Podwyżka cen energii cieplnej wchodzi automatycznie

Zgodnie z art. 47 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne przedsiębiorstwa energetyczne posiadające koncesje ustalają taryfy dla paliw gazowych i energii, które podlegają zatwierdzeniu przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki oraz proponują okres ich obowiązywania. Przedsiębiorstwa energetyczne posiadające koncesje przedkładają Prezesowi URE taryfy z własnej inicjatywy lub na jego żądanie. Prezes URE zatwierdza taryfę bądź odmawia jej zatwierdzenia w przypadku stwierdzenia niezgodności taryfy z zasadami i przepisami ustawy.

Czy powyższe uregulowanie prawne oznacza zatem, iż cena dostarczanej energii cieplnej ulega automatycznemu podwyższeniu? Bez wątpienia stosunek łączący przedsiębiorstwo zajmujące się dostarczaniem energii cieplnej z odbiorcami tej energii jest stosunkiem cywilnoprawnym. Swoboda stron tego stosunku ulega jednak istotnym ograniczeniom, biorąc pod uwagę uregulowania prawa energetycznego.

Taryfy opłat za energię ustalane są przez przedsiębiorstwo energetyczne i podlegają zatwierdzeniu przez Prezesa URE, następnie zaś są ogłaszane w Biuletynie URE oraz we właściwym miejscowo wojewódzkim dzienniku urzędowym. Przedsiębiorstwo energetyczne wprowadza nową taryfę do stosowania nie wcześniej niż po upływie 14 dni i nie później niż do 45 dnia od jej opublikowania.

[ ( http://static1.money.pl/i/h/228/t46820.jpg ) ] (http://prawo.money.pl/aktualnosci/wazne-terminy/artykul/zmiana;prawa;energetycznego;-;latwiej;o;odszkodowanie,234,0,597482.html) Zmiana prawa energetycznego - łatwiej o odszkodowanie
Według ugruntowanego już poglądu zatwierdzona przez Prezesa URE taryfa cen energii stanowi szczególną odmianę wzorca umownego. Pytanie powstające na gruncie powyższego dotyczy terminu, od którego cena ustalana na podstawie zatwierdzonej taryfy wiąże konsumentów.

Stanowisko SN w tej kwestii dotychczas nie było jednolite. Zgodnie z pierwszym poglądem, wyrażonym w wyroku Sądu Najwyższego z 10 listopada 2005 (III CK 173/05), jeżeli w umowie przewidziano możliwość wypowiedzenia jej przez konsumenta, dopiero upływ terminu, w którym konsument nie skorzystał z możliwości wypowiedzenia umowy z dostawcą powoduje związanie go wzorcem umownym w postaci taryfy. W przypadku zaś braku zapisu umowy, zezwalającego na wypowiedzenie, podwyżka cen energii cieplnej do wysokości określonej taryfą jest możliwa tylko za zgodą odbiorcy.

Późniejsze, odmienne stanowisko Sądu Najwyższego opiera się na uznaniu przepisów Prawa energetycznego za szczególne i w związku z tym mające pierwszeństwo przed ogólnymi normami Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym stanowiskiem, podtrzymanym uchwałą siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 15 lutego 2007 r. (III CZP 111/06), zatwierdzona przez Prezesa URE i opublikowana taryfa zmieniająca ceny energii w czasie trwania stosunku prawnego wynikającego z umowy sprzedaży energii wiąże odbiorcę w terminie określonym w umowie, jednak nie wcześniej niż po upływie 14 dni i nie później niż do 45 dnia od jej opublikowania.

Sąd Najwyższy stwierdził, że zgodnie z prawem energetycznym stawki określone w taryfach zatwierdzonych przez Prezesa URE mają charakter wiążący strony umowy i ustalanie cen energii nie jest pozostawione swobodzie stron. Taryfy podlegające zatwierdzeniu poddawane są kontroli Prezesa URE, regulującego działalność przedsiębiorstwa energetycznego także w kontekście interesu odbiorców, chronionych przed nieuzasadnionym wzrostem cen energii.

[ ( http://static1.money.pl/i/h/52/t100660.jpg ) ] (http://prawo.money.pl/aktualnosci/okiem-eksperta/artykul/zmiana;warunkow;zabudowy;a;oplata;planistyczna,233,0,685545.html) Zmiana warunków zabudowy a opłata planistyczna
W związku z powyższym zawarty w ustawie rygoryzm nie daje się pogodzić z autonomiczną decyzją stron umowy, nie jest zatem możliwe negocjowanie ceny poniżej stawki maksymalnej. Cena stawki dla określonej grupy taryfowej odbiorców w zasadzie powinna być jednakowa. W konsekwencji sąd uznał, że w kwestii terminu obowiązywania nowej taryfy dla energii pierwszeństwo znajdują przepisy prawa energetycznego, o ile strony w umowie nie zawarły innych postanowień.

Swoboda stron jest jednak ograniczona ramami art. 47 Prawa energetycznego, co oznacza, że ustalony przez nie termin wejścia w życie podwyżki powinien wynosić nie mniej niż 14 i nie więcej niż 45 dni od dnia ogłoszenia taryfy w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Dopuszczenie możliwości dowolnego kształtowania daty związania odbiorcy nową taryfą prowadziłoby, zdaniem Sądu Najwyższego, do zachwiania równości konkurencji i dyskryminacji niektórych odbiorców energii, nie tylko w przypadku podwyższenia, ale i obniżenia ceny energii.

Jak podkreślił Sąd Najwyższy we wskazanym orzeczeniu, nie istnieje również obowiązek dostawcy energii cieplnej, który polegałby na zakomunikowaniu drugiej stronie treści nowego wzorca przez jego doręczenie, zgodnie bowiem z art. 5 ust. 5 Prawa energetycznego nie ma obowiązku doręczenia odbiorcy zatwierdzonych taryf.

Autorka jest aplikantką radcowską w Chałas i Wspólnicy Kancelaria Prawna