281

POSTANOWIENIE

z dnia 6 października 2004 r.

Sygn. akt Ts 1/04

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Janusz Niemcewicz - przewodniczący

Adam Jamróz - sprawozdawca

Marek Mazurkiewicz,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 lipca 2004 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Marii i Ryszarda Gołębiewskich,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej złożonej do Trybunału Konstytucyjnego 23 grudnia 2003 r. skarżący zarzucili art. 151 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) oraz art. 393¹⁸ ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) niezgodność z art. 77 Konstytucji. Działając w oparciu o pierwszy ze wskazanych przepisów Sąd Apelacyjny w Białymstoku - Wydział I Cywilny wyrokiem z 3 lipca 2002 r. (sygn. akt I ACa 288/02) zmienił zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie z 25 lutego 2002 r. stwierdzając, iż żądania skarżących nie mieszczą się w hipotezie art. 151 k.c. Na podstawie art. 393 k.p.c. Sąd Najwyższy postanowieniem z 27 czerwca 2003 r. (sygn. akt IV CZ 60/03), doręczonym 15 października 2003 r., oddalił zażalenie na postanowienie Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 27 lutego 2003 r. (sygn. akt I ACa 288/02) oddalające wniosek skarżących o przywrócenie terminu do wniesienia zażalenia i odrzucające to zażalenie, stwierdzając brak okoliczności uzasadniających uznanie, iż uchybienie terminowi do wniesienia zażalenia w przedmiocie odrzucenia kasacji nastąpiło bez winy stron.

Działając w oparciu o zaskarżone przepisy sądy, w opinii skarżących, pozbawiły ich prawa do wynagrodzenia za szkody, jakie im zostały wyrządzone przez niezgodne z prawem działanie Sądu Apelacyjnego w Białymstoku, a także zamknęły im drogę do dochodzenia praw zagwarantowanych w Konstytucji. Uzasadniając powyższe zarzuty skarżący odwoływali się nie tyle do brzmienia zaskarżonych przepisów, ile wykazywali nieprawidłowości w postępowaniu orzekających w sprawie organów.

W piśmie procesowym nadesłanym w odpowiedzi na zarządzenie sędziego z 20 stycznia 2004 r. wzywające do uzupełnienia braków skargi konstytucyjnej przez wskazanie, jakie konstytucyjne prawa lub wolności i w jaki sposób zostały naruszone przez zakwestionowane w skardze przepisy, a także dokładne określenie, z którym ze wskazanych w skardze rozstrzygnięć skarżący wiążą naruszenie przysługujących im praw lub wolności konstytucyjnych, skarżący raz jeszcze wskazali, iż zaskarżony art. 393¹⁸ k.p.c. narusza art. 77 ust. 1 i 2 Konstytucji przez uniemożliwienie im skorzystania z drogi sądowej celem dochodzenia roszczenia o wynagrodzenie szkody. Ponadto skarżący zarzucili art. 151 Kodeksu cywilnego naruszenie art. 21 ust. 1 Konstytucji.

Postanowieniem z 28 lipca 2004 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej, stwierdzając, iż skarżący nie wykazali, w jaki sposób doszło do naruszenia wskazanych w skardze i piśmie procesowym praw podmiotowych o charakterze konstytucyjnym, zaznaczając przy tym, iż sprawa skarżących została rozpoznana w dwuinstancyjnym postępowaniu sądowym, co podważa ich twierdzenie o zamknięciu im drogi do sądu. Podstawą odmowy nadania biegu skardze było tym samym nieuzupełnienie w przewidzianym terminie braków skargi konstytucyjnej. Ponadto Trybunał wskazał, iż trzon zarzutów przedstawionych w skardze konstytucyjnej skierowany jest przeciwko postępowaniu Sądu Apelacyjnego w Białymstoku, w tym przeciwko naruszeniu przezeń zakwestionowanego art. 151 k.c. Tak sformułowany zarzut nie może stanowić przedmiotu rozpoznania przez Trybunał Konstytucyjny w trybie skargi konstytucyjnej, jako że dotyczy on płaszczyzny stosowania, a nie stanowienia prawa. Zgodnie z konstrukcją skargi przyjętą w prawie polskim, naruszenie prawa lub wolności konstytucyjnej legitymujące do wniesienia tego środka ochrony praw wiązać należy z treścią normatywną zaskarżonego przepisu, nie zaś ze sposobem jego zastosowania przez orzekający w sprawie sąd.

W zażaleniu złożonym na powyższe postanowienie pełnomocnik skarżących wniósł o uchylenie powyższego postanowienia i rozpoznanie wniesionej skargi. Uzasadniając swój wniosek pełnomocnik ograniczył się do wskazania na krzywdę, jaką sądy w Olsztynie wyrządziły skarżącym i niemożność dopuszczenia do bezprawnego zabrania ich dorobku. Pełnomocnik poparł także wniesione przez skarżących osobiście zażalenie, w którym jeszcze raz wywodzono nieprawidłowość postępowania orzekających w sprawie sądów.

Rozpatrując wniesione zażalenie Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, zaś zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie wskazać należy, iż treść wniesionego przez pełnomocnika skarżących zażalenia nie zawiera w ogóle argumentów podważających przyjęte w zaskarżonym postanowieniu stanowisko Trybunału Konstytucyjnego. W piśmie tym nie ustosunkowano się do żadnej z przesłanek odmowy nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej, nie wskazano żadnych względów, przemawiających za uchyleniem zakwestionowanego rozstrzygnięcia.

Ponowna analiza wniesionej skargi konstytucyjnej pod kątem spełnienia przez nią przewidzianych prawem wymogów prowadzi do wniosku, iż stanowisko wyrażone w zaskarżonym postanowieniu Trybunału Konstytucyjnego należy w pełni zaakceptować. Ani we wniesionej skardze konstytucyjnej, ani w piśmie procesowym nadesłanym w celu uzupełnienia jej braków nie określono sposobu naruszenia przez zaskarżone przepisy przysługujących skarżącym konstytucyjnych praw lub wolności. Nie uprawdopodobniono tym samym, iż do takiego naruszenia doszło, co uniemożliwia przyjęcie, iż skarżący są legitymowani do wystąpienia ze skargą konstytucyjną. Ponadto zaznaczyć należy, iż naruszenie wskazanych w tych pismach praw łączone jest przede wszystkim ze sposobem postępowania orzekających w sprawie organów (przede wszystkim Sądu Apelacyjnego w Białymstoku), a nie z treścią normatywną zaskarżonych przepisów, co uzasadnia twierdzenie, iż skarga ta pomimo wskazania zaskarżonych przepisów, jest de facto skargą na stosowanie prawa. Rozpatrzenie tak sformułowanej skargi wykracza poza kompetencje Trybunału Konstytucyjnego. Niezależnie od powyższego wskazać należy, iż w piśmie procesowym nadesłanym w odpowiedzi na zarządzenie sędziego TK nie skonkretyzowano, które ze wskazanych w skardze rozstrzygnięć skarżący traktują jako rozstrzygnięcie, z którego wydaniem doszło do naruszenia przysługujących im praw lub wolności konstytucyjnych, co uzasadnia dodatkowo tezę wyrażoną w zaskarżonym postanowieniu o nieuzupełnieniu w terminie braków skargi.

W tym stanie rzeczy Trybunał Konstytucyjny uznał, iż odmowa nadania dalszego biegu niniejszej skardze konstytucyjnej postanowieniem z 28 lipca 2004 r. była uzasadniona i nie uwzględnił zażalenia złożonego na to postanowienie.

Na marginesie tylko wskazać należy, iż także w zażaleniu wniesionym osobiście przez skarżących nie przedstawiono żadnych argumentów podważających przyjęte w zaskarżonym postanowieniu przesłanki odmowy nadania dalszego biegu wniesionej skardze. Podobnie jak w skardze konstytucyjnej skoncentrowano się na wykazaniu niewłaściwości postępowania orzekających w sprawie sądów nie zaś na udowodnieniu, iż zostały spełnione warunki merytorycznego rozpatrzenia skargi konstytucyjnej.

3