Trwa ładowanie...
Zaloguj
Notowania
Przejdź na

Zastaw rejestrowy - nie tylko przedsiębiorcy ustanowią zastaw

0
Podziel się:

Od początku 2009 roku rozszerzono krąg podmiotów uprawnionych do zastawu rejestrowego.

Zastaw rejestrowy - nie tylko przedsiębiorcy ustanowią zastaw

*Wśród zmian w przepisach prawa regulującego obrót gospodarczy jakie weszły w życie na przełomie 2008 i 2009 roku znalazła się również nowelizacja Ustawy z dnia 6 grudnia 1996r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (ustawa zast.rejstr), która weszła w życie po upływie 3 miesięcznego vacatio legis. *

Pomimo tego, iż sama konstrukcja zastawu rejestrowego nie uległa zasadniczej zmianie to jednak zakres nowelizacji ustawy zast.rejstr. stworzył nowe możliwości wykorzystywania tej instytucji w praktyce, rozszerzając równocześnie krąg podmiotów uprawnionych, które mogą wykorzystywać tę formę zabezpieczenia wierzytelności.

Zmianie uległa sama konstrukcja ustawy poprzez nadanie jej klasycznej dla tego rodzaju aktów prawnych formy. Przy okazji, co jest najważniejszą zmianą jakościową, rozszerzono zakres podmiotów, które mogą dokonywać zabezpieczenia swoich wierzytelności zastawem rejestrowym.

Zmiana konstrukcji ustawy polega na zastąpieniu dotychczasowego brzmienia art. 1 ustawy zast.rejstr. który to przepis zawierał zamknięty katalog podmiotów uprawnionych do ustanawiania zastawu rejestrowego poprzez określenie w tym przepisie - w ramach nowego rozdziału w ustawie _ przepisy ogólne _ - zakresu przedmiotowego ustawy.

Zgodnie z tym zapisem ustawa reguluje ustanawianie, przeniesienie i wygaśnięcie zastawu rejestrowego, przedmiot tego zastawu, prawa i obowiązki zastawcy i zastawnika, zbieg zastawu rejestrowego z innym ograniczeniem rzeczowym, zaspokajanie zastawnika, a także prowadzenie rejestru zastawów.

| (Redakcja:) Od 11 stycznia zastaw rejestrowy będzie mógł zostać ustanowiony na rzecz każdego podmiotu, w tym także osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz zagranicznych osób prawnych niebędących instytucjami kredytowymi. |
| --- |

Przypomnijmy, iż w poprzedniej wersji ustawy, prawo do ustanawiania zastawu rejestrowego przysługiwało dla ściśle limitowanego kręgu podmiotów, między innymi Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego, banków krajowych i zagranicznych, przedsiębiorców prowadzących działalność na terytorium RP, międzynarodowych organizacji finansowych, posiadaczy obligacji i innych papierów dłużnych (od 2000r.) a także, po nowelizacji ustawy zast.rejstr. w 2004r, funduszy sekurytyzacyjnych.

| Znowelizowana wersja ustawy zast.rejstr. obowiązuje od 11 stycznia 2009r. |
| --- |

Warto w tym miejscu przypomnieć, że ograniczenie katalogu podmiotów uprawnionych do korzystania z tej formy zabezpieczeń i dedykowanie jej tylko dla podmiotów profesjonalnych wiązało się z obawami o wydolność systemu i jego funkcjonowanie w sytuacji, gdyby uprawnienie to przysługiwało również podmiotom nieprofesjonalnym, w szczególności osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Temat ten był przedmiotem licznych analiz i sporów na etapie uchwalania pierwotnej wersji ustawy zast.rejstr.

Pojawiały się jednak wątpliwości co do tego, czy w świetle literalnego brzmienia art. 1 ustawy zast.rejstr w dotychczasowej wersji atrybut podmiotowy przesądza o możliwości ustanowienia zastawu rejestrowego czy też decyduje o tym charakter wierzytelności (sposób jej powstania). Przykładowo: czy zastaw rejestrowy może być ustanowiony przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą bez względu na to, czy wierzytelność taka powstała w ramach prowadzonej działalności czy też nie.

ZOBACZ TAKŻE:

Przyjęcie tego drugiego rozwiązania oznaczało w praktyce, że intencje jakie legły u podstaw wprowadzenia katalogu zamkniętego podmiotów uprawnionych nie do końca zostały wypełnione. Wprawdzie katalog podmiotów uprawnionych nadal zawierał jedynie podmioty profesjonalne niemniej jednak fakt, iż przedmiotem zastawu rejestrowego mogły być również wierzytelności nie powstałe w ramach prowadzonej działalności stanowił pewien wyłom w ówcześnie przyjętej zasadzie. Podobne uwagi można sformułować w odniesieniu do posiadaczy obligacji lub innych papierów dłużnych, gdzie żadnego dodatkowego kryterium ani podmiotowego (co do osoby posiadacza) ani przedmiotowego (związek pomiędzy nabyciem obligacji a prowadzeniem działalności gospodarczej) ustawa zast.rejstr. nie ustanawiała.

Drugim istotnym obszarem, który wymuszał dokonanie zmian w katalogu pomiotów uprawnionych do korzystania z zastawu rejestrowego była konieczność dostosowania przepisów prawa polskiego do przepisów Prawa Wspólnotowego poprzez wyeliminowanie nieuzasadnionego ograniczenia możliwości ustanawiania zastawu rejestrowego dla podmiotów z krajów członkowskich UE. Ponieważ takie ograniczenie byłoby sprzeczne z zasadą swobody przepływu kapitału (art. 56-60 TWE) dokonując nowelizacji ustawy zast.rejstr. ustawodawca zdecydował się na usunięcie tego ograniczenia.

Należy przy tym zauważyć, że swoboda przepływu kapitału obejmuje również prawo ustanawiania zastawu przez podmiot, który ma miejsce zamieszkania (siedzibę) na terytorium jednego z państw członkowskich - na rzecz podmiotu z terytorium innego państwa członkowskiego.

Przy takich zmianach ustawy zast.rejstr. prawo do zabezpieczenia w postaci ustanowienia zastawu rejestrowego nie podlega ograniczeniom ani co do charakteru prawnego podmiotu, w szczególności tego, czy podmiot jest przedsiębiorcą i prowadzi działalność gospodarczą czy też nie, ani również ze względu na kryterium obywatelstwa, tj. czy zastaw rejestrowy jest ustanawiany przez obywatel/podmiot polski czy też przez obywatela/podmiot z kraju członkowskiego Unii Europejskiej.

W konsekwencji rozszerzenia katalogu podmiotów uprawnionych dostosowano również przepisy regulujące prowadzenie postępowania rejestrowego.

| Przy składaniu wniosku rejestrowego konieczne jest umieszczenie oprócz imienia i nazwiska (nazwy), właściwego powszechnego numeru identyfikacyjnego oraz miejsce zamieszkania (siedziby) i adresu zastawcy, zastawnika oraz dłużnika niebędącego zastawcą; a ponadto w przypadku gdy zastawca, zastawnik lub dłużnik posiada miejsce zamieszkania (siedzibę) poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, wpisuje się ponadto adres dla doręczeń w Polsce. |
| --- |

Inną konsekwencją rozszerzenia zakresu podmiotowego ustawy o osoby/podmioty zagraniczne jest wyraźne zastrzeżenie wyłączności jurysdykcji krajowej w sprawach o wpis do rejestru zastawów dla wyraźnego określenia, że do polskiego rejestru publicznego wpisy mogą być dokonywane tylko na podstawie orzeczeń sądów polskich, bez możliwości uznania orzeczeń sądów zagranicznych.

Warto również podkreślić, że mając na uwadze konieczność zapewnienia sprawnej obsługi wniosków o ustanowienie zastawu rejestrowego, przy uwzględnieniu znacznego rozszerzenia grona osób uprawnionych do składania takich wniosków, wprowadzano znaczne ułatwienia w zakresie samego postępowania o ustanowienie wpisu zastawu w rejestrze. Przede wszystkim zniesiony został obligatoryjny jednomiesięczny termin na złożenie wniosku o ustanowienie zastaw, biegnący od daty zawarcia umowy zastawniczej.

Zmiana do ustawy zast.rejstr. uwzględniła również możliwość składania wniosku o wpis w rejestrze nie tylko w postaci papierowej, ale także drogą elektroniczną - zgodnie z wyborem wnioskodawcy, odwołując się w tym zakresie do wymogów ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym.

Usprawniono również samo postępowanie rejestrowe o wpis zastawu poprzez ograniczenie zakresu badania wniosku o wpis przez sąd. W trakcie rozpoznawania wniosku o wpis sąd zbada jedynie treść i formę wniosku oraz dokumentów stanowiących podstawę wpisu i to w ograniczonym zakresie - tylko w odniesieniu do danych podlegających wpisowi. Ponadto w postępowaniu o wpis zastawu do rejestru jedyną przesłanką odrzucenia wniosku przez sąd będzie tylko stwierdzone przy rozpoznawaniu wniosku oczywiste naruszenie prawa -wszystkie inne błędy będą mogły być usunięte w trybie postępowania rejestrowego.

Autor jest doradcą podatkowym, partnerem w "InCorpore Banach, Iniewski, Stradomski"

prawo
wiadmości
Oceń jakość naszego artykułu:
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
KOMENTARZE
(0)