155

POSTANOWIENIE

z dnia 14 kwietnia 2003 r.

Sygn. akt Ts 25/03

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Marek Mazurkiewicz

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Marii i Krzysztofa Nowakowskich w sprawie zgodności:

art. 7 oraz art. 10 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361) z art. 2, art. 7, art. 21, art. 31 ust. 3, art. 32 oraz art. 64 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej Marii i Krzysztofa Nowakowskich z 24 lutego 2003 r. (data nadania w urzędzie pocztowym) zarzucono, iż art. 7 oraz art. 10 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361) jest niezgodny z art. 2, art. 7, art. 21, art. 31 ust. 3, art. 32 oraz art. 64 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Skarżący wskazali, iż wyrokiem Sądu Rejonowego w Koninie z 31 października 2001 r. (sygn. akt I C 385/99) uzgodniono treść księgi wieczystej o numerze KW 32652 z rzeczywistym stanem prawnym w ten sposób, że nakazując wpisanie w dziale III tej księgi wieczystej służebności prawa przechodu i przejazdu na nieruchomości, której właścicielami są skarżący. Apelacja skarżących od tego orzeczenia została oddalona przez Sąd Okręgowy w Poznaniu wyrokiem z 7 czerwca 2002 r. (sygn. akt XV1 Ca 74/02), zaś kasację od tego wyroku Sąd Okręgowy w Poznaniu odrzucił postanowieniem z 2 września 2002 r. Sąd Najwyższy postanowieniem z 30 października 2002 r. (sygn. akt II CZ 125/02) oddalił zażalenie skarżących na postanowienie o odrzuceniu kasacji.

Zdaniem skarżących zakwestionowane przez nich regulacje prawne umożliwiają wydawanie arbitralnych rozstrzygnięć przez organy władzy państwowej oraz prowadzą do naruszenia zasady bezpieczeństwa prawnego. Skarżący podnieśli, iż w ciągu minionych lat stan prawny nieruchomości w Polsce mógł zostać uporządkowany, a wszelkie obciążenia ograniczonymi prawami rzeczowymi mogły zostać ujawnione w księgach wieczystych. Możliwość obciążania nieruchomości z mocy zakwestionowanych regulacji prawnych narusza konstytucyjną zasadę ochrony własności oraz sprzeczne jest z istotą tego prawa. Skarżący wskazali przy tym na fakt, iż orzekający w ich sprawie sąd pierwszej instancji odwołał się do służebności zawartej w akcie notarialnym pochodzącym sprzed stu lat. Dopuszczalność ujawnienia służebności w księdze wieczystej po upływie tak długiego okresu narusza poczucie bezpieczeństwa prawnego, niezgodne jest z zasadą ochrony praw nabytych. Skarżący zarzucili ponadto, iż doszło do naruszenia w ich przypadku konstytucyjnej zasady proporcjonalności w ograniczaniu korzystania z praw lub wolności konstytucyjnych.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643) skargę konstytucyjną należy wnieść do Trybunału po wyczerpaniu przysługującej drogi prawnej w terminie trzech miesięcy od daty doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia.

W sprawie będącej przedmiotem rozpoznania wstępnego walor prawomocności przysługiwał wyrokowi Sądu Okręgowego w Poznaniu z 7 czerwca 2002 r., bowiem nie podlegał on już zaskarżeniu, w szczególności nie mógł on stanowić przedmiotu skargi kasacyjnej do Sądu Najwyższego. W tej sytuacji termin do złożenia skargi konstytucyjnej rozpoczął bieg od dnia 2 września 2002 r., a więc od dnia doręczenia skarżącym wyroku, który miał stanowić podstawę wystąpienia ze skargą konstytucyjną. Ponieważ skarga konstytucyjna złożona została do Trybunału Konstytucyjnego 24 lutego 2003 r., nie został dochowany termin określony w art. 46 ust. 1 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym.

Podstawy wystąpienia ze skargą konstytucyjną dotyczącą art. 7 oraz art. 10 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361) nie mogło także stanowić samo postanowienie Sądu Najwyższego z 30 października 2002 r. oddalające zażalenie na postanowienie Sądu Okręgowego w Poznaniu o odrzuceniu kasacji. Nie było ono bowiem wydane na podstawie zakwestionowanych w skardze konstytucyjnej regulacji prawnych. To zaś stanowi warunek dopuszczalności merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej określony w art. 79 ust. 1 Konstytucji RP.

W tym stanie rzeczy należało orzec jak w sentencji.

2