Urlop rodzicielski cieszy się coraz większym zainteresowaniem rodziców. Według danych Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej do końca października 2013 r. ponad 25 tysięcy osób zdecydowało się skorzystać z takiej formy opieki nad dzieckiem. Urlop rodzicielski przysługuje zarówno matce, jak również ojcu dziecka. Rodzice mogą się także nim podzielić.
Mama lub tata na urlopie rodzicielskim nie musi całkowicie rezygnować z aktywności zawodowej. Rodzic może zdecydować się na pracę w ramach stosunku pracy lub zawrzeć umowę cywiloprawną np. umowę zlecenia lub umowę o dzieło. Decydując się na jedną ze wskazanych form aktywności zawodowej, należy pamiętać, że celem urlopu rodzicielskiego jest sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem. Z tego względu ustawodawca przewidział pewne ograniczenia w zakresie łączenia urlopu rodzicielskiego ze stosunkiem pracy.
Wniosek o dopuszczenie do pracy na urlopie rozdzicielskim
Kodeks pracy określa warunki i zasady podjęcia pracy u dotychczasowego pracodawcy w trakcie urlopu rodzicielskiego. Są one analogiczne jak w przypadku łączenia pracy zarobkowej z dodatkowym urlopem macierzyńskim. Konieczne jest złożenie pracodawcy odpowiedniego wniosku. Wniosek o dopuszczenie do pracy w trakcie urlopu rodzicielskiego na dotychczasowym stanowisku powinien być złożony w terminie nie krótszym niż 14 dni przed planowanym rozpoczęciem pracy. W treści wniosku rodzic powinien wskazać wymiar czasu pracy oraz okres, przez który zamierza łączyć korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy. Nie ma przeszkód, by w jednym piśmie zawnioskować o udzielenie urlopu rodzicielskiego oraz dopuszczenie do pracy w trakcie trwania tego urlopu.
Złożenie wniosku o dopuszczenie do pracy nie oznacza automatycznego powrotu do pracy, bowiem pracodawca może taki wniosek odrzucić, gdy jest to uzasadnione organizacją pracy lub rodzajem pracy wykonywanej przez pracownika. W takiej sytuacji pracodawca zobowiązany jest pisemnie wskazać przyczynę odmowy. Ponadto należy pamiętać, że pracownik może podjąć pracę zarobkową u pracodawcy udzielającego mu urlopu rodzicielskiego w wymiarze nie większym niż 1/2 etatu.
Wówczas pracodawca udzieli mu urlopu na pozostałą cześć dobowego wymiaru czasu pracy. Podjęcie pracy przez pracownika nie spowoduje jednak wydłużenia urlopu rodzicielskiego - będzie on wynosił 26 tygodni niezależnie od tego czy, i w jakim wymiarze pracownik będzie świadczył pracę. Plusem dla rodzica jest to, że wymiar urlopu pracownika nie podlega proporcjonalnemu zmniejszeniu. Oznacza to, że jeśli pełnoetatowy pracownik przebywa na urlopie rodzicielskim i jednocześnie świadczy pracę w wymiarze 1/2 etatu, to urlop przysługuje mu w wymiarze takim jak za cały etat.
Ponadto należy mieć na względzie zasady udzielania urlopu wypoczynkowego. Zgodnie z art. 1542 par. 1 Kodeksu pracy udziela się urlopu w takim wymiarze godzinowym, w jakim pracownik miał świadczyć pracę w danym dniu, na który urlop mu udzielono. Będzie miało to znaczenie w sytuacji, gdy rodzic pracuje tylko 4 godziny dziennie. Wtedy jednemu 8-godzinnemu dniowi urlopu będą odpowiadać 2 dni 4-godzinnego urlopu. Dodatkowo karmiącej mamie będzie przysługiwać przerwa lub przerwy na karmienie piersią w zależności od dobowego wymiaru pracy. Jeśli kobieta pracuje 5 dni w tygodniu po 4 godziny dziennie to ma prawo do jednej przerwy półgodzinnej_ . _
Konsekwencje finansowe pracy na urlopie rodzicielskim
W przypadku planowania powrotu do życia zawodowego nie można zapominać o konsekwencjach finansowych. Wynagrodzenie przysługuje pracownikowi za pracę wykonaną. Rodzic, który będzie łączył urlop rodzicielski z pracą na 1/2 etatu, otrzyma za nią połowę wynagrodzenia - także jeśli skorzysta on z urlopu wypoczynkowego. Zasada, zgodnie z którą w trakcie urlopu wypoczynkowego pracownikowi przysługuje takie wynagrodzenie jak za świadczenie pracy, również obowiązuje. Minusem jest to, że praca w trakcie urlopu rodzicielskiego spowoduje, że wypłacany zasiłek macierzyński ulegnie proporcjonalnemu obniżeniu.
Jeśli rodzic podejmie pracę na 1/2 etatu to będzie otrzymywać połowę przysługującego mu zasiłku, czyli 30 proc. lub 40 proc. podstawy wymiaru w zależności od wyboru ścieżki uzyskiwania urlopu.
Bardziej atrakcyjne dla osoby pozostającej na urlopie rodzicielskim wydaje się zawarcie umowy cywilnoprawnej. Przepisy Kodeksu pracy nie wykluczają takiej możliwości zarobkowania pracownika. W związku z tym, rodzic może jednocześnie pobierać zasiłek i wykonywać pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej z własnym pracodawcą lub też z zupełnie innym podmiotem.
Konieczne jest zwrócenie uwagi na to, czy charakter pracy świadczonej w ramach takiej umowy w rzeczywistości nie nosi cech stosunku pracy. Strony szczególnie uważnie powinny określić przedmiot umowy zlecenia, która jest często zawierana zamiast umowy o pracę. Samo nazwanie umowy przez strony umową zlecenia nie decyduje o charakterze danego stosunku i nie stanowi przeszkody do zakwalifikowania jej jako umowy o pracę. Teoretycznie nie ma przeszkód, aby rodzic przebywający na urlopie rodzicielskim, podjął prace w ramach stosunku pracy u innego pracodawcy niż u tego, który udzielił mu urlopu.
Reasumując, korzystanie z urlopu rodzicielskiego nie musi wiązać się z rezygnacją z życia zawodowego. Planując połączenie pracy zawodowej z opieką nad dzieckiem rodzic powinien pamiętać o ograniczeniach określonych przez prawo pracy.
| Czytaj więcej w Money.pl | |
|---|---|
| Pracownik delegowany. Co z ubezpieczeniem? Pracownik może być ubezpieczony w Polsce, jeżeli wykonuje pracę za granicą, pod warunkiem, że jest delegowany do krajów UE, państw EOG lub Szwajcarii. | |
| Wolne za pracę w święta. Kiedy przysługuje? Pracodawca, który zatrudnia pracownika w niedzielę i święta obowiązany jest mu zapewnić inny dzień wolny od pracy. | |
| Nie płaci alimentów? Straci prawo jazdy Decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy, można podjąć wobec uporczywie uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych. |
Autorka jest radca prawnym w Malinowski, Płachta i Wspólnicy Radcowie Prawni i Adwokaci sp.p.