Przepisy Kodeksu spółek handlowych dają wspólnikom możliwość uregulowania w umowie spółki ograniczenia w zbywaniu udziałów. Art. 182 § 1 Ksh stanowi, że zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części udziału oraz zastawienie udziału - umowa spółki może uzależnić od zgody spółki albo w inny sposób ograniczyć.
W kolejnych paragrafach cytowanego przepisu opisano procedurę wydania zgody na zbycie udziału. Zgodnie z zapisami Ksh zgody udziela zarząd w formie pisemnej. Ustawodawca uznał jednak, że wspólnicy mogą w inny sposób uregulować procedurę ograniczenia zbycia udziałów.
Jednym z najczęściej stosowanych w praktyce ograniczeń jest konieczność uzyskania zgody zgromadzenia wspólników na zbycie udziałów. Konsekwencją braku zgody na zbycie udziałów jest brak skutecznej możliwości przeniesienia własności udziałów.
W przypadku gdy wspólnik ma zamiar zbycia udziałów winien on za pośrednictwem zarządu złożyć wniosek o wyrażenie przez zgromadzenie wspólników zgody na zbycie udziałów. We wniosku należy oznaczyć osobę nabywcy. Można również zwrócić się bezpośrednio do wszystkich wspólników o podjęcie uchwały bez formalnego zwoływania zgromadzenia wspólników, gdy cały kapitał zakładowy (a więc wszyscy wspólnicy) będzie reprezentowany, a żaden ze wspólników nie zgłosi sprzeciwu co do obycia zgromadzenia i podjęcia uchwały.
Decyzja zgromadzenia wspólników w tym zakresie jest co do zasady podejmowana jest w głosowaniu jawnym, jednak na wniosek wspólnika należy zarządzić głosowanie tajne. Odmowa wyrażenia zgody na zbycie udziałów nie wymaga uzasadnienia.
Czytaj więcej [ ( http://static1.money.pl/i/h/237/201709.jpg ) ] (http://prawo.money.pl/aktualnosci/okiem-eksperta/artykul/kto;odpowiada;za;dlugi;w;spolce;partnerskiej,134,0,1034630.html) *Kto odpowiada za długi w spółce partnerskiej? * Partnerzy ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania firmy całym swoim majątkiem osobistym wyłącznie, gdy wierzyciel nie uzyska zaspokojenia z majątku spółki partnerskiej.
Można również zawrzeć umowę zbycia udziałów bez wcześniejszego uzyskania zgody i dopiero po zawarciu umowy zwrócić się do spółki o udzielenie zgody. W takim przypadku umowa będzie dotknięta tzw. bezskutecznością zawieszoną. Oznacza to, że do czasu podjęcia uchwały przez zgromadzenie wspólników strony umowy będą związane jej treścią i w przypadku udzielenia zgody nastąpi przejście własności udziałów.
Jeśli natomiast zgoda nie zostanie wyrażona, wówczas umowa staje się bezskuteczna. W przypadku spółek, w których jest tylko dwóch wspólników i to właśnie ci wspólnicy chcą dokonać pomiędzy sobą przeniesienia własności udziałów powstaje pytanie, czy zawarcie umowy samo w sobie stanowi jednocześnie zgodę zgromadzenia wspólników.
Odpowiedź na to pytanie musi być negatywna. Mimo, iż z treści umowy zbycia udziałów wyraźnie wynika, że obaj wspólnicy chcą dokonać czynności prawnej zbycia udziałów, to jednakże dla swej skuteczności powinni oni dokonać formalności w postaci podjęcia uchwały wyrażającej zgodę na zbycie udziałów.
Zgodnie z poglądem Sądu Najwyższego zgodę zgromadzenia wspólników należy traktować jako zgodę osoby trzeciej. Nie można jej zastąpić dorozumianym zachowaniem wspólników. Brak takiej zgody spowoduje bezskuteczność zbycia udziałów. Istotnym jest zatem przy wszelkich transakcjach dotyczących udziałów szczegółowe zapoznanie z treścią umowy spółki.
| O przepisach dotyczących spółek czytaj w Money.pl | |
|---|---|
| Kiedy w spółce akcyjnej potrzebny jest biegły rewident? Uzyskanie pozytywnej opinii biegłego rewidenta może być warunkiem, a także głównym kryterium podjęcia przez akcjonariuszy kluczowych dla spółki decyzji. | |
| Wspólnik występuje ze spółki - jakie powoduje to problemy? Najprostszym sposobem ustania członkostwa w spółce jawnej jest przeniesienie ogółu praw i obowiązków wspólnika na osobę trzecią. | |
| Skutki błędów przy nabywaniu udziałów w spółkach Jeżeli dojdzie do sprzedania udziałów bez wymaganej zgody spółki - zbycie jest nieważne. Brak zezwolenia UOKiK, jeśli jest wymagany, naraża strony umowy na poważne kary. |
Autor jest adwokatem w Kancelarii Celichowski Szyndler i Partnerzy