Przeprowadzenie audytu prawnego pozwala zidentyfikować nieprawidłowości mogące być źródłem potencjalnych problemów natury prawnej. W efekcie pozwala uniknąć lub znacznie ograniczyć ryzyko związane z transakcją M&A.
Audytor ma za zadanie dokonać wszechstronnej analizy oraz oceny prawnej działalności danego podmiotu, w szczególności jego przedsiębiorstwa. Jej rezultatem jest wskazanie silnych i słabych stron oraz zidentyfikowanie potencjalnego ryzyka i zagrożeń wynikających z tej działalności, mogących mieć wpływ na konkretną transakcję.
Przedsiębiorcy często nie zdają sobie sprawy z ilości nieprawidłowości i naruszeń prawa związanych z prowadzoną przez nich działalnością, które - jeśli nie zostaną zidentyfikowane przed dokonaniem transakcji, mogą rodzić następnie poważne konsekwencje obciążające obie strony. Zidentyfikowanie i następnie oszacowanie związanego z transakcją ryzyka jest niezbędne dla dokonania ostatecznej wyceny podmiotu będącego kandydatem do nabycia lub przejęcia oraz sprecyzowania ostatecznych argumentów negocjacyjnych.
W praktyce audyt prawny sprowadza się do badania poszczególnych obszarów funkcjonowania podmiotu. Badanie to obejmuje analizę zgodności działalności podmiotu z przepisami prawa w bardzo szerokim ujęciu.
Najczęściej spotykane problemy
Do problemów, z którymi często spotyka się audytor w trakcie badania prawnego spółek, należy zawieranie umów w mieniu spółki przez osoby, które nie mają do tego uprawnień. Przyczyną tego rodzaju uchybień jest bądź nieznajomość przepisów prawa dotyczących reprezentacji spółki bądź zaniedbanie w postaci zaniechania podjęcia odpowiednich uchwał w sytuacji upływu kadencji członków zarządu celem dokonania wyboru ich na kolejną kadencję. W takiej sytuacji umowę podpisuje de facto, były członek zarządu, nieuprawniony do reprezentacji spółki, co może skutkować nawet nieważnością umowy. Konsekwencje nieważności umowy natomiast zależą oczywiście od przedmiotu i wartości danej umowy.
Czytaj więcej [ ( http://static1.money.pl/i/h/57/m36665.jpg ) ] (http://prawo.money.pl/aktualnosci/wiadomosci/artykul/fuzja;i;przejecie;firmy;jak;ograniczyc;ryzyko,131,0,1051267.html) *Fuzja i przejęcie firmy. Jak ograniczyć ryzyko * Audyt prawny jest badaniem sytuacji prawnej firmy, która ma być przejęta, a jego celem ocena potencjalnych zagrożeń związanych z transakcją. Problem niewłaściwej reprezentacji często pojawia się również przy okazji umów zawieranych między spółką a członkiem jej zarządu. W takich umowach spółka, co do zasady, powinna być reprezentowana przez pełnomocnika powołanego uchwalą zgromadzenia wspólników lub przez radę nadzorczą, o ile istnieje ona w spółce. Przedsiębiorcy nagminnie natomiast zapominają o tych zasadach, co negatywnie wpływa na ocenę prawną działalności danego podmiotu.
Ponadto, zdarzają się przypadki, gdy określone decyzje lub czynności, dla których statut, umowa spółki lub ustawa wymaga zgody odpowiedniego organu spółki, podejmowane są bez uprzedniego uzyskania takiej zgody. Wówczas konsekwencje dokonania takiej czynności są uzależnione od tego, czy naruszone zostały przepisy ustawy czy tylko statutu lub umowy spółki.
Przy analizie stanu prawnego nieruchomości należących do danego podmiotu nieruchomości ujawnianych bywa wiele uchybień, których istnienie może znacząco wpływać na wartość danej nieruchomości, a w konsekwencji na wycenę akcji lub udziałów podmiotu biorącego udział w fuzji lub przejęciu. W przeważającej mierze zaniedbania dotyczą obowiązków przewidzianych przez prawo administracyjne.
Problematyczne obszary prawa
Czytaj więcej [ ( http://static1.money.pl/i/h/49/m35121.jpg ) ] (http://prawo.money.pl/aktualnosci/wiadomosci/artykul/kiedy;w;spolce;akcyjnej;potrzebny;jest;biegly;rewident,28,0,1044764.html) *Kiedy w spółce akcyjnej potrzebny jest biegły rewident? * Uzyskanie pozytywnej opinii biegłego rewidenta może być warunkiem, a także głównym kryterium podjęcia przez akcjonariuszy kluczowych dla spółki decyzji. Z doświadczenia audytorów prawnych wynika, iż istnieją dziedziny prawa, z którymi przedsiębiorcy mają szczególne problemy. Należą do nich m.in. prawo ochrony środowiska, na gruncie którego pojawia się wiele przypadków wymagających uzyskania stosownych pozwoleń środowiskowych bądź wypełniania określonych obowiązków ustawowych. Przedsiębiorcy nie zawsze są świadomi tych wymogów.
Wiele problemów pojawia się również na tle przepisów prawa własności intelektualnej i przemysłowej. Przedsiębiorcy nie chronią w sposób dostateczny swoich interesów (nie rejestrują znaków towarowych, patentów, wynalazków) albo też w sposób nieświadomy naruszają prawa osób trzecich.
W wyniku prawidłowo przeprowadzonej analizy zainteresowany podmiot zostaje zaopatrzony w informacje dotyczące zastanej przez audytora sytuacji prawnej, które umożliwiają mu świadome podjęcie decyzji co do przeprowadzenia transakcji, jak również zabezpieczenie transakcji od strony prawnej. Stanowią również narzędzie pozwalające na zaplanowanie procesu integracji łączących się podmiotów w ramach nowej struktury własnościowej.
| Czytaj więcej w Money.pl | |
|---|---|
| Niewłaściwe przekształcenie spółki. Jak uniknąć błędów? Uchwała o przekształceniu powinna zawierać m.in. zgodę na brzmienie umowy albo statutu spółki przekształconej. | |
| Lekceważenie pełnomocnika może prowadzić do uchylenia uchwały Obowiązek działania w zgodzie z dobrymi obyczajami, sprowadzający się do uwzględniania interesu spółki i pozostałych akcjonariuszy dotyczy każdego udziałowca. | |
| Szantaż korporacyjny - kiedy niedopuszczalny? Rygorystyczne przestrzeganie przepisów, jeśli nie ma wpływu na treść uchwał zgromadzenia wspólników, jest wbrew zasadzie lojalności korporacyjnej. |
Autorka jest radcą prawnym, szefową departamentu prawa korporacyjnego oraz partnerem w Chałas i Wspólnicy Kancelaria Prawna