Do uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem należy m.in. prawo do urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego oraz urlopu wychowawczego. Co istotne jednak, 8 listopada 2012 roku rząd przyjął nowe rozwiązania prorodzinne, przewidujące m.in. zmiany w urlopie wychowawczym oraz wprowadzenie urlopu rodzicielskiego. Przygotowywane zmiany przepisów mają - zdaniem pomysłodawców - większe niż dotychczas umożliwienie rodzicom dziecka dzielenie się uprawnieniami związanymi z rodzicielstwem.
Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami Kodeksu pracy, w przypadku urodzenia dziecka, pracownicy przysługuje urlop macierzyński w wymiarze od 20 do 37 tygodni. Urlop ten jest uzależniony od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie. W przypadku jednego dziecka wymiar urlopu wynosi 20 tygodni. Co najmniej 2 tygodnie urlopu macierzyńskiego mogą przypadać przed przewidywaną datą porodu.
Ustawodawca wskazuje wprost przypadki, w których z urlopu macierzyńskiego może skorzystać pracownik-ojciec wychowujący dziecko. Należą do nich:
- rezygnacja przez pracownicę z korzystania z pełnego wymiaru urlopu macierzyńskiego. Taka sytuacja może mieć miejsce po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 14 tygodni przysługującego urlopu macierzyńskiego. Pozostałej części urlopu udziela się wtedy pracownikowi-ojcu;
- niemożność sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem przez pracownicę, której stan zdrowia wymaga hospitalizacji. W przypadku takiego zdarzenia, po wykorzystaniu przez pracownicę po porodzie urlopu macierzyńskiego w wymiarze 8 tygodni, pracownik-ojciec wychowujący dziecko może skorzystać z części urlopu odpowiadającej okresowi, w którym matka dziecka przebywa w szpitalu.
O rezygnacji z części przysługującego urlopu macierzyńskiego konieczne jest zawiadomienie pracodawcy. W tym celu należy złożyć stosowny wniosek najpóźniej na siedem dni przed przystąpieniem do pracy. Należy jednak mieć na uwadze, że możliwość rezygnacji z urlopu macierzyńskiego po 14 tygodniach jest uzależniona od tego, czy istnieje osoba zdolna wykorzystać pozostałą część urlopu, tj. pracownik-ojciec wychowujący dziecko. W praktyce oznacza to, że z urlopu macierzyńskiego nie skorzysta np. mężczyzna, który wychowuje dziecko, ale nie jest jego ojcem (biologicznym lub w wyniku przysposobienia) bądź pracownik-ojciec, który dziecka nie wychowuje (np. wskutek pozbawienia władzy rodzicielskiej).
Dodatkowy urlop macierzyński
Przepisy prawa pracy regulują także tzw. dodatkowy urlop macierzyński. Wymiar tego urlopu - jak w przypadku urlopu macierzyńskiego - uzależniony jest od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie. W bieżącym roku kalendarzowym wynosi:
- do 4 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,
- do 6 tygodni w przypadku porodu mnogiego.
W 2014 roku wymiar tego urlopu zwiększy się, i będzie wynosił:
- do 6 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,
- do 8 tygodni w przypadku porodu mnogiego.
Decydujący się na dodatkowy urlop macierzyński powinni pamiętać o złożeniu odpowiedniego wniosku u pracodawcy. Należy pamiętać, że urlop ten udzielany jest jednorazowo, w wymiarze tygodnia lub jego wielokrotności, bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego. Przepisy Kodeksu pracy nie przewidują możliwości wykorzystania tego urlopu w częściach.
Pracownik ojciec wychowujący dziecko także może skorzystać z dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Będzie miał taką możliwość w następujących sytuacjach:
- po wykorzystaniu przez pracownicę urlopu macierzyńskiego - bezpośrednio po wykorzystaniu przez matkę urlopu macierzyńskiego ojciec dziecka może wykorzystać dodatkowy urlop macierzyński;
- w przypadku korzystania przez pracownika-ojca wychowującego dziecko z części urlopu macierzyńskiego w razie podzielenia się tym urlopem z matką.
Urlop ojcowski
Obowiązujące przepisy Kodeksu pracy stanowią, że ojciec dziecka ma prawo do urlopu ojcowskiego w wymiarze dwóch tygodni, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia albo od upływu 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu orzekającego przysposobienie i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10. roku życia.
Urlop ojcowski udzielany jest na pisemny wniosek pracownika-ojca, składany najpóźniej na 7 dni przed dniem rozpoczęcia urlopu ojcowskiego. Należy zwrócić uwagę, że skorzystanie przez pracownika-ojca wychowującego dziecko z urlopu ojcowskiego jest fakultatywne.
Urlop wychowawczy
Czytaj więcej [ ( http://static1.money.pl/i/h/39/262439.jpg ) ] (http://prawo.money.pl/aktualnosci/okiem-eksperta/artykul/majatek;dorobkowy;malzonkow;nie;warto;zwlekac;z;podzialem,211,0,1255379.html) *Stracił przez żonę miliony. 10 lat po rozwodzie! * Pozew o podział majątku dorobkowego małżonków można złożyć w dowolnym terminie - niezwłocznie po orzeczeniu rozwodu albo nawet kilkanaście lat później.
Pracownicy zatrudnieni co najmniej 6 miesięcy nabywają prawo do urlopu wychowawczego. Obecnie urlop ten przysługuje w wymiarze do 3 lat, które poświęca się na opiekę nad dzieckiem, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 4. roku życia. Co istotne, urlop ten może być wykorzystany jednorazowo albo nie więcej niż w czterech częściach.
Urlop wychowawczy udzielany jest na wniosek pracownika, a wniosek ten jest wiążący dla pracodawcy. Z urlopu wychowawczego mogą skorzystać zarówno matka, jak i ojciec dziecka (opiekunka i opiekun), jeżeli oboje są pracownikami.
W tym miejscu wskazać można, że opracowywany jest projekt nowelizacji Kodeksu pracy dotyczący urlopów wychowawczych. Projekt ma na celu dostosowanie polskich przepisów do wymogów dyrektyw unijnych. Zakłada wprowadzenie przepisów, zgodnie z którymi jeden z 36 miesięcy urlopu wychowawczego będzie obowiązkowo wykorzystywany przez drugiego rodzica. Ponadto, urlop wychowawczy będzie mógł zostać wykorzystywany w pięciu, a nie jak obecnie, czterech częściach. Dodatkowo, ma zostać podwyższony wymiar urlopu, który może być jednocześnie wykorzystany przez oboje rodziców.
Urlop rodzicielski
Godzenie pracy zawodowej z opieką nad dziećmi ma ułatwić także wprowadzenie dodatkowego, płatnego urlopu, tzw. urlopu rodzicielskiego, który wynosiłby dodatkowe 26 tygodni, niezależnie od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie. Wejście w życie projektowanych przepisów umożliwi zatem kobiecie, która urodzi jedno dziecko, skorzystanie nawet z 52 tygodni urlopu (w przypadku porodów mnogich wymiar ten wyniesie nawet od 65 do 71 tygodni w zależności od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie).
Nowe przepisy zakładają ponadto, że ojcowie dzieci będą mogli korzystać z urlopu rodzicielskiego na takich samych zasadach jak matki, przy czym rodzice będą mogli podzielić się tym urlopem. Jak już zasygnalizowano na wstępie, projektowane zmiany zmierzają do umożliwienia rodzicom dzielenia się opieką nad dzieckiem.
| Czytaj więcej w Money.pl | |
|---|---|
| Wtedy sąd odbiera władzę rodzicielską Jeśli przemawia za tym dobro dziecka, sąd może ograniczyć jednemu bądź obojgu rodzicom władzę rodzicielską. | |
| Masz długi? Wierzyciel może siegnąć po... Spłata długów jednego z małżonków z majątku wspólnego może nastąpić tylko w sytuacji, gdy zobowiązanie zostało zaciągnięte za zgodą drugiego. | |
| Alimenty na dorosłe dziecko? Zobacz kiedy Rodzic jest zobowiązany płacić alimenty tak długo, jak dziecko nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać. Rodzice mogą jednak wystąpić do sądu z powództwem o zniesienie alimentów. |
Autorka jest aplikantką radcowską w Malinowski Płachta i Wspólnicy Radcowie Prawni i Adwokaci sp. p.