138

POSTANOWIENIE

z dnia 15 grudnia 2003 r.

Sygn. akt Ts 159/03

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Bohdan Zdziennicki

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Aleksandry Zawiskiej w sprawie zgodności:

art. 519¹ § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) z art. 2, art. 32 oraz art. 45 Konstytucji,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej złożonej do Trybunału Konstytucyjnego 5 września 2003 r. pełnomocnik skarżącej zakwestionował zgodność art. 519¹ § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) z art. 2, art. 32 oraz art. 45 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Przepis ten, ograniczający wniesienie kasacji w sprawach o podział majątku po ustaniu wspólności majątkowej do przypadków, w których wartość przedmiotu zaskarżenia jest wyższa niż 50 tysięcy zł, narusza, zdaniem skarżącej, zasadę równości w zakresie równego korzystania z instytucji prawnych (kasacji), a także prawo do sądu, poprzez wprowadzenie ograniczenia do wnoszenia kasacji o charakterze podmiotowym, tj. przy pomocy cenzusu majątkowego, gdy dopuszczalne może być tylko ograniczenie o charakterze przedmiotowym.

Postanowieniem z 19 września 2002 r. (sygn. akt II Ns 881/01) Sąd Rejonowy w Sosnowcu dokonał podziału majątku dorobkowego skarżącej i jej współmałżonka. Na postanowienie to skarżąca wniosła apelację, powołując się na nieprawidłowe ustalenie wartości lokatorskiego prawa do lokalu, bez uwzględnienia wspólnej spłaty kredytu. Apelacja ta została oddalona postanowieniem Sądu Okręgowego w Katowicach z 27 marca 2003 r. (sygn. akt III Ca 98/03).

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 15 września 2003 r. wezwano pełnomocnika skarżącej do uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej, w szczególności poprzez wskazanie, czy od postanowienia Sądu Okręgowego w Katowicach z 27 marca 2003 r. została wniesiona kasacja.

W piśmie procesowym nadesłanym w odpowiedzi na powyższe zarządzenie pełnomocnik skarżącej poinformował, iż nie wniesiono skargi kasacyjnej, ponieważ w myśl kwestionowanego przepisu skarga taka nie przysługiwała.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Skarga konstytucyjna jest sformalizowanym środkiem ochrony konstytucyjnych praw lub wolności, którego rozpatrzenie uwarunkowane zostało wcześniejszym spełnieniem szeregu wymogów przewidzianych w art. 79 ust. 1 Konstytucji, a także skonkretyzowanych w art. 46-49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.). Zgodnie z brzmieniem art. 79 ust. 1 Konstytucji, legitymacja do wniesienia skargi konstytucyjnej, przysługuje tylko takiej osobie, której konstytucyjne prawa lub wolności zostały naruszone poprzez wydanie ostatecznego rozstrzygnięcia opartego o zakwestionowany przepis. Warunek ten związany jest z konstrukcją skargi konstytucyjnej przyjętą w prawie polskim, zgodnie z którą konieczne jest: po pierwsze wystąpienie konkretnego a nie tylko abstrakcyjnego naruszenia konstytucyjnego prawa lub wolności, a po drugie uzyskanie takiego rozstrzygnięcia opartego o zaskarżony przepis, poprzez wydanie którego doszło do aktualizacji (konkretyzacji) tego naruszenia. Innymi słowy wymagane jest tzw. kwalifikowane naruszenie przysługujących skarżącemu konstytucyjnych praw lub wolności. (postanowienie z 24 października 2001 r., sygn. akt SK 10/01, OTK ZU nr 7/2001, poz. 225).

W skardze stanowiącej przedmiot wstępnego rozpoznania zakwestionowano konstytucyjność art. 519¹ k.p.c., ograniczającego wniesienie kasacji w sprawach o podział majątku wspólnego tylko do przypadków, w których wartość przedmiotu zaskarżenia jest wyższa niż 50 tysięcy zł. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego nie budzi wątpliwości, iż zarówno postanowienie Sądu Rejonowego w Sosnowcu z 19 września 2002 r. (sygn. akt II Ns 881/01) rozstrzygające podział majątku dorobkowego, jak i oddalające wniesioną apelację postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach z 27 marca 2003 r. (sygn. akt III Ca 98/03), na które to rozstrzygnięcia wskazano we wniesionej skardze, ani nie zostały wydane na podstawie zaskarżonego przepisu, ani nie prowadzą do naruszenia wskazanych w skardze praw konstytucyjnych. Ponieważ skarżąca naruszenie tych praw wywodzi z faktu nieprzysługiwania jej kasacji, powinna była, dla spełnienia przesłanek warunkujących merytoryczne rozpatrzenie skargi konstytucyjnej, uzyskać rozstrzygnięcie, którego treścią byłoby odrzucenie tego środka odwoławczego. Doszłoby tym samym do konkretyzacji sytuacji prawnej skarżącej, co uzasadniałoby przyjęcie tezy o wystąpieniu bezpośredniego naruszenia przysługujących jej praw lub wolności, stanowiącego, co należy podkreślić, konsekwencję wydania rozstrzygnięcia w oparciu o zaskarżony przepis.

W niniejszej sprawie, co wynika bezpośrednio z treści pisma procesowego nadesłanego w odpowiedzi na zarządzenie sędziego Trybunału Konstytucyjnego, nie wniesiono kasacji. W tym zakresie skargę należy uznać za przedwczesną, jako że nie doszło jeszcze do wydania rozstrzygnięcia, z którym można by wiązać naruszenie przysługujących skarżącej praw. W związku z tym przyjąć należy, iż przesłanki skargi konstytucyjnej nie zostały spełnione, co uniemożliwia przekazanie jej do merytorycznego rozpoznania.

Biorąc powyższe pod uwagę należało orzec jak w sentencji.

2