki.

W przypadku, gdy w spółce jest jedynie dwóch wspólników, a przyczyny uzasadniające rozwiązanie spółki, dotyczą tylko jednego z nich, regulacja Ksh wprost przewiduje, iż wówczas sąd może orzec o przyznaniu majątku spółki tylko jednemu z nich z obowiązkiem rozliczenia się z drugim wspólnikiem. Podobnie jeśli jeden ze wspólników wywołał przyczynę rozwiązania spółki (wyr. SN z 26 września 2007 roku IV CSK 165/07).

Należy pamiętać, iż w takim przypadku wspólnik, któremu sąd przyznał prawo do przejęcia majątku spółki jest następcą pod tytułem ogólnym, a co za tym idzie może wstąpić w sprawy sądowe wszczęte przez spółkę przed jej rozwiązaniem, a toczące się po jej wykreśleniu z Rejestru Przedsiębiorców KRS (post. SN z 19 grudnia 2007 roku V CSK 343/07).

Należy pamiętać, iż w przypadku spółek zawartych na czas nieoznaczony każdy wspólnik może wypowiedzieć umowę spółki na sześć miesięcy przed końcem roku obrotowego. Złożone oświadczenie, o wypowiedzeniu, musi być stanowcze, w szczególności nie może być uzależnione od warunku (wyr. SN 29 kwietnia 2009 roku II CSK 614/08).

Wystąpienie przyczyn uzasadniających rozwiązanie spółki powoduje konieczność przeprowadzenia likwidacji spółki, chyba że wspólnicy przewidzą inny sposób zakończenia jej działalności. Postępowanie likwidacyjne jest uregulowane w ustawie i wymaga przeprowadzenia kilku kluczowych sformalizowanych kroków. Jednak wspólnicy sami (niekiedy wymagana jest zgoda wierzyciela wspólnika lub syndyka masy upadłościowej wspólnika) mogą wybrać bardziej dogodną dla nich formę kończenia działalności spółki.

Autor jest adwokatem w kancelarii prawniczej Siwek Gaczyński & Partners