247

POSTANOWIENIE

z dnia 10 grudnia 2003 r.

Sygn. akt Ts 85/03

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Wiesław Johann - przewodniczący

Andrzej Mączyński - sprawozdawca

Bohdan Zdziennicki,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym, na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 5 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz.U. Nr 102, poz. 643 ze zm.), zażalenia z dnia 15 sierpnia 2003 r. na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 sierpnia 2003 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Tomasza Hanusa,

p o s t a n a w i a:

pozostawić zażalenie bez rozpoznania.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej z 19 maja 2003 r. zarzucono, że art. 136, 137, 229 i 233 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. Nr 115, poz. 741 ze zm.) są niezgodne z art. 2, 32 i art. 64 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zdaniem skarżącego wskazane przepisy ustawy uchyliły ustawę z 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości na mocy której przysługiwało mu prawo do zwrotu wywłaszczonej nieruchomości, gdyby stała się ona zbędna dla celów wywłaszczenia. Tym samym skarżącego pozbawiono prawa do zwrotu nieruchomości nabytego na gruncie poprzednio obowiązującej ustawy.

Decyzją z 31 marca 2000 r. Starosta Cieszyński odmówił zwrotu skarżącemu nieruchomości z uwagi na to, że cel wywłaszczenia został zrealizowany do 1989 r. Decyzja ta została utrzymana w mocy decyzją Wojewody Śląskiego z 25 maja 2000 r. Skarga na tę decyzję została oddalona wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 lutego 2002 r., który został doręczony skarżącemu 10 maja 2002 r. Skarżący złożył wniosek o wznowienie postępowania oddalony wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 maja 2002 r., który został doręczony skarżącemu 1 sierpnia 2002 r. W dniu 28 września 2002 r. skarżący złożył do Sądu Rejonowego w Cieszynie wniosek o ustanowienie z urzędu pełnomocnika celem sporządzenia skargi konstytucyjnej. Postanowieniem z 19 grudnia 2002 r. Sąd Rejonowy odmówił ustanowienia pełnomocnika z urzędu. Zażalenie na to postanowienie zostało oddalone postanowieniem Sądu Okręgowego w Bielsku Białej z 12 lutego 2003 r. doręczone skarżącemu 26 lutego 2003 r. Skarżący złożył jeszcze skargę o wznowienie postępowania w przedmiocie ustanowienia pełnomocnika do sporządzenia skargi konstytucyjnej, jednak skarga ta została odrzucona postanowieniem Sądu Okręgowego w Bielski Białej z 17 kwietnia 2003 r.

Postanowieniem z 6 sierpnia 2003 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej ze względu na złożenie jej po upływie trzymiesięcznego terminu, o którym mowa w art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym.

Na postanowienie to zażalenie złożył sam skarżący wskazując, iż do przekroczenia terminu doszło nie z jego winy, a fakt naruszenia jego konstytucyjnych praw uzasadnia merytoryczne rozpoznanie skargi konstytucyjnej.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Stosownie do art. 48 ust. 1 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.) nie tylko skarga konstytucyjna, ale i zażalenie na postanowienie o odmowie nadania jej dalszego biegu muszą być sporządzone przez adwokata lub radcę prawnego.

Dopuszczenie możliwości samodzielnego kwestionowania przez skarżącego ustaleń poczynionych przez Trybunał Konstytucyjny, a odnoszących się do spełnienia przez skargę konstytucyjną wymagań określonych konstytucyjnie i ustawowo, podważałoby istotę i cel wprowadzonego w art. 48 ust. 1 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym obowiązku sporządzenia skargi konstytucyjnej przez adwokata lub radcę prawnego. Tak bowiem, jak niezbędna jest kwalifikowana wiedza prawnicza w fazie przygotowywania skargi konstytucyjnej, tak tym bardziej kwalifikacje takie niezbędne są dla sformułowania zarzutów wobec postanowienia o odmowie nadania jej dalszego biegu, zawierającego ocenę spełnienia przez skargę konstytucyjną owych wymagań (por. postanowienia z: 12 maja 1998 r., sygn. Ts 17/98, OTK ZU nr 1/1999, poz. 32; 23 marca 1999 r., sygn. Ts 152/99, OTK ZU nr 3/1999, poz. 52; 30 marca 1999 r., sygn. Ts 148/98, OTK ZU nr 3/1999, poz. 56; 22 marca 2000 r., sygn. Ts 156/99, OTK ZU nr 2/2000, poz. 80).

Na marginesie należy podkreślić, że trzymiesięczny termin do złożenia skargi konstytucyjnej, przewidziany w art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, ma charakter zawity i nie podlega przywróceniu. W związku z tym Trybunał Konstytucyjny odmawiając nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej nie mógł rozważać okoliczności powodujących przekroczenie tego terminu, ani możliwości skutecznego złożenia skargi konstytucyjnej po jego upływie (por. postanowienie z 19 grudnia 2000 r., sygn. SK 19/00, OTK ZU nr 8/2000, poz. 303).

Z uwagi na to, że zażalenie z 15 sierpnia 2003 r. na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 6 sierpnia 2003 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej, nie zostało sporządzone przez adwokata lub radcę prawnego, nie mogło być przedmiotem merytorycznego rozpoznania przez Trybunał Konstytucyjny i z tego też powodu należało orzec jak w sentencji.

2