53/2B/2005

POSTANOWIENIE

z dnia 31 marca 2005 r.

Sygn. akt Tw 9/04

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska - przewodnicząca

Mirosław Wyrzykowski - sprawozdawca

Marek Mazurkiewicz,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie z dnia 23 listopada 2004 r. o odmowie nadania dalszego biegu wnioskowi Związku Pracodawców Prowadzących Gry Losowe i Zakłady Wzajemne,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE:

W dniu 10 marca 2004 r. wpłynął do Trybunału Konstytucyjnego wniosek Związku Pracodawców Prowadzących Gry Losowe i Zakłady Wzajemne o zbadanie zgodności art. 27b ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 lipca 1992 r. o grach i zakładach wzajemnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 4, poz. 27) z art. 42 ust. 3 w zw. z art. 2 Konstytucji; art. 32 ust. 1 pkt 15 ustawy o grach i zakładach wzajemnych z art. 22 oraz art. 32 ust. 1 Konstytucji; art. 33 ust. 1 ustawy o grach i zakładach wzajemnych, w części warunkującej udzielenie zezwolenia na organizowanie i prowadzenie działalności w zakresie gier losowych, zakładów wzajemnych lub gier na automatach od przedstawienia przez osoby wymienione w tym przepisie zaświadczenia o niekaralności za jakiekolwiek przestępstwo z winy umyślnej, z art. 22 w zw. z art. 31 ust. 3 oraz art. 2 Konstytucji; art. 34 ust. 1 ustawy o grach i zakładach wzajemnych, w części ustalającej 6 miesięczny termin dla rozpatrzenia wniosków o udzielenie zezwolenia na urządzanie i prowadzenie działalności w zakresie gier i zakładów wzajemnych, o których mowa w art. 2 oraz zatwierdzenie regulaminów gier i zakładów wzajemnych, z art. 22 i art. 32 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji; art. 38 ust. 1 ustawy o grach i zakładach wzajemnych z art. 22 i art. 32 ust. 1 Konstytucji; art. 42 pkt 8 ustawy o grach i zakładach wzajemnych z art. 32 ust. 1 Konstytucji; art. 39 ust. 6 ustawy o grach i zakładach wzajemnych z art. 92 ust. 1 w zw. z art. 22 i art. 217 Konstytucji; art. 52 ust. 2 pkt 3 ustawy o grach i zakładach wzajemnych z art. 22, art. 31 ust. 3 i art. 64 ust. 2 i 3 Konstytucji; § 13 i § 14 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 3 czerwca 2003 r. w sprawie wykonywania niektórych przepisów ustawy o grach losowych i zakładach wzajemnych (Dz. U. Nr 102, poz. 948 ze zm.) z art. 217 Konstytucji oraz § 7-15 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie warunków urządzania gier i zakładów wzajemnych (Dz. U. Nr 102, poz. 946) z art. 92 Konstytucji.

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 27 kwietnia 2004 r. wezwano pełnomocnika wnioskodawcy o uzupełnienie braków formalnych przez: doręczenie oryginału uchwały odpowiedniego organu wnioskodawcy, na podstawie którego został sporządzony wniosek; doręczenie wyciągu z protokołu pozwalającego stwierdzić, że uchwała została podjęta zgodnie ze statutem organizacji; doręczenie aktualnego oryginału wyciągu z rejestru sądowego w pięciu egzemplarzach.

W dniu 11 maja 2004 r. zostało dostarczone Trybunałowi Konstytucyjnemu pismo, w którym wnioskodawca odniósł się do stwierdzonych przez Trybunał braków formalnych wniosku.

Postanowieniem z 23 listopada 2004 r. Trybunał odmówił nadania dalszego biegu wnioskowi ze względu na brak legitymacji czynnej po stronie wnioskodawcy.

Zażaleniem z 6 grudnia 2004 r. pełnomocnik wnioskodawcy wnosi o nadanie dalszego biegu wnioskowi Związku Pracodawców Prowadzących Gry Losowe i Zakłady Wzajemne i skierowanie sprawy do rozpoznania na rozprawie.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

1. W kwestionowanym przez Związek Pracodawców Prowadzących Gry Losowe i Zakłady Wzajemne postanowieniu z 23 listopada 2004 r., Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania wnioskowi dalszego biegu ze względu na brak czynnej legitymacji podmiotu występującego z wnioskiem. Trybunał ocenił, iż przepisy skarżone przez wnioskodawcę nie odnosiły się w żaden sposób do spraw związanych z zatrudnianiem pracowników, a przyczyną ich zakwestionowania w postępowaniu przed Trybunałem był zarzut naruszenia zasady wolności gospodarczej. Powołując się na swoje wcześniejsze stanowisko wyrażone w postanowieniu z 28 stycznia 2004 r. (Tw 74/02) Trybunał stwierdził, iż regulacje kwestionowane we wniosku Związku Pracodawców Prowadzących Gry Losowe i Zakłady Wzajemne, nie dotyczyły spraw objętych zakresem działania organizacji pracodawców, w rozumieniu art. 191 ust. 2 Konstytucji.

Odnosząc się do argumentacji wnioskodawcy, zawartej w zażaleniu z 6 grudnia 2004 r. Trybunał Konstytucyjny zwraca uwagę, iż legitymacja podmiotów do inicjowania postępowań w sprawie abstrakcyjnej kontroli norm, wynika wprost z regulacji konstytucyjnej, która ma w tym zakresie charakter wyczerpujący. Oznacza to, iż tego rodzaju uprawnienie nie może być przyznane, ani w drodze ustawowej, ani też na mocy żadnego innego aktu normatywnego. Tym samym, wyznaczenie zakresu ograniczonej legitymacji podmiotów, występujących z wnioskami do Trybunału Konstytucyjnego na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji, możliwe jest jedynie w drodze wykładni norm konstytucyjnych dokonywanej przez Trybunał. Niedopuszczalne jest natomiast odczytywanie przepisów ustawy zasadniczej i ich interpretowanie przy użyciu norm ustawowych, bądź - jak chce wnioskodawca - postanowień jego statutu. Należy podkreślić, iż wyznaczenie zakresu przepisów prawnych, które mogą podlegać zaskarżeniu w formie wniosku organizacji pracodawców, musi uwzględniać zarówno nakaz sformułowany w art. 191 ust. 2 Konstytucji, jak również regulację zawartą w przepisie art. 191 ust. 1 pkt 4 ustawy zasadniczej.

2. Niezależnie od wskazanej w pkt 1 uzasadnienia, przesłanki odmowy nadania dalszego biegu wnioskowi Związku Pracodawców Prowadzących Gry Losowe i Zakłady Wzajemne, Trybunał Konstytucyjny w zaskarżonym postanowieniu z 23 listopada 2004 r. stwierdził, iż w uchwale uprawnionego podmiotu wnioskodawcy, nie sformułowano zarzutu niezgodności przepisów kwestionowanych aktów normatywnych z przepisami Konstytucji. Odnosząc się do powyższego stanowiska Trybunału, wnioskodawca wskazuje w zażaleniu, że uchwała Zgromadzenia Ogólnego Związku „w stopniu wystarczającym z punktu widzenia wewnątrz organizacyjnej relacji pomiędzy organami Związku określiła obowiązki Zarządu”. Jak podnosi wnioskodawca, organem upoważnionym do reprezentowania Związku na zewnątrz jest jego Zarząd. Przysługuje mu zatem możliwość określenia przedmiotu i zakresu kwestionowanych regulacji, bez konieczności uzyskania wiążących zaleceń w tym zakresie ze strony Zgromadzenia Ogólnego Związku.

Trybunał Konstytucyjny stwierdza, iż wszczęcie postępowania w sprawie abstrakcyjnej kontroli norm, wymaga wyrażenia woli przez uprawniony organ wnioskodawcy. Analiza dokumentów przedstawionych w toku postępowania przed Trybunałem pozwala stwierdzić, iż organem wnioskodawcy, uprawnionym do podjęcia uchwały o wystąpieniu z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego jest Zgromadzenie Ogólne Związku. Takie stanowisko wyraził także sam wnioskodawca. W odpowiedzi na zarządzenie sędziego TK z 27 kwietnia 2004 r., wzywające do doręczenia oryginału uchwały odpowiedniego organu wnioskodawcy, na podstawie której sporządzony został wniosek, wskazał on uchwałę Nadzwyczajnego Zgromadzenia Związku Pracodawców Prowadzących Gry Losowe i Zakłady Wzajemne z 24 listopada 2003 r. Należy podkreślić, iż do kompetencji Zarządu, jako organu wykonawczego Związku (§ 16 ust. 1 statutu) oraz uprawnionego do reprezentowania go w kontaktach z innymi podmiotami (§ 20 statutu), należy wykonywanie uchwał Zgromadzenia Ogólnego (§ 18 pkt 1 statutu). Dotyczy to także tych uchwał, w których Zgromadzenie Ogólne wyraża wolę skorzystania przez Związek z uprawnienia, jakie przysługuje mu na mocy art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji. Zobowiązanie do podjęcia przez Zarząd niezbędnych czynności w tym zakresie nie zmienia faktu, iż podstawą wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego pozostaje uchwała podjęta przez Zgromadzenie Ogólne Związku.

Trybunał Konstytucyjny w obecnym składzie podtrzymuje stanowisko zawarte w postanowieniu z 23 listopada 2004 r., zgodnie z którym uchwała Nadzwyczajnego Zgromadzenia Związku Pracodawców Prowadzących Gry Losowe i Zakłady Wzajemne z 24 listopada 2003 r. nie zawierała sformułowania zarzutu niezgodności kwestionowanych aktów normatywnych z przepisami Konstytucji. Należy jednocześnie stwierdzić, iż wnioskodawca nie wskazuje w zażaleniu żadnych nowych okoliczności, które uzasadniałyby twierdzenie, iż przywołana uchwała w dostateczny sposób określała zakres zaskarżenia oraz konstytucyjny wzorzec kontroli, a tym samym mogła stanowić podstawę wystąpienia przez Związek Pracodawców Prowadzących Gry Losowe i Zakłady Wzajemne z wnioskiem w sprawie abstrakcyjnej kontroli norm.

Z tych względów Trybunał Konstytucyjny uznając, że zażalenie nie podważyło zasadności stanowiska zajętego w zaskarżonym postanowieniu, orzekł jak w sentencji.

3