8/1/B/2012

POSTANOWIENIE

z dnia 11 stycznia 2012 r.

Sygn. akt Ts 2/09

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Teresa Liszcz - przewodnicząca

Stanisław Biernat - sprawozdawca

Mirosław Granat,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 grudnia 2010 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Antoniego J.,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 29 grudnia 2008 r. skarżący zarzucił, że art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594, ze zm.; dalej: u.k.s.c.) i art. 398⁶ § 3 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.), w zakresie, w jakim upoważnia Sąd Najwyższy do odrzucenia skargi kasacyjnej po wydaniu przez ten Sąd postanowienia o przyjęciu skargi do rozpoznania, są niezgodne z art. 2 i art. 45 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmienionej Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2 (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284, ze zm.; dalej: Konwencja o ochronie praw człowieka).

Trybunał Konstytucyjny postanowieniem z dnia 21 grudnia 2010 r. odmówił nadania dalszego biegu skardze. Jako podstawę odmowy wskazał art. 47 ust. 1 pkt 1 oraz art. 36 ust. 3 w zw. z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Trybunał przypomniał, że w świetle jego dotychczasowego orzecznictwa prawo do sądu nie obejmuje gwarancji rozpoznania sprawy w trzeciej instancji przez Sąd Najwyższy. Jeżeli jednak ustawa dopuszcza zaskarżenie do trzeciej instancji, to - jak podkreślił Trybunał - takie postępowanie winno odpowiadać standardom rzetelnego procesu, wynikającym zarówno z art. 45 ust. 1 Konstytucji, jak i zasad zawartych w art. 2 Konstytucji. Trybunał stwierdził przy tym, że w skardze nie przedstawiono argumentów uzasadniających naruszenie standardów rzetelnego procesu przez kwestionowane przepisy. Ponadto, skarżący nie określił prawa podmiotowego, które wywodziłby ze wskazanego w skardze art. 2 Konstytucji, a także błędnie przywołał przepis Konwencji o ochronie praw człowieka jako wzorzec kontroli w postępowaniu ze skargi konstytucyjnej.

Na powyższe postanowienie skarżący wniósł w terminie zażalenie, w którym podnosi, że kwestionowane przepisy prowadzą do pozbawienia go prawa do sądu. Co więcej, skarżący twierdzi - wbrew stanowisku Trybunału zajętemu w zaskarżonym postanowieniu - że wyrok z 1 lipca 2008 r. (SK 40/07, OTK ZU nr 6/A/2008, poz. 101) otwiera drogę do badania konstytucyjności kwestionowanego w skardze konstytucyjnej art. 398⁶ § 3 k.p.c. Jak podkreślił w zażaleniu, wnoszący skargę kasacyjną, który otrzymuje decyzję o jej przyjęciu do rozpoznania, może oczekiwać, że jego sprawa zostanie rozstrzygnięta merytorycznie. Kwestionowane przepisy zaś doprowadziły - zgodnie z wywodami zawartymi w zażaleniu - do zastosowania nadmiernej sankcji procesowej wobec skarżącego (odrzucenie jego skargi kasacyjnej), uniemożliwiającej merytoryczne rozpoznanie jego sprawy.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 36 ust. 4 w zw. z art. 49 ustawy o TK skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b in fine w zw. z art. 36 ust. 6 i 7 ustawy o TK). Na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał Konstytucyjny bada przede wszystkim, czy wydając zaskarżone postanowienie, prawidłowo ustalił istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu.

W niniejszej sprawie Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że kwestionowane postanowienie jest prawidłowe, a argumenty przytoczone w zażaleniu nie podważają ustaleń przedstawionych w tym orzeczeniu, dlatego nie zasługują na uwzględnienie.

Trybunał przychyla się do stanowiska skarżącego wyrażonego w zażaleniu, zgodnie z którym przepisy regulujące procedurę kasacyjną przed Sądem Najwyższym mogą być przedmiotem kontroli konstytucyjnej (zob. przywołane już wyroki TK z 30 maja 2007, SK 68/06, OTK ZU nr 6/A/2007, poz. 53 i 1 lipca 2008 r., SK 40/07, OTK ZU nr 6/A/2008, poz. 101). Pogląd ten jednak Trybunał wyraził jasno - wbrew twierdzeniom zawartym w zażaleniu - już w kwestionowanym postanowieniu. Skarżący nie wziął pod uwagę, że to na nim ciążył obowiązek wykazania naruszenia przez zakwestionowane w skardze przepisy przysługujących mu praw podmiotowych, a Trybunał, będąc związany granicami skargi, nie miał możliwości uzupełniania przedstawionej w niej argumentacji, ani rozszerzania zarzutów (zob. art. 66 ustawy o TK). W rozpatrywanej sprawie skarżący głównie odnosi się do zasady poprawnej legislacji oraz wskazuje na naruszenie prawa do sądu rozumianego jako prawo do rozpatrzenia sprawy przez Sąd Najwyższy. Jednocześnie skarżący nie przedstawił, jak słusznie podkreślił Trybunał w zaskarżonym postanowieniu, argumentów przemawiających za tym, że wskazane w skardze przepisy doprowadziły do naruszenia prawa do sądu w kontekście standardów rzetelnego procesu.

Co więcej, w zażaleniu skarżący podnosi, że „nie sposób oczekiwać od wnoszącego skargę konstytucyjną, aby posługiwał się tylko tymi zwrotami i określeniami, które jako jedyne otwierają drogę do rozpoznania sprawy przez Trybunał Konstytucyjny, jeśli zarzuty skarżącego wskazują jednoznacznie na prawa naruszone zastosowaniem zaskarżonego przepisu”. Trybunał uznaje twierdzenia skarżącego za nietrafne. Nieuprawdopodobnienie naruszenia przywołanych w skardze praw podmiotowych stanowi istotną wadę skargi, która prawidłowo została zakwalifikowana jako podstawa odmowy nadania jej dalszego biegu. Trybunał ponownie przypomina, że w prawie do sądu nie mieści się gwarancja rozpoznania sprawy w trzeciej instancji przez Sąd Najwyższy.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, Trybunał Konstytucyjny nie uwzględnił zażalenia wniesionego na postanowienie o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

2