38/1/B/2006

POSTANOWIENIE

z dnia 14 lutego 2006 r.

Sygn. akt Ts 67/05

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Jerzy Stępień - przewodniczący

Jerzy Ciemniewski - sprawozdawca

Ewa Łętowska,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 października 2005 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Jana Nowela, Krzysztofa Masalskiego i Wacława Janasa,

p o s t a n a w i a:

uwzględnić zażalenie.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej z 29 kwietnia 2005 r. wniesiono o stwierdzenie niezgodności art. 1 i art. 2 ustawy z dnia 30 maja 1962 r. - Prawo wodne (Dz. U. Nr 34, poz. 158 ze zm.; dalej: prawo wodne) z art. 2, art. 5, art. 21 ust. 2 oraz art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji.

Skarżący zarzucili w skardze konstytucyjnej naruszenie art. 2, art. 5, art. 21 ust. 2 oraz art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji polegające na przyjęciu takiej interpretacji art. 1 i 2 prawa wodnego, które w ich przekonaniu narusza zasadę clara non sunt interpretanda oraz zakaz wykładni rozszerzającej a fortiori przepisów wywłaszczeniowych. W ten sposób zdaniem skarżących Sąd Najwyższy dokonał takiego stosowania przepisów, które nacjonalizując prywatne wody płynące dokonują także wywłaszczenia bez odszkodowania uprawnienia rzeczowego przysługującego obywatelom na nieruchomości od dawna państwowej. Zdaniem skarżących przyjęta przez Sąd Najwyższy interpretacja zaskarżonych przepisów jest wykładnią rozszerzającą, niezgodną z zakazem rozszerzającej interpretacji wyjątków, pozostaje więc niezgodna z gwarancjami zawartymi w art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji, wynikającą z art. 2 zasadą państwa prawa, prowadzi do naruszeniu prawa człowieka do ochrony mienia oraz narusza art. 21 ust. 2 Konstytucji poprzez przyjęcie takiego znaczenia zaskarżonych przepisów, które prowadzi do wywłaszczenia uprawnienia istniejącego i obciążającego majątek Skarbu Państwa bez wskazania celu publicznego i bez odszkodowania.

Postanowieniem z 19 października 2005 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. W szczególności wskazał, że istota zarzutów podniesionych przez skarżących w skardze konstytucyjnej nie jest związana z brzmieniem zaskarżonych przepisów, lecz z ich bezpośrednią wykładnią, dokonaną przez Sąd Najwyższy. Tymczasem wykładnia obowiązujących przepisów, zgodnie z zakresem kognicji Trybunału Konstytucyjnego nie mieści się co do zasady w zakresie kontroli dokonywanej w trybie skargi konstytucyjnej. Przyjęta przez Sąd Najwyższy interpretacja zaskarżonych przepisów nie ma wskazanych w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego cech stałości, powtarzalności i powszechności nadających przepisowi w sposób stały i powszechny pewien sens, przepisy te nie mogą stać się przedmiotem kontroli konstytucyjności.

Pełnomocnik skarżących wniósł zażalenie na postanowienie o odmowie nadania skardze dalszego biegu. Wskazał w nim, że przyjęta interpretacja skarżonych przepisów dokonana przez Sąd Najwyższy jest jedyną istniejącą obecnie interpretacją, która zmienia znaczenie tych przepisów w sposób zasadniczy. W przekonaniu skarżących wykładnia przepisu dokonana przez Sąd Najwyższy ma cechy wymagane przez Trybunał, pozostając jedyną wykładnią zaskarżonych przepisów. Wobec ograniczonego zakresu podmiotowo-przedmiotowego roszczenia można zdaniem skarżących uznać, że wykładnia Sądu Najwyższego jest już stała i powszechna, mimo oparcia na niej tylko jednego wyroku.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Przesłanką podjęcia przez Trybunał Konstytucyjny rozstrzygnięcia o odmowie nadania dalszego biegu niniejszej skardze konstytucyjnej było stwierdzenie, że orzeczenie Sądu Najwyższego zapadłe w sprawie skarżących, a więc zarzuty związane są ze stosowaniem przepisów, zaś przyjęta interpretacja nie jest wyrazem stałej linii orzeczniczej sądu. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego, w przypadku analizowanej skargi znaleźć można jednak podstawy do zaaprobowania stanowiska skarżących odnośnie faktu, że stanowiące podstawę ustalenia sytuacji prawnej skarżących orzeczenie Sądu Najwyższego jest jedynym rozstrzygnięciem w przedmiocie zaskarżonych przepisów, zaś wskazany w nim kierunek jedyną istniejącą ich interpretacją.

Powyższa konstatacja uzasadnia uwzględnienie zażalenia wniesionego na postanowienie odmawiające nadania skardze dalszego biegu.

2