Przekształcenie działalności gospodarczej w spółkę akcyjną

Chociaż od około 3 lat przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą mają możliwość przekształcenia formy prawnej działalności w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółkę akcyjną, wielu z nich bojąc się procesu przekształcenia, rezygnuje z tej możliwości. Proces przekształcenia został przez ustawodawcę uregulowany w art. 5841-13 Kodeksu spółek handlowych.

Motywów do skorzystania z powyższej regulacji może być kilka. Niewątpliwie dla części przedsiębiorców koronnym argumentem za zmianą formy prawnej będzie ograniczenie ich przyszłej odpowiedzialności majątkowej. Inni skorzystają z przekształcenia działalności w spółkę akcyjną z uwagi na potencjalne możliwości rozwoju firmy w postaci m.in. dostępu do dodatkowego kapitału czy też całego wachlarza działań mających na celu optymalizację podatkową dochodów spółki.

Przekształcenie działalności gospodarczej w spółkę akcyjną wiąże się z dokonaniem szeregu czynności. Zgodnie z art. 5845 Kodeksu spółek handlowych, są to:

• sporządzenie planu przekształcenia przedsiębiorcy wraz z załącznikami oraz opinią biegłego rewidenta;
• złożenie oświadczenia o przekształceniu przedsiębiorcy;
• powołanie członków organów spółki przekształconej;
• zawarcie umowy spółki albo podpisanie statutu spółki przekształconej;
• dokonanie w rejestrze wpisu spółki przekształconej i wykreślenia przedsiębiorcy przekształcanego z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Plan przekształcenia przedsiębiorcy musi być sporządzony w formie aktu notarialnego. W jego treści wskazuje się między innymi wartość bilansową majątku przedsiębiorcy na określony dzień w miesiącu, poprzedzający sporządzenie planu przekształcenia. Do planu przekształcenia załącza się projekt oświadczenia o przekształceniu przedsiębiorcy, projekt aktu założycielskiego lub statutu, pełną wycenę składników majątku pomiotu przekształcanego oraz sprawozdanie finansowe.

Opinia biegłego rewidenta jest niezwykle ważna dla całego procesu przekształcenia. Biegłego rewidenta wybiera sąd rejestrowy na wniosek przedsiębiorcy. Biegły bada plan przekształcenia w zakresie jego poprawności, tj. zgodności z rzeczywistością wskazanej w nim wartości bilansowej majątku przedsiębiorcy, oraz jego poprawność pod względem formalnym.

Ustawodawca nałożył również obowiązek złożenia do sądu rejestrowego oświadczenia o przekształceniu przedsiębiorcy. Oświadczenie to, musi być tak jak plan przekształcenia, sporządzone w formie aktu notarialnego. W swojej treści powinno ono zawierać następujące informacje: typ spółki, wysokość kapitału zakładowego, zakres praw przyznawanych jedynemu akcjonariuszowi oraz imiona i nazwiska członków zarządu nowej spółki.

W dalszej kolejności niezbędne jest powołanie organów spółki akcyjnej, tj. zarządu oraz rady nadzorczej. Powołanie to może odbyć się wraz z podpisaniem aktu założycielskiego spółki. Nie ma wymogu, aby przedsiębiorca zasiadał w którymkolwiek organie nowo powstałej spółki.

Kolejnym etapem przekształcenia jest podpisanie statutu spółki. Z uwagi na fakt, że spółka powstająca z wyniku przekształcenia będzie początkowo jednoosobowa, w istocie będzie to podpisanie aktu założycielskiego. Treść samej umowy nie będzie się w tym przypadku różniła od standardowej umowy spółki akcyjnej i musi ona zawierać wszystkie elementy wymienione w art. 304 Kodeksu spółek handlowych.

Ostatnimi czynnościami niezbędnymi do przekształcenia działalności gospodarczej w spółkę akcyjną jest dokonanie w rejestrze wpisu spółki przekształconej i wykreślenie przedsiębiorcy przekształcanego z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Za dzień przekształcenia, zgodnie z art. 5841 § 1 Kodeksu spółek handlowych uznaje się dzień dokonania wpisu w rejestrze.

Po dokonaniu procesu przekształcenia, zgodnie z art. 58412 § 1 Kodeksu spółek handlowych, nowo powstała spółka ma obowiązek dokonać ogłoszenia o przekształceniu w Monitorze Gospodarczym i Sądowym. Ustawodawca nie wskazał terminu na dokonanie tej czynności, jako właściwy należy jednak uznać termin dwutygodniowy - liczony od dnia dokonania wpisu.

Wskazać należy, że przekształcenie działalności gospodarczej w spółkę akcyjną nie uchroni przedsiębiorcy od odpowiedzialności za zobowiązania zaciągnięte przez niego jeszcze jako osobę prowadzącą działalność gospodarczą. Ustawodawca, chcąc uniknąć takiego procederu, w art. 58413 Kodeksu spółek handlowych zawarł uregulowanie, zgodnie z którym, spółka oraz przedsiębiorca ponoszą odpowiedzialność solidarną za zobowiązania powstałe w czasie prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę. Odpowiedzialność ta została ograniczona terminem 3-letnim, licząc od dnia dokonania przekształcenia.

Niewątpliwie największym minusem dokonania przekształcenia działalności gospodarczej w spółkę akcyjną jest cała procedura z tym związana, która została przybliżona powyżej. Jest ona zarówno czasochłonna, jak i kosztowna. Jednak dzięki wprowadzeniu do Kodeksu spółek handlowych procedury przekształcenia działalności gospodarczej w spółkę akcyjną, możemy być pewni, że nowo powstały podmiot stanie się kontynuatorem wszystkim praw i obowiązków, które przysługiwały nam jako przedsiębiorcy. Dotyczy to również zezwoleń i koncesji (chyba, że z ich treści wynika coś innego).

Reasumując wskazać należy, że choć sama procedura przekształcenia działalności gospodarczej w spółkę akcyjną wydaje się być skomplikowana, to w perspektywie czasu przynieść może wiele korzyści, a tym samym zrekompensować poniesione w związku z tym nakłady zarówno czasu, jak i środków pieniężnych.

Autor jest adwokatem w Malinowski, Płachta i Wspólnicy Radcowie Prawni i Adwokaci sp.p.