Zgodnie z art. 1672 kodeksu pracy pracodawca jest obowiązany udzielić na żądanie pracownika i w terminie przez niego wskazanym nie więcej niż czterech dni urlopu w każdym roku kalendarzowym. Urlop ten nie jest objęty planem urlopów ani uzgodnieniami, o których mowa w art. 163 K.p.
W przypadku urlopu na żądanie pracownik nie musi uzasadniać swojego żądania, a kodeks pracy zobowiązuje go jedynie do zgłoszenia żądania urlopu najpóźniej w dniu jego rozpoczęcia. W wyroku z 15 listopada 2006 r. (I PK 128/06) Sąd Najwyższy wyraził pogląd, iż urlopu na żądanie powinien być zgłoszony najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu, jednak do chwili przewidywanego rozpoczęcia pracy przez pracownika według obowiązującego go rozkładu czasu pracy, przy czym regulamin pracy albo przyjęta u pracodawcy praktyka zakładowa (zwyczaj) mogą przewidywać późniejsze zgłoszenie wniosku o udzielenie urlopu na żądanie.
Nie można jednak zapominać, że urlop na żądanie stanowi części urlopu wypoczynkowego pracownika, dlatego też ma identyczny do urlopu wypoczynkowego charakter prawny i poza wyjątkami przewidzianymi wprost w kodeksie pracy (art.163 § 1 zdanie trzecie, art. 168 in fine K.p), jak również wynikającymi z istoty tego uprawienia, stosuje się do niego ogólne regulacje urlopowe wynikające z przepisów prawa pracy. Z tej też przyczyny za nieuzasadnione należy uznać stanowisko, że do wykorzystania tego urlopu uprawnia pracownika samo złożenie wniosku urlopowego lub inna forma uzewnętrznienia żądania w rozumieniu art. 1672 K.p.
Pracownik nie może więc rozpocząć urlopu na żądanie, dopóki pracodawca nie wyrazi na to zgody. Co więcej, rozpoczęcie urlopu na żądanie przed udzieleniem go przez pracodawcę może być uznane za nieusprawiedliwioną nieobecność w pracy, stanowiącą ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych w rozumieniu art. 52 § 1 K.p. (wyrok Sądu Najwyższego z 16 września 2008, II PK 26/08).
Nie każdy sprzeciw pracodawcy będzie jednak prawnie uzasadniony. Sąd najwyższy stwierdził, że pracodawca ma prawo odmówić udzielenia pracownikowi urlopu na żądanie, jednak decyzję tę muszą uzasadniać szczególne okoliczności dotyczące zakładu pracy (wyrok SN z 28 października 2008, II PK 123/09). Brak uzasadnionego sprzeciwu pracodawcy może zostać uznany za dorozumianą zgodę na wykorzystanie przez pracownika urlopu we wskazanym przez niego terminie.
Potwierdza to wyrok z 26 stycznia 2005 (IIPK 197/04), w którym Sąd Najwyższy potwierdził, że nieobecność pracownika w pracy po zgłoszeniu w terminie żądania udzielenia urlopu w trybie art. 1672 K.p., na które pracodawca nie udzielił odpowiedzi, nie jest nieobecnością nieusprawiedliwioną.
| Czytaj więcej w Platine.pl | |
|---|---|
| Dyskryminacja podczas rekrutacji pracowników Pracodawca nie powinien ingerować w życie i plany osobiste rekrutowanego, o ile nie chce narazić się na prawną odpowiedzialność. | |
| Ochrona pracownika tuż przed emeryturą Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę, ale również jej warunków na niekorzyść pracownika, któremu do emerytury brakuje nie więcej niż 4 lata. | |
| Telepraca. Co musi zapewnić pracodawca? Pracodawca ma obowiązek zapewnienia telepracownikowi pomocy technicznej oraz niezbędnych szkoleń z obsługi sprzętu. |
Autor jest radcą prawnym w kancelarii Rachelski i Wspólnicy