174

POSTANOWIENIE

z dnia 26 lutego 2003 r.

Sygn. akt Ts 140/02

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Spółki Novomatic AG w sprawie zgodności:

art. 339 § 2 i 3 pkt 2 w związku z art. 55 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555 ze zm.) z art. 45 oraz art. 77 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej Spółki Novomatic AG złożonej do Trybunału Konstytucyjnego 11 października 2002 r. zarzucono, iż art. 339 § 2 i 3 pkt 2 w związku z art. 55 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555 ze zm.) jest niezgodny z art. 45 oraz art. 77 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Skarżąca wskazała, iż postanowieniem z 4 czerwca 2002 r. (sygn. akt II K 404/02) Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze na posiedzeniu umorzył postępowanie karne w sprawie, w której skarżąca, jako pokrzywdzony wystąpiła z aktem oskarżenia w trybie art. 55 § 1 k.p.k. Sąd stwierdził, iż zarzucany w akcie oskarżenia czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego. Postanowienie to zostało utrzymane w mocy przez Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze postanowieniem z 12 lipca 2002 r. (sygn. akt VI Kz 82/02).

Zdaniem skarżącej, możliwość umorzenia postępowania na posiedzeniu z uwagi na oczywisty brak faktycznych podstaw oskarżenia narusza konstytucyjne prawo do rozpoznania sprawy na jawnej rozprawie, uniemożliwia także przeprowadzenie dowodów i wykazanie winy osoby oskarżonej o popełnienie przestępstwa. Rozstrzyganie o zasadności aktu oskarżenia w trybie art. 339 § 2 i 3 pkt 2 k.p.k. nie daje gwarancji przestrzegania zasady kontradyktoryjności co do meritum aktu oskarżenia i narusza zasadę równości stron procesowych. Prowadzi także do oceny zasadności aktu oskarżenia wniesionego przez samego pokrzywdzonego wyłącznie na podstawie akt postępowania przygotowawczego prowadzonego wcześniej przez prokuratora.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji RP warunkiem merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej jest wykazanie przez skarżącego, iż wskazane w skardze konstytucyjnej orzeczenia organów władzy publicznej prowadzą do naruszenia przysługujących skarżącemu praw lub wolności o charakterze konstytucyjnym.

W skardze konstytucyjnej stanowiącej przedmiot rozpoznania wstępnego przyjęto naruszenie prawa do rozpoznania sprawy przez sąd oraz zamknięcie drogi sądowej dochodzenia naruszonych praw.

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego przekonanie skarżącej o naruszeniu przysługujących jej praw konstytucyjnych nie jest wszakże zasadne. Konstytucja RP nie wprowadza wymogu rozpoznawania każdej sprawy wniesionej do sądu na rozprawie. Zakwestionowana przez skarżącą regulacja prawna nie ogranicza natomiast udziału pokrzywdzonego w posiedzeniu, na którym następuje wstępne badanie faktycznych podstaw oskarżenia. Pokrzywdzony może także oprzeć sporządzony przez siebie akt oskarżenia na innych dowodach, niż te, które zostały zgromadzone przez prokuratora w toczącym się wcześniej postępowaniu przygotowawczym.

Jak przyznaje sama skarżąca, względy funkcjonalne, a także charakter postępowania karnego mogą uzasadniać przeprowadzanie wstępnej kontroli zasadności aktu oskarżenia, co dotyczy zarówno aktu wniesionego przez oskarżyciela publicznego, jak też przez pokrzywdzonego. Jednocześnie jednak ustawa w żadnym zakresie nie ogranicza podstaw dowodowych aktu oskarżenia wnoszonego w trybie art. 55 § 1 kodeksu postępowania karnego. Przewidziana jest ponadto sądowa kontrola zasadności umorzenia postępowania z uwagi na stwierdzenie braku realizacji znamion typu czynu zabronionego, z której to możliwości skarżąca zresztą skorzystała.

Trybunał Konstytucyjny zważył ponadto, iż gwarantując prawo do sądu Konstytucja RP nie determinuje trybu dochodzenia przed sądem naruszonych praw lub wolności. W szczególności fakt umorzenia postępowania karnego z uwagi na brak formalnych podstaw oskarżenia, nie może być utożsamiany z zamknięciem skarżącej drogi sądowej. Swoje roszczenia dotyczące ochrony praw autorskich zarówno o charakterze majątkowym, jak i niemajątkowym, może ona bowiem skutecznie realizować na drodze postępowania cywilnego.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności należało orzec jak w sentencji.

2