291

POSTANOWIENIE

z dnia 28 września 2000 r.

Sygn. Ts 132/00

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Jerzy Ciemniewski

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Leszka Mirosława H., w sprawie zgodności:

art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.) z art. 2, art. 78 i art. 176 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

oraz

art. 10 ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej - Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania administracyjnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych ustaw (Dz.U. Nr 43, poz. 189 ze zm.) z art. 2 i art. 78 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

Uzasadnienie:

W skardze konstytucyjnej złożonej 11 września 2000 r. zarzucono, że art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.) jest niezgodny z art. 2, art. 78 i art. 176 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz że art. 10 ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej - Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania administracyjnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych ustaw (Dz.U. Nr 43, poz. 189 ze zm.) jest niezgodny z art. 2 i art. 78 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Konstytucyjna zasada dwuinstancyjnego postępowania przed sądem, wyrażona w art. 78 i art. 176 ust. 1 stanowi, zdaniem skarżącego, warunek konieczny funkcjonowania demokratycznego państwa prawnego. Wprowadzony w art. 236 ust. 2 konstytucji wyjątek od zasady dwuinstancyjnego postępowania w postępowaniu sądowo-administracyjnym uniemożliwia funkcjonowanie demokratycznego państwa prawnego i godzi w gwarancje ochrony praw jednostki.

Pismem z 28 grudnia 1998 r. skarżący został poinformowany, że dodatek wyrównawczy z tytułu służby na stanowisku sędziego w sądzie wojskowym jest mu wypłacany zgodnie z ustawą z 17 grudnia 1994 r. o uposażeniu żołnierzy, ustawą z 8 czerwca 1992 r. o ustroju sądów wojskowych oraz załącznikiem nr 2 do rozporządzenia Prezydenta RP z 3 września 1992 r. w sprawie ustalenia równorzędnych stanowisk sędziów. Od powyższego pisma skarżący złożył odwołanie do Ministra Obrony Narodowej, który decyzją z 29 marca 1999 r. ustalił m.in. zmniejszoną wysokość dodatku wyrównawczego przysługującego skarżącemu. Powyższą decyzję skarżący uczynił przedmiotem skargi do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który wyrokiem z 16 listopada 1999 r. skargę tę oddalił. Następnie skarżący zwracał się do Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego, Rzecznika Praw Obywatelskich oraz Ministra Sprawiedliwości o wniesienie rewizji nadzwyczajnej od wskazanego wyroku.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Konstytucja w art. 176 ust. 1 wyraża zasadę dwuinstancyjności postępowania sądowego, jednakże zasada ta doznaje ograniczenia w art. 236 ust. 2 w odniesieniu do sądów administracyjnych. Ograniczenie to dotyczy również prawa skarżącego do zaskarżania orzeczeń wydanych w pierwszej instancji, o którym mowa w art. 78 konstytucji. Zarzut sformułowany w skardze konstytucyjnej odnoszący się do nieuzasadnionego ograniczenia prawa do zaskarżania wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego jest więc skierowany wprost przeciwko art. 236 ust. 2 konstytucji. Tak sformułowany zarzut nie może być jednak przedmiotem skargi konstytucyjnej, gdyż w myśl art. 79 ust. 1 nie można w niej zarzucać naruszenia praw skarżącego przez przepisy konstytucji. Trzeba również podkreślić, iż w procesie kontroli konstytucyjności prawa konstytucja może stanowić jej podstawę, w żadnym wypadku zaś nie może być przedmiotem takiej kontroli. Wynika to wprost z wyrażonej w art. 8 ust. 1 i art. 87 ust. 1 konstytucji zasady jej pierwszeństwa oraz z art. 188 konstytucji określającego zakres kognicji Trybunału Konstytucyjnego.

Na marginesie należy zauważyć, iż wskazane przez skarżącego pismo Ministra Sprawiedliwości z 25 sierpnia 2000 r., informujące o braku możliwości do wniesienia rewizji nadzwyczajnej ze względu na upływ terminu, nie stanowi ostatecznego rozstrzygnięcia w rozumieniu art. 79 ust. 1 konstytucji. Pismo to zawiera jedynie informację o niemożności złożenia rewizji nadzwyczajnej. Wniosek o złożenie takiej rewizji nie stanowi środka zaskarżenia od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego, a uznanie iż rewizja nie może zostać złożona nie ma wpływu na treść prawa skarżącego do dwuinstancyjnego postępowania w niniejszej sprawie. Ograniczenie tego prawa wynika wprost z art. 236 ust. 2 konstytucji, który znajduje konkretyzację w art. 57 ust. 1 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym.

Wobec powyższego należało odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.