19/1/B/2007

POSTANOWIENIE

z dnia 25 stycznia 2007 r.

Sygn. akt Ts 170/05

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Jerzy Stępień,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Marii Naruszewicz w sprawie zgodności:

art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 371, ze zm.) z art. 32 ust. 1 i art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

1) podjąć zawieszone postępowanie;

2) odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej złożonej do Trybunału Konstytucyjnego 21 września 2005 r. skarżąca wniosła o zbadanie zgodności art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 371, ze zm.) - w zakresie, w jakim ustala w sposób enumeratywny miejsca odosobnienia, w których warunki nie różniły się od warunków w obozach koncentracyjnych, a osoby tam osadzone pozostawały w dyspozycji hitlerowskich władz bezpieczeństwa, o których mowa w art. 3 pkt 2 i art. 4 ust. 1 pkt. 1 lit. b i lit. c ustawy - z art. 32 ust. 1 oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji.

Decyzją z 11 lipca 2003 r. (Nr DOIV/K0550/K-1173796/1/2003) Kierownik Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych odmówił przyznania skarżącej uprawnień kombatanckich, stwierdzając w uzasadnieniu, iż wnioskowany przez nią rodzaj represji nie stanowi represji w rozumieniu ustawy kombatanckiej. Decyzją z 23 grudnia 2003 r. (Nr DO III/K0 806/K-1173796/2/2003) Kierownik Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. Złożoną skargę Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim oddalił wyrokiem z 15 lipca 2005 r. (sygn. akt II SA/Go 20/05).

Z wydaniem wskazanych powyżej rozstrzygnięć wiąże skarżąca naruszenie art. 32 ust. 1 Konstytucji (zasady równości wobec prawa) oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji (zasady sprawiedliwego, tj. zgodnego z prawdą rozpatrzenia sprawy).

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 18 października 2005 r. wezwano pełnomocnika skarżącej do uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej poprzez m.in. dokładne określenie, w jaki sposób zaskarżony przepis ustawy narusza wskazane w skardze konstytucyjne prawo oraz wyjaśnienie, czy od wyroku WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 15 lipca 2005 r. (sygn. akt II SA/Go 20/05) wniesiona została skarga kasacyjna.

W piśmie procesowym nadesłanym do Trybunału Konstytucyjnego 31 października 2005 r. pełnomocnik skarżącej uzasadnił naruszenie zasady równości poprzez wskazanie m.in., iż w wymienionych kategoriach miejsc odosobnienia nie zawarto miejsc w rodzaju Familienlager, a także nie przewidziano możliwości wskazywania przez zainteresowaną osobę na istnienie miejsc odosobnienia, innych niż te które są enumeratywnie wymienione w rozporządzeniu. Pozbawia to tym samym możliwości dochodzenia swoich racji osoby, które doznały represji w miejscach odosobnienia nieujętych w rozporządzeniu, wydanym na podstawie przepisów kwestionowanej ustawy, przez co dochodzi do naruszenia prawa każdego do rozpoznania jego sprawy przez sąd. Pełnomocnik skarżącej wyjaśnił także, iż od wskazanego w zarządzeniu wyroku została wniesiona skarga kasacyjna.

Postanowieniem z 20 grudnia 2005 r., działając w oparciu o art. 20 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.) oraz art. 177 * 1 pkt 1 kodeksu postępowania cywilnego Trybunału Konstytucyjny zawiesił postępowanie. W uzasadnieniu wskazano, iż orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego może mieć wp*yw na ustalenie podstaw wystąpienia ze skargą konstytucyjną, w szczególności na stwierdzenie naruszenia konstytucyjnych wolności lub praw przysługujących skarżącej.

Pismem z 4 grudnia 2006 r. skarżąca zawiadomiła o wydaniu 17 października 2006 r. wyroku NSA (sygn. akt II OSK 1205/05) oraz wniosła o podjęcie zawieszonego postępowania. Jednocześnie dołączyła do pisma kopię wyroku wraz z uzasadnieniem, z którego wynika, iż NSA uchylił wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z 15 lipca 2005 r. (sygn. akt II SA/Go 20/05) i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji, warunkiem dopuszczalności merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej jest uczynienie jej przedmiotem przepisów ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o przysługujących skarżącemu konstytucyjnych wolnościach lub prawach. Doprecyzowujący powyższą przesłankę art. 46 ust. 1 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym nakłada na skarżącego obowiązek wyczerpania drogi prawnej od orzeczenia lub decyzji, wydanych na podstawie przepisu, którego konstytucyjność się kwestionuje.

W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego w sprawie skargi konstytucyjnej podkreślano wielokrotnie, że wymóg wyczerpania drogi prawnej w postępowaniu, w którym zarzuty skarżącego dotyczą przepisów będących podstawą decyzji administracyjnej oznacza konieczność wszczęcia postępowania sądowo-administracyjnego i uzyskania tą drogą prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego (zob. postanowienia TK z: 6 października 1998 r., Ts 98/98, OTK ZU 1999/Sup., poz. 81; 5 grudnia 1997 r., Ts 14/97, OTK ZU nr 1/1998, poz. 9; 21 stycznia 1998 r., Ts 27/97, OTK ZU nr 2/1998, poz. 19; 7 czerwca 2005 r. Ts 32/05, OTK ZU nr 5/B/2005, poz. 200). Zasadniczo uzyskanie orzeczenia przesądzającego o wyczerpaniu drogi prawnej oznacza, iż rozstrzygnięcie, z którego wydaniem wiąże się naruszenie przysługujących skarżącemu praw, ma walor ostatecznego rozstrzygnięcia w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji. Sytuacja taka nie zachodzi w przypadku, w którym ostatnie z wydanych w ramach wyczerpania drogi prawnej orzeczeń uchyla zaskarżone rozstrzygnięcie i przekazuje sprawę organowi orzekającemu niższej instancji do ponownego rozpoznania. Trudno wtedy bowiem twierdzić, iż wyczerpanie drogi prawnej skutkuje uzyskaniem ostatecznego rozstrzygnięcia o przysługujących skarżącemu prawach, skoro w sprawie, w związku z którą wniesiono skargę konstytucyjną toczyć się dalej będzie postępowanie zainicjowane wniesieniem zwykłych środków odwoławczych, w którym może zapaść co do istoty rozstrzygnięcie, z którym nie można będzie łączyć naruszenia przysługujących skarżącemu konstytucyjnych praw lub wolności.

W sprawie w związku, z którą wniesiono skargę konstytucyjną Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z 17 października 2006 r. (sygn. akt II OSK 1205/05) uchylił wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z 15 lipca 2005 r. (sygn. akt II SA/Go 20/05) i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. Oznacza to, iż w sprawie skarżącej nie doszło jeszcze do wydania ostatecznego rozstrzygnięcia o przysługujących jej konstytucyjnych prawach i wolnościach. Powyższa konstatacja jest jednoznaczna ze stwierdzeniem, iż nie została spełniona jedna z przesłanek skargi konstytucyjnej warunkujących jej merytoryczne rozpoznanie, co uzasadnia odmowę nadania skardze dalszego biegu.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, należało orzec jak w sentencji.

1