226

POSTANOWIENIE

z dnia 22 maja 2002 r.

Sygn. akt Ts 42/02

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Mirosław Wyrzykowski

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Małgorzaty Zdebskiej w sprawie zgodności:

art. 327 § 2 oraz art. 328 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555 ze zm.) z art. 2, art. 47, art. 45 ust. 1 oraz art. 77 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej Małgorzaty Zdebskiej złożonej do Trybunału Konstytucyjnego 29 marca 2002 r. zarzucono, iż art. 327 § 2 oraz art. 328 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555 ze zm.) jest niezgodny z art. 2, art. 47, art. 45 ust. 1 oraz art. 77 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Skarżąca wskazała, iż pismem 11 września 2001 r. Biuro Postępowania Przygotowawczego Prokuratury Krajowej poinformowało skarżącą o braku określonych w art. 327 § 2 k.p.k. podstaw do wznowienia postępowania przygotowawczego, które toczyło się przeciwko ojcu skarżącej i zostało prawomocnie umorzone z uwagi na śmierć podejrzanego. Równocześnie w piśmie tym stwierdzono, iż nie zachodzą także przesłanki uzasadniające uchylenie przez Prokuratora Generalnego postanowienia o umorzeniu postępowania w trybie art. 328 § 1 k.p.k. W piśmie 19 listopada 2001 r. skarżąca ponownie zwróciła się z wnioskiem do Prokuratora Generalnego - Ministra Sprawiedliwości o zmianę postanowienia o umorzeniu postępowania wobec jej ojca, przez przyjęcie jako podstawy umorzenia, iż zarzucany mu czyn nie zawierał znamion czynu zabronionego. Pismem z 12 lutego 2002 r. Biuro Postępowania Przygotowawczego Prokuratury Krajowej ponownie stwierdziło brak przesłanek do skorzystania przez Prokuratora Generalnego z kompetencji przewidzianych w art. 328 § 1 k.p.k.

Zdaniem skarżącej odmowa wzruszenia prawomocnie umorzonego postępowania przygotowawczego, które toczyło się przeciwko jej ojcu uniemożliwia jej dochodzenie roszczeń z tytułu niesłusznego tymczasowego aresztowania, a także ochrony dóbr osobistych zmarłego oraz członków jego rodziny. Skarżąca wskazała przy tym, iż wobec innych podejrzanych w tej samej sprawie umorzono postępowanie przygotowawcze z uwagi na niestwierdzenie znamion przestępstwa.

Skarżąca zarzuciła, iż przewidziany w art. 327 § 2 oraz art. 328 k.p.k. tryb wzruszania prawomocnych postanowień o umorzeniu postępowania, przewidując w tym zakresie wyłącznie kompetencję prokuratora nadrzędnego lub Prokuratora Generalnego zamyka sądową drogę do dochodzenia naruszonych praw lub wolności, co uniemożliwia weryfikację podstaw umorzenia, mających szczególne znaczenie dla ewentualnego dochodzenia roszczeń odszkodowawczych oraz ochrony dobrego imienia. Zdaniem skarżącej regulacje te pozostają w sprzeczności z art. 77 ust. 1 Konstytucji RP, ponieważ pozostawiając decyzje o wznowieniu postępowania w wyłącznej kompetencji Prokuratury, a więc struktury ewentualnie odpowiedzialnej za wyrządzenie szkody w związku z wadliwie prowadzonym postępowaniem, faktycznie pozbawiają uprawnionego możliwości dochodzenia roszczeń odszkodowawczych i zadośćuczynienia, a także skutecznej ochrony dóbr osobistych. Takie rozwiązanie ustawodawcze narusza, zdaniem skarżącej, standardy demokratycznego państwa prawa oraz zasady sprawiedliwości społecznej.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji RP warunkiem merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej jest wydanie przez organ władzy publicznej na podstawie zakwestionowanego aktu normatywnego ostatecznego orzeczenia o prawach lub wolnościach konstytucyjnych skarżącego, przy czym skargę konstytucyjną należy wnieść do Trybunału Konstytucyjnego w terminie trzech miesięcy do daty doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia (art. 46 ust. 1 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym; Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.).

Jak wynika z treści skargi konstytucyjnej za rozstrzygnięcie takie skarżąca uważa pismo Biuro Postępowania Przygotowawczego Prokuratury Krajowej z 12 lutego 2002 r. Pismo to wszakże nie spełnia, ani kryteriów ostatecznego orzeczenia w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji RP, ani też nie ma charakteru „ostatecznego rozstrzygnięcia” w rozumieniu cytowanego art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. W treści tego pisma poinformowano jedynie skarżącą, iż przedstawione przez nią okoliczności były już przedmiotem analizy Biura Postępowania Przygotowawczego, które pismem z 11 września 2001 r. przekazało skarżącej stanowisko, iż brak jest podstaw do skorzystania przez Prokuratora Generalnego z kompetencji przewidzianych w art. 328 § 1 k.p.k. Informacja taka w żadnym wypadku nie może być potraktowana jako „ostateczne orzeczenie” o prawach lub wolnościach konstytucyjnych skarżącej. Nie można jej także traktować jako „ostatecznego rozstrzygnięcia” o wniosku skarżącej w sprawie uchylenia przez Prokuratora Generalnego prawomocnego postanowienia o umorzeniu postępowania, skoro brak przesłanek takiego uchylenia stwierdzono już we wspomnianym piśmie z 11 września 2001 r. Ponieważ na odmowę skorzystania przez Prokuratora Generalnego z kompetencji przewidzianych w art. 328 § 1 k.p.k. nie przysługuje żaden szczególny środek odwoławczy, brak jest podstaw dla przyjęcia, iż dopiero informacja przekazana skarżącej pismem Biura Postępowania Przygotowawczego Prokuratury Krajowej z 12 lutego 2002 r. spowodowała, iż odmowa ta nabrała cech „ostatecznego rozstrzygnięcia” w rozumieniu art. 46 ust. 1 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym.

W tym stanie rzeczy z uwagi na niespełnienie przesłanek dopuszczalności merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej, należało odmówić nadania jej dalszego biegu.