109/2/B/2009

POSTANOWIENIE

z dnia 19 grudnia 2007 r.

Sygn. akt Ts 163/07

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Marian Grzybowski,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Marka Jarockiego w sprawie zgodności:

art. 36 ust. 3 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.) z art. 79 ust. 1 w związku z art. 45 ust. 1, z art. 45 ust. 1 oraz z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

postanawia:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej z 18 lipca 2007 r. skarżący zarzuca art. 36 ust. 3 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.) niezgodność z art. 79 ust. 1 w zw. z art. 45 ust. 1, bezpośrednio z art. 45 ust. 1 oraz z art. 2 Konstytucji w zakresie zwrotów: „gdy wniosek jest oczywiście bezzasadny”, „gdy braki nie zostały uzupełnione w terminie”, jak również w całości. Skarżący wskazuje, że oparta na kwestionowanym przepisie instytucja „przedsądu” narusza istotę prawa do złożenia skargi konstytucyjnej, a także prawo do rozpoznania sprawy w jawnym i sprawiedliwym postępowaniu sądowym, narusza również - zdaniem skarżącego - istotę państwa prawa.

Skarga konstytucyjna została złożona w oparciu o następujący stan faktyczny. Trybunał Konstytucyjny postanowieniem z 20 czerwca 2007 r. (sygn. Ts 278/06, OTK ZU nr 3/B/2007, poz. 146) nie uwzględnił zażalenia skarżącego na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 9 stycznia 2007 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. W obu postanowieniach Trybunał Konstytucyjny wskazywał na wymogi, jakie powinna spełniać skarga konstytucyjna, m.in. obowiązek prawidłowego określenia podstawy wnoszonej skargi konstytucyjnej - wskazania, jakie konstytucyjne prawa i wolności, a także w jaki sposób zostały naruszone przez kwestionowane w skardze przepisy. Podkreślono również, że prawidłowe określenie podstawy skargi nie może ograniczyć się jedynie do wskazania przepisów Konstytucji mających stanowić wzorzec kontroli, ale powinno polegać ma precyzyjnym, popartym merytoryczną argumentacją wyjaśnieniu istoty zarzutu ich niekonstytucyjności (art. 47 ust. 1 pkt 2-3 ustawy o TK). W postanowieniu z 20 czerwca 2007 r. Trybunał podkreślił, że skarżący nie wskazał, jakie konkretne konstytucyjne prawa i w jaki sposób - jego zdaniem - zostały naruszone, a argumentacja zażalenia nie dostarcza argumentów podważających słuszność postanowienia Trybunału z 9 stycznia 2007 r. Zgodnie z art. 36 ust. 7 zd. 2 ustawy o TK, na postanowienie o nieuwzględnieniu zażalenia nie przysługuje środek odwoławczy.

Postanowienie z 20 czerwca 2007 r. zostało skarżącemu dostarczone 28 czerwca 2007 r.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Skarga konstytucyjna jest szczególnym środkiem ochrony konstytucyjnych praw jednostki regulowanym przez art. 79 ust. 1 Konstytucji. Zgodnie z tym przepisem każdy, czyje konstytucyjne prawa i wolności zostały naruszone, ma prawo wnieść skargę konstytucyjną w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o jego wolnościach, prawach lub obowiązkach, określonych w Konstytucji.

Przytoczony przepis jako jeden z istotnych elementów skargi konstytucyjnej wskazuje jej subsydiarny charakter, pozwalający na jej wniesienie dopiero po bezskutecznym wyczerpaniu innych środków prawnych. Zatem naruszenie praw lub wolności skarżącego musi nastąpić w wyniku orzeczenia sądu lub organu administracji publicznej, podjętego na podstawie aktu normatywnego, którego dotyczy zarzut niezgodności z Konstytucją stanowiący przedmiot skargi.

Wniesienie skargi konstytucyjnej musi poprzedzać akt indywidualno-konkretny kończący postępowanie. Jak zauważył Trybunał Konstytucyjny w postanowieniu z 28 listopada 2001 r., akt ten nie może wiązać się z samym postępowaniem przed Trybunałem Konstytucyjnym wszczętym na skutek skargi konstytucyjnej. Istotą skargi konstytucyjnej jest bowiem kontrola konstytucyjności tych aktów normatywnych, które stanowiły podstawę orzeczenia przez sąd lub organ administracji publicznej o prawach i wolnościach skarżącego, a nie aktów normatywnych określających postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym (SK 12/00, OTK ZU nr 8/2001, poz. 267).

W związku z powyższym należało dojść do wniosku, że wydane przez Trybunał postanowienie o nieuwzględnieniu zażalenia nie ma charakteru orzeczenia rozstrzygającego o konstytucyjnych wolnościach lub prawach skarżącego, które otwiera drogę do wniesienia skargi konstytucyjnej, a zatem nie może stanowić podstawy skargi konstytucyjnej. To przesądza o niedopuszczalności niniejszej skargi.

Niezależnie od powyższej konstatacji należy stwierdzić, że zaskarżony przepis ustawy nie stanowił podstawy postanowienia o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej skarżącego. W żadnym punkcie uzasadnienia postanowienia z 20 czerwca 2007 r. Trybunał nie powołuje się na oczywiście bezzasadny charakter skargi. Tym bardziej podstawą tego postanowienia nie mogło być nieusunięcie w terminie braków, ponieważ Trybunał w sprawie o sygnaturze Ts 278/06 nie wzywał skarżącego do ich uzupełnienia. W postanowieniu tym Trybunał zwraca uwagę na niedopełnienie obowiązku, jaki spoczywa po stronie skarżącego na mocy art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, a który polega na wskazaniu, jakie konstytucyjne wolności lub prawa i w jaki sposób - zdaniem skarżącego - zostały naruszone. W związku z powyższym, należy stwierdzić, że skarżony przepis - art. 36 ust. 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym nie stanowił podstawy postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z 20 czerwca 2007 r. o nieuwzględnieniu zażalenia.

Skarżący podnosi, iż w oparciu o art. 36 ust. 3 oraz 7 wykształciła się w Trybunale Konstytucyjnym instytucja „przedsądu”, która jego zdaniem nie ma żadnego umocowania w ustawie i narusza istotę praw określonych w art. 79 ust. 1, art. 45 ust. 1 oraz w art. 2 Konstytucji. Przede wszystkim trzeba zauważyć, że wspomniana przez skarżącego instytucja „przedsądu” w ustawie o Trybunale Konstytucyjnym nosi nazwę wstępnego rozpoznania i jest regulowana przez art. 36 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Zgodnie z art. 49 tejże ustawy skarga konstytucyjna, podobnie jak wnioski pochodzące od organu lub organizacji, o której mowa w art. 191 ust. 1 pkt 3-5 Konstytucji, podlega wstępnemu rozpoznaniu, a art. 36 stosuje się odpowiednio przy postępowaniu ze skargą konstytucyjną. W związku z powyższym, etap wstępnego rozpoznania skargi na posiedzeniu niejawnym przez wyznaczonego przez Prezesa sędziego stanowi nieodzowny element postępowania w sprawach skarg konstytucyjnych przed Trybunałem Konstytucyjnym i znajduje pełne oparcie w obowiązującej ustawie.

Na koniec należy zauważyć, że w myśl art. 79. ust. 1 Konstytucji skargę konstytucyjną wnosi się na zasadach określonych w ustawie. Konstytucja nie determinuje tych zasad, pozostawiając ich skonkretyzowanie ustawodawcy. Ze względu na jednoznaczną dyspozycję art. 79 ust. 1 nie można odwoływać się w tym zakresie do art. 45 ust. 1 Konstytucji. W szczególności brak w Konstytucji podstaw do domagania się określenia dostępu do Trybunału Konstytucyjnego na takich samych zasadach jak dostępu do sądu.

Mając powyższe na względzie, należało orzec jak w sentencji.

3