324

POSTANOWIENIE

z dnia 17 sierpnia 2004 r.

Sygn. akt Ts 97/04

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Janusz Niemcewicz,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Mieczysława Czarskiego w sprawie zgodności:

art. 8a ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2002 r. Nr 123, poz. 1058 ze zm.) oraz przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 grudnia 2003 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej adwokatów (Dz. U. Nr 217, poz. 2134) z art. 31 oraz art. 32 Konstytucji,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE:

W piśmie z 13 kwietnia 2003 r. zatytułowanym „Wniosek”, skarżący - Mieczysław Czarski, powołując się na art. 31 oraz art. 32 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym, wniósł o stwierdzenie niezgodności z Konstytucją art. 8a ustawy z 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze oraz przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z 11 grudnia 2003 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej adwokatów. Zakwestionowanym przepisom zarzucił, że godzą w zasadę wolności człowieka, którą skarżący wywiódł z treści art. 31 i art. 32 Konstytucji. W związku z tym zwrócił się do Trybunału Konstytucyjnego o wydanie „postanowienia”, że wyżej wymienione przepisy powinny mieć wobec adwokatów zastosowanie dobrowolne, a nie przymusowe.

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 20 czerwca 2004 r. wezwano skarżącego do uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej, przez wskazanie, jakie konstytucyjne wolności lub prawa skarżącego, i w jaki sposób - jego zdaniem - zostały naruszone przez zaskarżone unormowania. Ponadto wezwano skarżącego do doręczenia odpisów ostatecznego orzeczenia sądu lub organu administracji publicznej, o którym mowa w art. 79 ust. 1 Konstytucji, wydanego na podstawie przepisów zakwestionowanych w skardze konstytucyjnej.

W odpowiedzi na powyższe zarządzenie, skarżący skierował do Trybunału Konstytucyjnego pismo z 8 lipca 2004 r., w którym poinformował, że jego skarga nie dotyczy zaskarżenia żadnego orzeczenia sądu lub decyzji organu administracji publicznej, i uznał, że w związku z tym powinna być potraktowana zgodnie z art. 32 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym jako wniosek lub pytanie prawne.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji skarga konstytucyjna jest środkiem ochrony konstytucyjnych wolności lub praw i służy usuwaniu z systemu prawnego przepisów ustaw lub innych aktów normatywnych, stanowiących podstawę ostatecznego orzeczenia sądu lub organu administracji publicznej o wolnościach lub prawach albo o obowiązkach skarżącego określonych w Konstytucji. Warunkiem dopuszczalności występowania ze skargą konstytucyjną jest więc uzyskanie w indywidualnej sprawie skarżącego orzeczenia spełniającego przesłanki, o których mowa w powołanym wyżej przepisie. Koresponduje z tym unormowaniem treść art. 47 ust. 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, nakładającego na skarżącego obowiązek dołączenia do skargi konstytucyjnej wyroku, decyzji lub innego rozstrzygnięcia, z podaniem daty doręczenia, wydanych na podstawie zakwestionowanego aktu normatywnego. Powyższe wymagania stanowią konsekwencję przyjętej w prawie polskim konstrukcji skargi konstytucyjnej, stanowiącej środek inicjowania tzw. konkretnej kontroli konstytucyjności norm prawnych. Warunkiem dopuszczalności wystąpienia ze skargą konstytucyjną jest bowiem wykazanie, że kwestionowany przepis znalazł zastosowanie w indywidualnej sprawie skarżącego, czego wyrazem stało się wydanie ostatecznego orzeczenia, o którym mowa w art. 79 ust. 1 Konstytucji.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że stanowisko skarżącego wynika z niezrozumienia bądź nieznajomości konstytucyjnych i ustawowych przesłanek skargi konstytucyjnej, ponieważ nie czyni on przedmiotem swojej skargi ani orzeczenia sądu, ani decyzji administracyjnej. Należy jeszcze raz podkreślić, że wprawdzie de lege lata kwestionowane przepisy nie mogą stanowić przedmiotu skargi konstytucyjnej, ale ich zastosowanie w sprawie legitymuje skarżącego do wystąpienia z taką skargą.

W świetle obowiązujących przepisów nie ma także możliwości potraktowania pisma skarżącego jako wniosku lub pytania prawnego, czego domaga się skarżący w piśmie z 8 lipca 2004 r. Podmioty uprawnione do składania wniosków do Trybunału Konstytucyjnego zostały enumeratywnie wskazane w art. 191 ust. 1 pkt 1-6 Konstytucji. Ustrojodawca nie przewidział w nim kompetencji indywidualnie działających osób fizycznych do inicjowania abstrakcyjnej kontroli przepisów prawnych. Z kolei przesłanki przedstawiania Trybunałowi Konstytucyjnemu pytań prawnych zostały unormowane w art. 193 Konstytucji. Zgodnie z tym przepisem wyłączną kompetencję do inicjowania tej formy kontroli przed Trybunałem mają sądy, jeżeli od odpowiedzi na skierowane pytanie prawne zależy rozstrzygnięcie sprawy toczącej się przed sądem.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, działając na podstawie art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.), orzeka się jak w sentencji.

2