12/1B/2005

POSTANOWIENIE

z dnia 22 lutego 2005 r.

Sygn. akt Ts 198/03

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Ewa Łętowska - przewodniczący

Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska - sprawozdawca

Jerzy Ciemniewski,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 września 2004 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej PPHU „CEWIS” s. c.,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej PPHU „CEWIS” s. c., wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 26 listopada 2003 r., zakwestionowano zgodność art. 23 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. z 1993 r. Nr 11, poz. 50 ze zm.) oraz § 54 ust. 4 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 15 grudnia 1997 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 156, poz. 1024 ze zm.) z art. 31 ust. 3, art. 92 ust. 1 oraz art. 217 Konstytucji.

W oparciu o zaskarżone przepisy Naczelny Sąd Administracyjny Ośrodek Zamiejscowy w Białymstoku, wyrokiem z 13 czerwca 2003 r. (sygn. akt SA/Bk 1579/02) oddalił skargę na decyzję Izby Skarbowej w Białymstoku z 25 listopada 2002 r. (IS. ZPP-4408/182/2002), utrzymującej w mocy decyzję Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej z 9 sierpnia 2002 r. (UKS.DS.I/6-431-470/11-1/02), w przedmiocie określenia zobowiązania podatkowego oraz zaległości podatkowej w podatku od towarów i usług.

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 17 lutego 2004 r. pełnomocnik skarżącej został wezwany do uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej, przez wskazanie konstytucyjnych praw i wolności skarżącej naruszonych przez kwestionowane w skardze przepisy wraz z dokładnym określeniem sposobu tego naruszenia.

W piśmie procesowym z 3 marca 2004 r. (data nadania w urzędzie pocztowym), stanowiącym odpowiedź na zarządzenie sędziego, pełnomocnik skarżącej powołał odpowiednio zasady konstytucyjne wyrażone w treści art. 217, art. 84, art. 31 ust. 3 oraz art. 92 ust. 1 w związku z art. 87 ust. 1 Konstytucji.

Postanowieniem z 14 września 2004 r. Trybunał Konstytucyjny postanowił odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej, stwierdzając niespełnienie przez nią przesłanki, o której mowa w art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, polegającej na wskazaniu konstytucyjnych wolności lub praw naruszonych przez zaskarżony przepis.

Na powyższe postanowienie Trybunału Konstytucyjnego pełnomocnik skarżącej wniósł 29 września 2004 r. zażalenie, w którym zarzucił Trybunałowi „niewłaściwe uznanie, iż złożona skarga oraz pismo procesowe z 27 lutego 2004 r. nie zawierały wskazania praw i wolności”. Jednocześnie pełnomocnik skarżącej wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i uznanie, że kwestionowany przepis - w zakresie, w jakim pozbawia prawa do obniżenia podatku należnego, podatnika VAT, nabywającego towar lub usługę od podmiotu, który wystawił fakturę wraz z kwotą tego podatku, gdy dana sprzedaż nie była objęta obowiązkiem podatkowym albo została zwolniona od podatku, a kwota wykazana w fakturze została zapłacona - jest niezgodny z art. 64 ust. 2, art. 64 ust. 3 w związku z art. 84 i art. 92 ust. 1 Konstytucji.

Określając wzorzec konstytucyjny podlegający ochronie w trybie skargi konstytucyjnej, pełnomocnik skarżącej stwierdził, iż jego zdaniem „jedynie przez nieprecyzyjne sformułowanie, strona skarżąca nie wskazała konkretnie art. 64 Konstytucji”, przyjmując, iż naruszenie tego przepisu jest oczywistą konsekwencją naruszenia innych, wskazanych w skardze, przepisów Konstytucji. W wywodach uzasadnienia, pełnomocnik skarżącej powołał ustalenia Trybunału Konstytucyjnego, poczynione w zaskarżonym postanowieniu oraz wyroku Trybunału z 21 czerwca 2004 r. (sygn. SK 22/03, OTK ZU nr 6/A/2004, poz. 59). W przekonaniu pełnomocnika skarżącej uznanie braku wskazania naruszenia konstytucyjnych praw w niniejszej sprawie uniemożliwia wyeliminowanie z porządku prawnego przepisów niezgodnych w sposób oczywisty z Konstytucją, co godzi w podstawowe prawa i wolności obywateli oraz interes publiczny.

Rozpatrując wniesione zażalenie Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Podstawę skargi konstytucyjnej stanowić mogą jedynie prawa lub wolności konstytucyjne wskazane w skardze konstytucyjnej, przez podmiot uprawniony do jej sporządzenia. Dopóki skarżący nie wykaże, iż konkretnie i bezpośrednio naruszono przysługujące mu prawo lub wolność rangi konstytucyjnej, jego zarzuty niezgodności ustawy lub innego aktu normatywnego z Konstytucją nie mogą być merytorycznie rozpoznane. Sytuacja taka zachodzi w niniejszym przypadku, ponieważ w obszernej treści skargi oraz pisma procesowego mającego na celu uzupełnienie braków formalnych wniesionej skargi, pełnomocnik skarżącej nie wskazał, przysługujących jej podmiotowych praw lub wolności konstytucyjnych, naruszonych przez zakwestionowany w skardze przepis, co zgodnie z rygorem przewidzianym w art. 47 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 36 ust. 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym skutkuje odmową nadania dalszego biegu skardze.

Powołując się na wskazane w zaskarżonym postanowieniu orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, pełnomocnik skarżącej wskazał dopiero w zażaleniu art. 64 Konstytucji i gwarantowane w nim prawo do własności, które zasadniczo mogłoby stanowić wzorzec kontroli w trybie skargi konstytucyjnej. Jednakże zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji w związku z art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym obowiązek wskazania konstytucyjnego wzorca kontroli skargi konstytucyjnej ciążył na skarżącej w terminie określonym w art. 46 ust. 1 tejże ustawy.

W toku postępowania wstępnego dopuszcza się możliwość uzupełnienia stwierdzonych braków wniesionej skargi, jednak czynność taka mogłaby zostać dokonana najpóźniej przed wydaniem postanowienia o odmowie nadania dalszego biegu skardze.

Wobec stwierdzonego braku wskazania konstytucyjnych wolności lub praw, przybierających normatywną postać publicznych praw podmiotowych, Trybunał nie mógł wszcząć w tym zakresie postępowania z urzędu, ponieważ wszczęcie postępowania może nastąpić jedynie na podstawie wniosku, pytania prawnego albo skargi konstytucyjnej uprawnionego podmiotu (art. 31 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym).

Określenie wzorca kontroli dopiero w zażaleniu jest niedopuszczalne z uwagi na przekroczenie terminu, o którym mowa w art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Zważywszy, iż celem postępowania zażaleniowego jest kontrola podstaw zaskarżonego postanowienia, w ramach tego postępowania nie jest możliwa ocena kwestionowanego przepisu w świetle wskazanego dopiero w zażaleniu nowego wzorca. Podstawą odmowy nadania dalszego biegu skardze była bowiem treść skargi, zaś potencjalne wypełnienie stwierdzonego w niej braku dopiero na etapie postępowania zażaleniowego - stanowi w swej istocie - wniesienie nowej skargi i nie może być traktowane jako element rozpatrywania uprzednio wniesionej skargi. Mając na uwadze zasadę skargowości, wynikającą z art. 66 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, Trybunał orzekając jest związany „granicami wniosku, pytania prawnego lub skargi”.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, należało nie uwzględnić zażalenia wniesionego na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.