121/3/B/2006

POSTANOWIENIE

z dnia 27 czerwca 2006 r.

Sygn. akt Ts 193/05

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Marek Mazurkiewicz - przewodniczący

Ewa Łętowska - sprawozdawca

Jerzy Stępień,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lutego 2006 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Antoniego Wiaka,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej z 17 października 2005 r. wniesiono o stwierdzenie niezgodności § 37 Statutu Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów z art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji.

Skarżący zarzucił, że zaskarżony przepis § 37 Statutu, stanowiący, że orzeczenie Głównego Sądu Koleżeńskiego wydane w II instancji jest ostateczne, pozbawia go prawa do rozpoznania sprawy przez bezstronny i niezawisły sąd, zamykając tym samym drogę do dochodzenia naruszonych praw. Ponadto wskazał, że orzeczenie to zawierało w jego przekonaniu liczne braki formalne, w tym brak było wskazania, że ma ono charakter ostateczny oraz pouczenia co do dalszego trybu postępowania, co doprowadziło do naruszenia konstytucyjnych praw skarżącego, zawartych w art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji.

Postanowieniem z 21 lutego 2006 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. W szczególności wskazał, że orzeczenie Głównego Sądu Koleżeńskiego Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów jest orzeczeniem wydanym przez sąd koleżeński stowarzyszenia, a więc organizacji społecznej, pozarządowej i pozasamorządowej. Orzeczenie wskazanego organu nie mieści się w zakresie ostatecznych rozstrzygnięć, które stanowić mogą podstawę wniesienia skargi konstytucyjnej. Podstawą taką może być jedynie ostateczne orzeczenie sądu lub organu administracji publicznej. Ponadto wskazał, że zgodnie z przepisem art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym skarga konstytucyjna może być wniesiona po wyczerpaniu drogi prawnej w ciągu 3 miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. W niniejszej sprawie, jak wynika ze stanowiska skarżącego, doręczenie orzeczenia Głównego Sądu Koleżeńskiego Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów II instancji z 21 lutego 2005 r. nastąpiło 3 marca 2005 r. Tym samym ustawowy termin do wniesienia skargi konstytucyjnej upłynął 4 czerwca 2005 r., tymczasem skarga konstytucyjna została zaś wniesiona dopiero 17 października 2005 r., tj. po upływie 7 miesięcy od dnia otrzymania ostatecznego orzeczenia.

Skarżący wniósł zażalenie na postanowienie o odmowie nadania skardze dalszego biegu. Wskazał w nim, że Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów jest stowarzyszeniem działającym na podstawie ustawy z 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach, tymczasem Trybunał w wydanym postanowieniu nie rozważył czy zaskarżony przepis zgodny jest z Konstytucją i porządkiem prawnym określonym w ustawach. Wskazał, że Trybunał orzekał o zgodności z Konstytucją przepisów określających zasady nabycia lub utraty członkostwa w Polskim Związku Działkowców, który realizuje podobne cele jak Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów. Skarżący podtrzymał wniosek wskazujący na naruszenie przez zaskarżony przepis art. 45 ust. 1 oraz art. 77 ust. 2 Konstytucji. Skarżący wskazał ponadto, że nie uznał orzeczenia Głównego Sądu Koleżeńskiego Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów II instancji ze względu na wskazane w skardze błędy orzeczenia, nie mógł więc wyczerpać drogi prawnej w sprawie. Wniósł też o przywrócenie terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej w razie nieuwzględnienia stanowiska skarżącego co do ostatecznego charakteru orzeczenia sądu koleżeńskiego.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, zaś zarzuty podniesione w zażaleniu nie podważają dokonanych ustaleń i w ocenie Trybunału nie zasługują na uwzględnienie. Zarzuty sformułowane w zażaleniu stanowią w istotnej części powtórzenie stanowiska skarżącego, wobec tego znajdują do nich zastosowanie uwagi sformułowane przez Trybunał w zaskarżonym postanowieniu z 21 lutego 2006 r. Trybunał zasadnie wskazał w nim dwie niezależne podstawy uniemożliwiające nadanie biegu skardze konstytucyjnej. Pierwsza z nich wiąże się z oczywistym uznaniem, że orzeczenie Głównego Sądu Koleżeńskiego Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów II instancji nie jest ostatecznym orzeczeniem o prawach skarżącego w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji. Wskazane w zażaleniu postanowienie Trybunału z 14 września 1999 r. (sygn. K. 14/98, OTK ZU nr 6/1999, poz. 115) dotyczące Polskiego Związku Działkowców zapadło w wyniku rozpoznania wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich, nie zaś w trybie skargi konstytucyjnej. Nie miał więc do niego zastosowania art. 79 ust. 1 Konstytucji. Argumenty podniesione przez skarżącego nie mogą więc mieć znaczenia dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. Wskazana okoliczność stanowi samodzielną podstawę dla uznania odmowy nadania biegu skardze konstytucyjnej za zasadną.

Niezależnie od tego uznać należy jednak, że Trybunał trafnie wskazał na istnienie innej samodzielnej podstawy odmowy nadania biegu skardze, w postaci przekroczenia 3-miesięcznego okresu do wniesienia skargi konstytucyjnej. Prawidłowości ustaleń Trybunału w zaskarżonym postanowieniu nie podważają argumenty skarżącego, stanowiące w istocie powtórzenie stanowiska prezentowanego już w skardze konstytucyjnej. Za niezasadny uznać należy wreszcie wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia skargi, albowiem skarżący nie wykazał, że uchybienie terminu wynikało z przyczyn od niego niezależnych.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, należało nie uwzględnić zażalenia wniesionego na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.

2