240

POSTANOWIENIE

z dnia 27 czerwca 2000 r.

Sygn. Ts 63/00

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Jerzy Stępień

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Stefana S., w sprawie zgodności:

art. 1 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz.U. Nr 34, poz. 149 ze zm.) z art. 32 ust. 1 i 2 oraz art. 77 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

Uzasadnienie:

W skardze konstytucyjnej Stefana S. z 19 kwietnia 2000 r. zarzucono, iż art. 1 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz.U. Nr 34, poz. 149 ze zm.) jest niezgodny z art. 32 ust. 1 i 2 oraz art. 77 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zdaniem skarżącego, zakwestionowane przepisy wprowadzając cezurę czasową nieważności orzeczeń odnoszących się do czynów związanych z działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego naruszają zasadę równości, a także zamykają sądową drogę do dochodzenia wynagrodzenia za szkody.

Skarżący wskazał, iż postanowieniem z 20 stycznia 2000 r. Sąd Okręgowy w Ł. oddalił jego wniosek o unieważnienie postanowienia Sądu Wojewódzkiego w Ł. z 27 lutego 1974 r. oraz postanowienia Sądu Najwyższego z 8 czerwca 1974 r. dotyczących odszkodowania za niesłuszne tymczasowe aresztowanie w sprawie toczącej się przed Sądem Powiatowym w Ł., a zakończonej ostatecznie wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Ł. z 14 stycznia 1971 r. uniewinniającym skarżącego. Zażalenie skarżącego na postanowienie Sądu Okręgowego w Ł. nie zostało uwzględnione i Sąd Apelacyjny w Ł. postanowieniem z 22 lutego 2000 r. utrzymał zaskarżone postanowienie w mocy.

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 15 maja 2000 r. pełnomocnik skarżącego został wezwany o uzupełnienie braków formalnych przedłożonej skargi konstytucyjnej, w tym w szczególności poprzez wskazanie, jakie prawa lub wolności konstytucyjne skarżącego zostały naruszone przez orzeczenia Sądu Okręgowego w Ł. z 20 stycznia 2000 r. oraz Sądu Apelacyjnego w Ł. z 22 lutego 2000 r., a także poprzez dokładne określenie sposobu tego naruszenia.

W piśmie z 30 maja 2000 r. pełnomocnik skarżącego stwierdził, iż powyższe orzeczenia sądowe naruszają “podstawową zasadę równości wobec prawa, nie pozwalającą na odmienne traktowanie tych, którzy działali do dnia 31 grudnia 1956 r. od tych, którzy działali po tej dacie”.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji RP warunkiem merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej jest wydanie przez organ władzy publicznej orzeczenia naruszającego prawa lub wolności konstytucyjne skarżącego. Naruszenie to określa interes prawny skarżącego do wystąpienia do Trybunału Konstytucyjnego ze skargą na akt normatywny stanowiący podstawę wydania tego orzeczenia. Trybunał Konstytucyjny zobowiązany jest do ustalenia, czy osoba wstępująca ze skargą konstytucyjną posiada legitymację do jej wniesienia. Ponieważ jednak równocześnie Trybunał związany jest granicami skargi konstytucyjnej (por. art. 66 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym), jednym z koniecznych elementów skargi konstytucyjnej jest wskazanie przez samego skarżącego tych praw lub wolności konstytucyjnych, których naruszenie łączy on z wydaniem przez organ władzy publicznej określonego orzeczenia, oraz sprecyzowanie, na czym naruszenie to polega. Obowiązek taki wynika z treści art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, a jego niespełnienie skutkuje odmową nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej (por. art. 49 w związku z art. 36 ust. 2 i 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym).

Jak wynika z treści pisma z 30 maja 2000 r. skarżący zarzuca wskazanym w skardze orzeczeniom sądowym naruszenie konstytucyjnej zasady równości. Samodzielnie zasada ta wszakże nie stanowi żadnego źródła praw lub wolności o charakterze podmiotowym, określając jedynie konstytucyjne standardy ich kształtowania. Tym samym zarzut naruszenia zasady równości nie stanowi wystarczającej podstawy do wystąpienia ze skargą konstytucyjną. Stanowisko takie znajduje potwierdzenie w ukształtowanym już orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego (por. postanowienia z: 17 czerwca 1998 r., sygn. Ts 48/98, OTK ZU Nr 4/1998, poz. 59; 17 lutego 1999 r., sygn. Ts 154/98, OTK ZU Nr 2/1999, poz. 34; 3 listopada 1998 r., sygn. Ts 116/98, OTK ZU Nr 1/1999, poz. 10; 30 listopada 1999 r., sygn. Ts 97/99, OTK ZU Nr 1/2000, poz. 19; 27 kwietnia 1998 r., sygn. Ts 46/98, OTK ZU Nr I (30)/ 1999, poz. 39; 2 sierpnia 1999 r., sygn. Ts 62/99, niepublikowane; 12 kwietnia 2000 r., sygn. Ts 10/00, OTK ZU Nr 3/2000, poz. 104; 23 listopada 1999 r., Ts 144/99, OTK ZU Nr 3/2000, poz. 96 ).

W tym stanie rzeczy, uznając iż skarżący nie wskazał takiego prawa lub wolności konstytucyjnej, których naruszenie mogłoby stanowić podstawę do wystąpienia ze skargą konstytucyjną, należało odmówić nadania tej skardze dalszego biegu.

Niezależnie od powyższych okoliczności Trybunał Konstytucyjny stwierdził, iż niezasadne jest stanowisko skarżącego, jakoby zakwestionowane przepisy zamykały drogę sądową do dochodzenia wynagrodzenia za wyrządzoną szkodę w związku z bezzasadnym tymczasowym aresztowaniem. Stosowne regulacje zawiera kodeks postępowania karnego, a jak wynika z przedstawionego w skardze konstytucyjnej stanu faktycznego, skarżący z możliwości tych skorzystał ubiegając się o uzyskanie odszkodowania najpierw przed Sądem Wojewódzkim w Ł., a następnie przed Sądem Najwyższym.