193

POSTANOWIENIE

z dnia 28 stycznia 2004 r.

Sygn. akt Ts 162/03

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Marian Grzybowski

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Rajnolda i Teresy Zapała w sprawie zgodności:

a) art. 172 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.),

b) art. 233 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.)

z art. 21 ust. 1 oraz z art. 64 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej Rajnolda i Teresy Zapała z 12 września 2003 r. zarzucono, iż art. 172 i następne ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) oraz art. 233 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) są niezgodne z art. 21 ust. 1 oraz art. 64 Konstytucji.

Skarżący wskazali, iż postanowieniem Sądu Najwyższego z 30 stycznia 2003 r. (sygn. akt V Cz 195/02) oddalono ich zażalenie od postanowienia Sądu Okręgowego w Gliwicach z 31 lipca 2002 r. (sygn. akt III WCK 62/02) w przedmiocie odrzucenia kasacji od postanowienia tegoż Sądu z 23 maja 2002 r. (sygn. akt II Ca 317/02), zmieniającego postanowienie wstępne wydane przez Sąd Rejonowy w Lublińcu z 8 października 2001 r. (sygn. akt I Ns 85/01) i stwierdzającego zasiedzenie nieruchomości na niekorzyść skarżących.

Zdaniem skarżących przewidziana w art. 172 kodeksu cywilnego instytucja zasiedzenia narusza konstytucyjną ochronę prawa własności. Umożliwia bowiem przejęcie własności rzeczy przez osobę do tego nieuprawnioną. Skarżący sformułowali szereg propozycji zmian, jakie powinny zostać wprowadzone do kodeksu cywilnego, by zagwarantować w sposób skuteczny ochronę prawa własności ograniczając również zakres zastosowania instytucji zasiedzenia.

Uzasadniając zarzut naruszenia Konstytucji przez art. 233 § 1 k.p.c., pełnomocnik skarżących stwierdził, iż obecne brzmienie tego artykułu narusza konstytucyjną ochronę prawa własności, gdyż „sądy nie respektują zasad logicznego rozumowania i popełniają szereg błędów wydając orzeczenia niezgodne ze stanem rzeczywistym” (s. 1 pisma z 11 listopada 2003 r. uzupełniającego braki formalne skargi konstytucyjnej). Także w odniesieniu do tej regulacji skarżący zaproponowali wprowadzenie zmian legislacyjnych, które ich zdaniem w pełniejszy sposób gwarantować będą ich prawa.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

1. Zgodnie z art. 36 ust. 3 w związku z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.) w trakcie wstępnego rozpoznania skargi konstytucyjnej Trybunał Konstytucyjny bada, czy nie zachodzi oczywista bezzasadność przedstawionych w tej skardze zarzutów.

Odnosząc to kryterium do skargi konstytucyjnej będącej przedmiotem niniejszego rozpoznania należy stwierdzić, iż skarżący nie przedstawili żadnego uzasadnienia zarzutu niezgodności art. 233 § 1 kodeksu postępowania cywilnego z Konstytucją. W szczególności nie jest takim uzasadnieniem twierdzenie, iż z uwagi na treść art. 233 § 1 k.p.c. sądy nie respektują zasad logicznego rozumowania. W żadnym wypadku art. 233 § 1 k.p.c. nie dopuszcza do tego typu nadużyć zasady swobodnej oceny dowodów. Przedstawiony w skardze konstytucyjnej zarzut odnosi się więc do kwestii stosowania prawa w sprawie będącej podstawą wystąpienia ze skargą konstytucyjną. Samodzielnie zarzut wadliwego, w ocenie skarżących, stosowania prawa nie może stanowić przedmiotu skargi konstytucyjnej. Zgodnie bowiem z art. 79 ust. 1 Konstytucji w trybie skargi konstytucyjnej Trybunał może orzekać o niezgodności z Konstytucją aktu normatywnego (normy prawnej), a nie o błędnym jego stosowaniu przez organ orzekający.

2. Podobne ustalenia poczynił Trybunał Konstytucyjny odnośnie zarzutu dotyczącego art. 172 Konstytucji. Sam fakt, iż w trybie zasiedzenia może dojść do nabycia przez określony podmiot własności nieruchomości, nie oznacza jeszcze, iż w ten sposób dochodzi do naruszenia konstytucyjnego prawa ochrony własności. Właściciel nieruchomości może bowiem skutecznie się bronić przed skutkami ewentualnego upływu terminu zasiedzenia, w szczególności korzystając ze środków ochrony petytoryjnej. Skarżący nie wykazali, iżby zawarta w art. 172 k.c. regulacja pozbawiała ich takich środków. Samo więc stwierdzenie, iż na skutek długotrwałego spokojnego posiadania nieruchomości może dojść do nabycia prawa własności, nie uzasadnia jeszcze zarzutu naruszenia konstytucyjnego prawa do ochrony własności.

Należy przy tym zwrócić uwagę, iż pomimo wezwania skarżących zarządzeniem sędziego TK z 28 października 2003 r. do przedstawienia uzasadnienia zarzutu niezgodności z Konstytucją art. 172 k.c., ograniczyli się oni do powtórzenia stwierdzeń zawartych w treści wcześniej złożonej skargi konstytucyjnej.

3. Ustosunkowywując się do zwartych w skardze konstytucyjnej propozycji zmian w kodeksie postępowania cywilnego oraz kodeksie cywilnym Trybunał Konstytucyjny stwierdził, iż ich ocena nie mieści się w kompetencjach Trybunału.

W tym stanie rzeczy należało orzec, jak w sentencji.

2