Środkiem mającym na celu uniknięcie lub przynajmniej znaczne ograniczenie ryzyka związanego z transakcją fuzji lub przejęcia może być uprzednie przeprowadzenie audytu prawnego.
Łączenie się spółek może przybrać formę fuzji, czyli dobrowolnego łączenia się przedsiębiorstw lub przejęcia kontroli przez jedną spółkę nad drugą. Fuzje i przejęcia stanowią istotny przejaw rozwoju i zewnętrznego wzrostu przedsiębiorstw. Od lat 90. stale obserwuje się w Polsce duże zainteresowanie procesami fuzji i przejęć. Mogą one mieć różnorodne skutki, a co za tym idzie - być obarczone znacznym ryzykiem. Sposobem na jego uniknięcie lub przynajmniej zminimalizowanie może być uprzednie przeprowadzenie audytu prawnego.
Proces fuzji albo przejęcia składa się z wielu etapów. Fazy te można określić również mianem fazy czynności przygotowawczych, fazy uchwał wspólników oraz fazy rejestracji i ogłoszenia fuzji. To właśnie pierwsza z wymienionych faz jest tą decydującą, czyli etapem, w którym na podstawie dokonanej oceny ryzyka i skutków zamierzonej transakcji, dochodzi do podjęcia ostatecznej decyzji o jej dokonaniu.
Audyt prawny jest badaniem sytuacji prawnej podmiotów, które mają uczestniczyć w transakcji fuzji lub przejęcia. Jego celem jest dokonanie wszechstronnej analizy oraz oceny prawnej działalności danego podmiotu, a także jego przedsiębiorstwa, której rezultatem jest wskazanie jego silnych i słabych stron oraz zidentyfikowanie wszelkich potencjalnych zagrożeń, które mogą być związane z konkretną transakcją.
Audytor, biorąc pod uwagę specyfikę funkcjonowania przedsiębiorstwa, przepisy i wynikające z nich aspekty prawne dotyczące określonego przedmiotu działalności, dokonuje oceny bezpieczeństwa zamierzonej transakcji fuzji lub przejęcia z prawnego punktu widzenia. Oszacowanie związanego z transakcją ryzyka jest niezbędne dla dokonania ostatecznej wyceny podmiotu będącego kandydatem do nabycia lub przejęcia oraz sprecyzowania ostatecznych argumentów negocjacyjnych. W praktyce audyt prawny sprowadza się do badania poszczególnych obszarów funkcjonowania podmiotu oraz jego przedsiębiorstwa. Badanie to powinno obejmować:
- analizę zgodności działalności podmiotu z przepisami prawa,
- analizę korporacyjnej organizacji, funkcjonowania organów podmiotu, jego skład oraz zaangażowanie w działalność innych podmiotów,
- analizę stanu prawnego należących do danego podmiotu nieruchomości,
- analizę zatrudnienia,
- analizę zobowiązań istniejących oraz potencjalnych (w tym analizę zobowiązań umownych oraz potencjalnych lub spornych),
- analizę bezpieczeństwa oraz warunków prawnych transakcji.
Faza menedżerska, a więc faza czynności przygotowawczych, poprzedzająca realne rozpoczęcie procesu fuzji lub przejęcia, powinna obejmować również właściwe zaplanowanie harmonogramu całego procesu transakcji. Audyt prawny umożliwia jasne określenie zespołu działań, których podjęcie jest niezbędne lub zalecane w celu doprowadzenia do stanu zgodnego z prawem oraz przeprowadzenia bezpiecznej i kontrolowanej w skutkach transakcji typu M&A (_ mergers and acquisitions _ - ang. fuzje i przejęcia).
W wyniku prawidłowo przeprowadzonej analizy zainteresowany podmiot zostaje zaopatrzony w informacje dotyczące zastanej przez audytora sytuacji prawnej, które stanowią również narzędzia pozwalające na zaplanowanie procesu integracji łączących się podmiotów w ramach nowej struktury własnościowej.
| O spółkach czytaj w Money.pl | |
|---|---|
| Kiedy w spółce akcyjnej potrzebny jest biegły rewident? Uzyskanie pozytywnej opinii biegłego rewidenta może być warunkiem, a także głównym kryterium podjęcia przez akcjonariuszy kluczowych dla spółki decyzji. | |
| Jakie korzyści może dać podział spółki Koncentrowanie całego majątku w jednej spółce powoduje, że w przypadku problemów w biznesie, może dojść do utraty wszystkiego. | |
| Co może ograniczyć zbycie udziałów w spółce z o. o. Jeśli wspólnicy w spółce nie wyrażą zgody na sprzedaż udziałów, umowa zbycia staje się bezskuteczna. |
Autorka jest radcą prawnym, szefem departamentu prawa korporacyjnego, partnerem w Chałas i Wspólnicy Kancelaria Prawna