Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością stanowi jedną z bardziej popularnych form wykonywania działalności gospodarczej. Jednakże zdarza się, że wspólnicy, których początkowo połączyła wspólna wizja prowadzenia biznesu, przestają się ze sobą dogadywać. Wówczas w spółce powstaje konflikt. Może on mieć różny przebieg oraz nasilenie w zależności od liczby udziałów przypadających poszczególnym wspólnikom. Wspólnicy mniejszościowi, którzy nie zgadzają się z polityką reszty wspólników pozostają wówczas częstokroć w przeświadczeniu, że są na straconej pozycji i nie mają szans wywierania realnego wpływu na dalszą działalność spółki. Warto jednak pamiętać o szeregu uprawnień, które przysługują wszystkim wspólnikom sp. z o.o. i które można wykorzystać bez względu
Jednym z uprawnień, jest wyrażone w art. 212 Kodeksu spółek handlowych prawo osobistej kontroli wspólnika. Każdy wspólnik może w każdym czasie przeglądać księgi i dokumenty spółki, sporządzać bilans lub żądać wyjaśnień od zarządu. To uprawnienie daje każdemu wspólnikowi, w tym również wspólnikowi mniejszościowemu, możliwość zapoznawania się z całością dokumentacji dotyczącej spółki, a zatem także jej korespondencji, umów zawieranych przez spółkę w toku działalności, czy też akt spraw sądowych.
Co istotne, wspólnik może realizować to uprawnienie wraz z upoważnioną przez siebie osobą, czyli może korzystać z pomocy prawnika, specjalisty od podatków, biegłego rewidenta, tak aby w pełni ocenić prawidłowość i gospodarność działań podejmowanych przez spółkę. Jeżeli zarząd spółki odmówi wspólnikowi możliwości skorzystania z prawa kontroli, powołując się na art. 212 § 2 K.s.h., czyli uzasadnioną obawę, iż wspólnik wykorzysta wgląd do ksiąg w celu sprzecznym z interesami spółki, lub po prostu nie podając żadnego powodu, wspólnikowi przysługuje wówczas prawo do złożenia wniosku do sądu rejestrowego o zobowiązanie zarządu do udzielenie wyjaśnień lub udostępnienia dokumentów i ksiąg.
Wniosek ten należy zgłosić w terminie siedmiu dni od dnia otrzymania zawiadomienia wspólnika o uchwale wspólników odmawiającej wglądu do ksiąg lub też w przypadku, gdy uchwała ta nie zostanie powzięta w terminie miesiąca od dnia złożenia przez wspólnika żądania o umożliwienie skorzystania z uprawnienia kontroli indywidualnej, w terminie 7 dni od momentu upływu tego terminu. Uzyskane w ten sposób informacje o wewnętrznym funkcjonowaniu spółki dają wspólnikowi możliwość do ewentualnych dalszych działań, jak chociażby, domagania się naprawienia szkody wyrządzonej spółce działaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki (art. 295 K.s.h. _ actio pro socio _).
Czytaj więcej [ ( http://static1.money.pl/i/h/171/125355.jpg ) ] (http://prawo.money.pl/aktualnosci/okiem-eksperta/artykul/koncentracja;przedsiebiorstw;kiedy;potrzebna;zgoda;uokik,120,0,1208184.html) *Łączysz firmy? Sprawdź, czy nie łamiesz prawa * Prezes urzędu wydaje zgodę na dokonanie koncentracji, jeśli w jej wyniku konkurencja na rynku nie zostanie istotnie ograniczona.
Jeżeli w spółce funkcjonuje rada nadzorcza, a w umowie spółki zawarto zapis o wyłączeniu indywidualnej kontroli wspólnika, wówczas wspólnik nie będzie miał możliwości korzystania z uprawnień wskazanych w art. 212 K.s.h. Jednakże pamiętać należy, że rada nadzorcza obligatoryjnie występuje w spółkach, których kapitał zakładowy przewyższa kwotę 500 tys. zł, a wspólników jest więcej niż 25. Jeżeli spółka nie spełnia tych warunków, wówczas powoływanie rady nadzorczej jest jedynie fakultatywne. I tak, z praktycznej obserwacji struktury spółek z o.o. w Polsce wynika, że w tych, które nie spełniają wymogów do obligatoryjnego powołania rady nadzorczej, jej faktyczne powoływanie jest rzadkością.
W sytuacji konfliktowej, w której wspólnik mniejszościowy regularnie korzysta z prawa do kontroli indywidualnej, wśród pozostałych wspólników spółki może pojawić się pokusa do zmiany umowy spółki przez wprowadzenie do umowy spółki zapisu o powołaniu rady nadzorczej i wyłączenia indywidualnej kontroli wspólników. Pamiętać jednak należy, że takie posunięcie wymaga podjęcia uchwały o zmianie umowy spółki. Z kolei zgodnie z art. 246 § 3 K.s.h. taka uchwała, jako uszczuplająca prawa udziałowe wspólnika wymaga zgody wspólnika, którego dotyczy (_ vide _ wyrok Sadu Apelacyjnego w Krakowie z 23 sierpnia 2012 roku sygn. akt I Aca 715/12, publ. Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych, orzeczenia.ms.gov.pl.). Zatem wspólnik, winien głosować przeciwko, a następnie zaskarżyć taką uchwałę jako niezgodną z przepisami, to jest z art. 246 § 3 K.s.h.
Wspólnikowi przysługuje również szereg innych uprawnień, jak chociażby prawo do zaskarżania uchwał wspólników spółki, dalej w przypadku do posiadania minimum 1/10 udziałów w spółce prawo do zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników, jak również prawo do zamieszczenia określonych punktów w porządku obrad zgromadzenia wspólników, czy też prawo do przeglądania księgi udziałów. Jednakże, należy podkreślić, że sytuacja każdej spółki z o.o. jest inna, z uwagi na strukturę udziałów, treść umowy, wykonywaną działalność, czy też przede wszystkim podłoże konkretnego konfliktu. Zatem aby umiejętnie wykorzystać uprawnienia, które przysługują wspólnikowi warto w tej kwestii skonsultować się ze specjalistą.
| Czytaj więcej w Money.pl | |
|---|---|
| Rejestracja spółki z o.o. krok po kroku Minimalny wkład wynosi 5 tys. zł. Przy zakładaniu przez internet, dopuszczalna jest tylko gotówka, a wkłady niepieniężne nie są uwzględniane. | |
| Spółka osobowa - tak ją zmienisz w... Do przekształcenia spółek jawnej oraz partnerskiej wymagana jest jednomyślność wszystkich wspólników, także wyłączonych od prowadzenia spraw firmy. | |
| Mąż kupuje udziały w spółce. Żona wspólnikiem? Przy nabyciu udziałów w spółce za wkłady z majątku wspólnego, wspólnikiem zostaje jedynie ten z małżonków, który był stroną czynności prawnej - tłumaczy Agata Kulik z Siwek Gaczyński & Partners. |
Autorka jest adwokatem w Celichowski Spółka Partnerska Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych