Zgodnie z art. 299 § 1 Kodeksu spółek handlowych, jeżeli egzekucja przeciwko spółce * *z ograniczoną odpowiedzialnością okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania.
Z powyższego wynika, że podstawą istnienia odpowiedzialności członka zarządu
za zobowiązania spółki jest istnienie tych zobowiązań i bezskuteczne przeprowadzenie egzekucji przeciwko niej.
Członkowie zarządu spółki mogą ponosić odpowiedzialność na podstawie art 299 K.s.h. od chwili ich powołania do zarządu, nawet jeżeli nie zostali ujawnieni w Krajowym Rejestrze Sądowym. Analogicznie, odwołanie członka zarządu z pełnionej funkcji, nawet nie ujawnione w KRS, zwalnia go co do zasady z odpowiedzialności przewidzianej w art. 299 K.s.h.
*DYŻUR EKSPERCKI: We wtorek 20 listopada, w godz. 11-16 mecenas Beata Łączyńska odpowie na pytania czytelników pod nr. tel.: (22) 246-08-00. *
Bezskuteczność egzekucji zwykle będzie udowodniona postanowieniem komornika
o umorzeniu egzekucji, lecz dowodami bezskuteczności egzekucji mogą być także - przykładowo - postanowienie o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości, z tego powodu że majątek dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania; sprawozdanie finansowe spółki, wskazujące na to, że majątek spółki nie wystarcza na pokrycie wierzytelności przysługującej osobie dochodzącej roszczenia od członków zarządu, czy wręcz inne dowody, wskazujące, że w danej sytuacji nie jest realne uzyskanie zaspokojenia przez wierzyciela z pozostałego jeszcze majątku spółki. Bezskuteczność egzekucji musi się odnosić do całego majątku spółki, a nie tylko do jego części (A. Kidyba [w: Komentarz aktualizowany do art. 1-300 ustawy z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U.00.94.1037)], LEX/el. 2012, komentarz do art. 299 K.s.h.).
Przyjmuje się, że odpowiedzialność członka zarządu dotyczy zobowiązań istniejących
w czasie, gdy pełnił on funkcję w zarządzie, nawet jeżeli nie były one jeszcze wtedy wymagalne (np. wyrok Sądu Najwyższego z 17 czerwca 2011 r., II CSK 571/10, wyrok z 25 listopada 2010 r. III CNP 3/10, wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 10 lutego 2010 r. I ACa 331/06).
Art. 299 § 2 K.s.h. przewiduje natomiast sytuacje, gdy członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności. Nastąpić to może, gdy wykaże, że:
- we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że
- niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że
- mimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody.
Podstawą ogłoszenia upadłości spółki z o.o. jest jej niewypłacalność, która zachodzi, gdy spółka nie wykonuje swoich wymaganych zobowiązań pieniężnych. Uznanie spółki za niewypłacalną nastąpi także, gdy zobowiązania spółki przekroczą wartość jej majątku, niezależnie od tego, czy na bieżąco wykonuje ona swoje zobowiązania. Z prawa upadłościowego i naprawczego wynika, że członkowie Zarządu mają obowiązek, nie później niż w ciągu dwóch tygodni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości, zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości.
Wykazanie, że członek zarządu nie ponosi winy w niezłożeniu lub opóźnionym złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości może nastąpić np. poprzez wykazanie braku kontaktu
z finansami i księgowością spółki, wewnętrznego podziału zadań poszczególnych członków Zarządu (A. Kidyba, op.cit.).
Czytaj więcej [ ( http://static1.money.pl/i/h/80/m252240.jpg ) ] (http://prawo.money.pl/aktualnosci/wiadomosci/artykul/eksperci;dla;money;pl;zakaz;konkurencji;w;trakcie;stosunku;pracy,183,0,1193911.html) *Ekspert: Tego zabrania zakaz konkurencji * Umowa o zakazie konkurencji może być odpłatna lub nieodpłatna - tłumaczy Beata Łączyńska radca prawny z kancelarii Siwek Gaczyński & Partners. Trzecia przesłanka powodująca uwolnienie się od odpowiedzialności za zobowiązania spółki, zachodzi, gdy zgłoszenie upadłości lub wszczęcie postępowania układowego spowodowałoby zaspokojenie wierzyciela w części większej niż w przypadku zaniechania dokonanego przez członka (członków) Zarządu (A. Kidyba, op.cit.). W wyroku z 10 lutego 2011 r. IV CSK 335/10, Sąd Najwyższy stwierdził, że _ członek Zarządu spółki z o.o. może uwolnić się w części od odpowiedzialności przewidzianej wart 299 § 1rel="nofollow"> K.s.h. poprzez wykazanie, że stopień zaspokojenia wierzyciela byłby identyczny także w sytuacji zgłoszenia we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości _, natomiast w wyroku z 12 kwietnia 2012 r. II CSK 390/11 Sąd Najwyższy stwierdził, że _ szkoda o której mowa w art. 299 § 2 in fine K.s.h. odpowiada różnicy w potencjale majątkowym spółki, jaka wystąpiła, a do jakiej nie doszłoby, gdyby we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości. Członek zarządu odpowiada jedynie za taką część należności, jaką otrzymałby wierzyciel w zainicjowanym we właściwym czasie postępowaniu upadłościowym.
Ciężar dowodu w tym zakresie, podobnie jak w odniesieniu do pozostałych przesłanek określonych w art. 299 § 2 K.s.h., spoczywa na dłużniku _.
W tym miejscu nadmienienia wymaga, że podobne uregulowania dotyczące odpowiedzialności członków zarządu - już nie tylko spółki z ograniczoną odpowiedzialnością - za zaległości podatkowe przewiduje art. 116 Ordynacji podatkowej. Zgodnie z ust. 1 tego artykułu, za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:
1) nie wykazał, że:
- we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) albo
- niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy;
2) nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.
Przepis ten, na zasadzie odesłania zawartego w art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ma odpowiednie zastosowanie także do należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne.
Czytaj więcej porad ekspertów w Money.pl | |
---|---|
Bank likwiduje oddział? To może go zastąpić Kilka dużych instytucji działających w Polsce już zapowiedziało zmniejszenie liczby placówek. Jakie zmiany czekają klientów? O tym pisze Radosław Butryn z Money Makers. | |
To ostatnie miesiące wysokich odsetek na lokatach bankowych Michał Perłowski, ekspert z BGŻ Optima, tłumaczy w Money.pl, dlaczego instytucje finansowe będą przedstawiać coraz gorsze oferty. | |
Makler bez egzaminu? To będzie plaga Nagłe zmiany na rynku dostępu do zawodów mogą klientów instytucji finansowych sporo kosztować. |
Autorka jest radcą prawnym w kancelarii prawniczej Siwek Gaczyński & Partners