Trwa ładowanie...
Zaloguj
Notowania
Przejdź na

Praca w niedzielę i święta. Kiedy przysługuje dzień wolny?

0
Podziel się:

Pracodawca, który zatrudnia pracownika w niedzielę i święta obowiązany jest mu zapewnić inny dzień wolny od pracy.

Praca w niedzielę i święta. Kiedy przysługuje dzień wolny?
(AlexRaths/iStockphoto)

Co do zasady, niedziele i święta, które wymienione są w ustawie z dnia 18 stycznia 1951 roku o dniach wolnych od pracy traktowane są jako dni wolne od pracy.

Zgodnie z wymienioną wyżej ustawą do świąt, w którym praca nie powinna być wykonywana zalicza się:

  • 1 stycznia - Nowy Rok,
  • 6 stycznia - Święto Trzech Króli,
  • pierwszy i drugi dzień Wielkiej Nocy,
  • 1 maja - Święto Państwowe,
  • 3 maja - Święto Narodowe Trzeciego Maja,
  • pierwszy dzień Zielonych Świątek,
  • dzień Bożego Ciała,
  • 15 sierpnia - Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny,
  • 1 listopada - Wszystkich Świętych,
  • 11 listopada - Narodowe Święto Niepodległości,
  • 25 i 26 grudnia - tj. pierwszy i drugi dzień Bożego Narodzenia.

Należy podkreślić, iż za wykonywanie pracy w niedzielę i święta uważa się świadczenie pracy między godziną 6.00 w tym dniu a godziną 6.00 w dniu następnym, chyba że u danego pracodawcy została ustalona inna godzina np. w układzie zbiorowym czy regulaminie pracy. Granice czasowe pracy w te dni nie pokrywają się zatem z dobą kalendarzową przypadającą od północy do północy dnia następnego. Poza tym, jak widać z powyższego - praca w sobotę traktowana jest jako dzień roboczy i nie jest uznawana jako dzień wolny od pracy.

Powyżej przedstawione rozważania nie oznaczają jednak, iż istnieje ustawowy zakaz wykonywania pracy w niedzielę i święta a wszelkie próby jej świadczenia są niedopuszczalne. Wyjątkowo bowiem, zgodnie z art. 15110 Kodeksu pracy ustawodawca zezwala na pracę w niedzielę i święta:

  • w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
  • w ruchu ciągłym,
  • przy pracy zmianowej,
  • przy niezbędnych remontach,
  • w transporcie i w komunikacji,
  • w zakładowych strażach pożarnych i w zakładowych służbach ratowniczych,
  • przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób,
  • w rolnictwie i hodowli,
  • przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności, w szczególności w: zakładach świadczących usługi dla ludności; gastronomii; zakładach hotelarskich; jednostkach gospodarki komunalnej; zakładach opieki zdrowotnej i innych placówkach służby zdrowia przeznaczonych dla osób, których stan zdrowia wymaga całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych; jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej oraz jednostkach organizacyjnych wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej zapewniających całodobową opiekę; zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, oświaty, turystyki i wypoczynku,
  • w stosunku do pracowników zatrudnionych w systemie czasu pracy, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta.

Jeżeli zatem pracodawca nie zatrudnia pracowników wymienionych wyżej obszarach, zatrudnianie przez niego pracowników w niedzielę i święta jest niedopuszczalne i może być bardzo ryzykowne gdyż może się narazić na odpowiedzialność prawną. Stąd, powyższego katalogu nie należy interpretować rozszerzająco.

Co istotne, praca w święta jest niedozwolona w placówkach handlowych. Z kolei praca w niedzielę jest dozwolona w placówkach, ale pod warunkiem wykonywania prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności. Powyższe pojęcie wydaje się nie jest do końca ostre dlatego pracodawcy powinni mieć na względzie, iż ocena - czy dana placówka wykonuje powyższe prace konieczne czy jednak nie - będzie należeć do właściwych organów sprawujących pieczę nad przestrzeganiem przepisów prawa pracy.

Pracodawca, który zatrudnia pracownika w niedzielę i święta obowiązany jest mu zapewnić inny dzień wolny od pracy.

W sytuacji pracy w niedzielę pracodawca winien zapewnić pracownikowi dzień wolny w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli. Jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie dnia wolnego od pracy w takim terminie, pracownikowi przysługuje dzień wolny od pracy do końca okresu rozliczeniowego, a w razie braku możliwości udzielenia dnia wolnego od pracy w tym terminie - dodatek w wysokości 100 proc. wynagrodzenia, za każdą godzinę pracy w niedzielę.

Poza tym, w zamian za wykonywanie pracy w niedzielę - pracownik powinien korzystać co najmniej raz na 4 tygodnie z niedzieli wolnej (powyższe nie odnosi się do pracowników zatrudnionych w systemie pracy weekendowej).

Z kolei w sytuacji wykonywania pracy w święto - pracodawca powinien zapewnić dzień wolny od pracy w ciągu okresu rozliczeniowego. Jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w święto, pracownikowi przysługuje, poza przysługującym wynagrodzeniem - 100 proc. dodatek do wynagrodzenia, za każdą godzinę pracy w święto. W sytuacji, gdy święto przypada w niedzielę - stosuje się przepisy dotyczące pracy w niedzielę.

Generalnie, zgodnie z Kodeksem pracy, tygodniowy nieprzerwany odpoczynek powinien przypadać w niedzielę. Natomiast w przypadku dozwolonej pracy w niedzielę - odpoczynek może przypadać w innym dniu niż niedziela.

Na marginesie, co istotne z uwagi na czas pracy, każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin.

Czytaj więcej w Money.pl
Ochrona miejsc pracy. Co daje nowa ustawa? Według nowych przepisów przedsiębiorca będzie mógł skorzystać z: przestoju ekonomicznego oraz obniżenia czasu pracy.
Wypowiedzenie zmieniające wysokość pensji Jeśli pracownik przed upływem połowy okresu wypowiedzenia nie odmówi przyjęcia proponowanych warunków, uważa się, że wyraził na nie zgodę.
Nowelizacja Kodeksu pracy. Co się zmieniło? Praca w godzinach nadliczbowych, jeżeli zostanie rozliczona oddaniem dni wolnych w trakcie trwania okresu rozliczeniowego, nie będzie płatna.

Autor jest prawnikiem w Kancelarii Prawnej Piszcz, Norek i Wspólnicy

Oceń jakość naszego artykułu:
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
KOMENTARZE
(0)