98/2/B/2009

POSTANOWIENIE

z dnia 2 lutego 2009 r.

Sygn. akt Ts 90/07

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Bohdan Zdziennicki,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Jana Komornickiego w sprawie zgodności:

art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398, ze zm.) z art. 2 oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej z 27 kwietnia 2007 r. skarżący wniósł o stwierdzenie niezgodności art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398, ze zm.) z art. 2 oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji.

Skarga konstytucyjna została oparta na następującym stanie faktycznym. Zarządzeniem Przewodniczącego Sądu Rejonowego w Warszawie - VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 29 czerwca 2006 r. skarżący został wezwany do uiszczenia opłaty od wniesionego pozwu o przywrócenie do pracy. Zarządzeniem z 14 września 2006 r. Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie - VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (sygn. akt VII P 3740/06) zarządził zwrot pozwu z powodu nieuiszczenia opłaty od pozwu. Postanowieniem z 29 stycznia 2007 r. (sygn. akt XII Pz 6/07) Sąd Okręgowy w Warszawie - XII Wydział Pracy oddalił zażalenie na zarządzenie z 14 września 2006 r.

Skarżący zarzucił w skardze konstytucyjnej, że zaskarżony przepis art. 45 ust. 1 Konstytucji prowadzi do ograniczenia prawa do sądu przez wprowadzenie wysokich opłat od pozwów, których wartość roszczenia przekracza 50 000 zł. Zdaniem skarżącego zaskarżony przepis w związku z art. 10 u.k.s., przewidując obowiązek uiszczenia opłaty przy wniesieniu pozwu, narusza prawo do sądu, wyklucza bowiem możliwość uzyskania przez stronę występującą bez pełnomocnika wskazówek od sądu co do czynności procesowych oraz pouczenia o ich skutkach prawnych. Skarżący podnosi, że art. 10 u.k.s., ograniczający stosowanie przepisów art. 193 oraz art. 126¹ § 1 i 2 k.p.c., umożliwiających ograniczenie pozwu i uiszczanie opłaty od wartości ograniczonego roszczenia, uniemożliwia mu dochodzenie swoich praw, a zatem stanowi naruszenie prawa do sądu. Zdaniem skarżącego, ze względu na treść art. 10 u.k.s., strona działająca bez pełnomocnika, niezdająca sobie w chwili wniesienia pozwu sprawy z wysokości wpisu od pozwu i niemająca możliwości uzyskania w chwili wniesienia pozwu informacji od sądu o konsekwencjach nieuiszczenia pozwu ani o braku możliwości ograniczenia wysokości roszczenia, jest pozbawiona konstytucyjnego prawa do sądu. Skarżący wskazuje na niezgodność art. 10 u.k.s. stosowanego łącznie z art. 35 ust. 1 u.k.s. z art. 5, art. 193, art. 126¹ § 1 i 2 oraz art. 466 k.p.c.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Skarga konstytucyjna jest szczególnym środkiem ochrony konstytucyjnych wolności i praw. Ma ona gwarantować, że obowiązujące w systemie prawa akty normatywne nie będą stanowiły źródła ich naruszeń. W myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji, przedmiotem skargi konstytucyjnej jest wniosek o zbadanie zgodności z Konstytucją przepisów stanowiących podstawę ostatecznego orzeczenia o prawach skarżącego. Wskazany przedmiot skargi konstytucyjnej determinuje wymogi formalne, których spełnienie jest konieczne dla stwierdzenia dopuszczalności skargi. Z art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.) wynika, że na skarżącym ciąży obowiązek wskazania naruszonych wolności lub praw oraz sposobu ich naruszenia. Z kolei z art. 32 ust. 1 pkt 3 i 4 tejże ustawy wynika obowiązek uzasadnienia zarzutu niekonstytucyjności zaskarżonych przepisów.

Przypomnieć należy, że wniesienie skargi dopuszczalne jest tylko w sytuacji, w której do naruszenia konstytucyjnych praw lub wolności doszło na skutek wydania rozstrzygnięcia w sprawie skarżącego, przy czym naruszenie to wynika z zastosowania przez orzekające w sprawie organy przepisu ustawy lub innego aktu normatywnego, który jest sprzeczny z Konstytucją.

Zgodnie z zaskarżonym przepisem art. 35 ust. 1 u.k.s. w sprawach z zakresu prawa pracy pobiera się opłatę podstawową w kwocie 30 zł wyłącznie od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Jednakże w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50 000 zł, pobiera się od wszystkich podlegających opłacie pism procesowych opłatę stosunkową. Treść skargi konstytucyjnej, stanowiącej przedmiot wstępnego rozpoznania, wskazuje jednoznacznie, że zarzuty skarżącego pozostają bez związku z wskazanym jako przedmiot kontroli art. 35 ust. 1 u.k.s. Należy bowiem zauważyć, że zarzuty skarżącego dotyczą braku obowiązku informowania strony działającej bez pełnomocnika w chwili wniesienia pozwu z zakresu prawa pracy o konsekwencjach tej czynności oraz o obowiązku wniesienia opłaty, a także jej wysokości, a wreszcie o konsekwencji nieuiszczenia wpisu oraz braku możliwości zmniejszenia wysokości roszczenia. Zarzuty te w sposób oczywisty pozostają więc bez związku z treścią art. 35 ust. 1 u.k.s., który określa jedynie wysokość opłat podstawowych oraz opłaty stosunkowej w sprawach z zakresu prawa pracy. Zaskarżony przepis nie reguluje zatem kwestii związanych z istnieniem bądź brakiem obowiązku pouczenia strony o skutkach wniesienia pozwu, obowiązku uiszczenia opłaty, skutkach jej nieuiszczenia, braku możliwości zmniejszenia wysokości roszczenia. Zaskarżony przepis nie może więc w tym zakresie zamykać skarżącemu drogi do sądu. Źródeł tak rozumianych naruszeń skarżący poszukiwać powinien w innych przepisach, w szczególności w przepisach określających nie tyle wysokość opłaty, lecz obowiązek jej wnoszenia, skutki braku wniesienia opłaty, brak możliwości ograniczenia wysokości roszczenia w sprawach z zakresu prawa pracy. Zauważyć należy, że sam skarżący - pomimo formalnego wskazania art. 35 ust. 1 u.k.s. jako przedmiotu kontroli - uzasadniając zarzuty skargi, odnosi je przede wszystkim do treści art. 10 u.k.s. jako źródła naruszeń swych praw i wolności. Skarżący, poza odwołaniem się do zarzutów niezwiązanych z treścią zaskarżonego przepisu, nie wykazał sposobu naruszenia art. 45 ust. 1 Konstytucji przez zaskarżony przepis art. 35 ust. 1 u.k.s. Wskazane powyżej okoliczności przesądzają jednoznacznie, że tak formułowane zarzuty nie pozostają w związku z treścią zaskarżonego przepisu, co na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym przesądza o niedopuszczalności nadania biegu skardze konstytucyjnej.

Należy także wskazać, że w trybie skargi konstytucyjnej przedmiotem kontroli nie może być zarzut niezgodności art. 10 u.k.s. stosowanego łącznie z art. 35 ust. 1 u.k.s. z art. 5, art. 193, art. 126¹ § 1 i 2 oraz art. 466 k.p.c. Zgodnie bowiem z art. 79 Konstytucji i wynikającym z niej modelem skargi konstytucyjnej niedopuszczalne jest w tym trybie badanie zgodności ustawy z aktem prawnym tej samej rangi. Podstawą skargi może być wyłącznie zarzut niezgodności ustawy lub innego aktu normatywnego z Konstytucją. Językowe reguły wykładni art. 79 ust. 1 Konstytucji wskazują zatem jednoznacznie, że wzorcami kontroli w trybie skargi konstytucyjnej mogą być wyłącznie przepisy Konstytucji.

W tym stanie rzeczy, należało odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

2