Wyrok z dnia 2 grudnia 1998 r.
III RN 92/98

Brak jest podstaw prawnych dla sformułowania zarzutu rażącego naru-
szenia prawa lub interesu Rzeczypospolitej Polskiej (art. 57 ust. 2 ustawy z dnia
11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze
zm.) wyłącznie z tej przyczyny, że właściwy organ administracji publicznej nie
podjął rozstrzygnięcia na podstawie art. 155 KPA.


Przewodniczący SSN: Kazimierz Jaśkowski, Sędziowie SN: Andrzej
Wasilewski (sprawozdawca), Andrzej Wróbel.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 2 grudnia 1998 r. sprawy ze skargi
Stanisława B. na decyzję Głównego Geodety Kraju z dnia 8 kwietnia 1997 r. [...] w
przedmiocie wznowienia postępowania, na skutek rewizji nadzwyczajnej Pierwszego
Prezesa Sądu Najwyższego [...] od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w
Warszawie z dnia 21 listopada 1997 r. [...]

o d d a l i ł rewizję nadzwyczajną.

U z a s a d n i e n i e

Kierownik Urzędu Rejonowego w S. decyzją z dnia 8 maja 1996 r. [...] odmówił
wprowadzenia zmiany w operacie ewidencji gruntów wsi T., polegającej na wpisaniu
w miejsce Wincentego D. jako właściciela działek [...] Stanisława B., pomimo że
wnioskodawca - Stanisław B. przedłożył akt notarialny, na podstawie którego nabył
na własność wymienione powyżej działki. W wyniku odwołania decyzja powyższa
została uchylona decyzją Wojewody K. z dnia 6 września 1996 r. [...], mocą której
orzeczono równocześnie wpisać Stanisława B. jako właściciela nieruchomości ozna-
czonej w ewidencji gruntów wsi T. gminy P. numerami działek: [...] o łącznej po-
wierzchni 5,36 ha. Decyzja ta zawierała prawidłowe pouczenie o możliwości jej zas-
karżenia do Naczelnego Sądu Administracyjnego, z czego Stanisław B. nie skorzys-
tał. Natomiast pismem z dnia 14 października 1996 r. wystąpił on do Urzędu Woje-
wódzkiego w K. w sprawie wprowadzenia zmian w ewidencji gruntów wsi T. w odnie-
sieniu do łącznej wielkości powierzchni działek [...], która jego zdaniem, powinna być
zgodna z treścią aktu notarialnego, na podstawie którego uwidoczniono w ewidencji
gruntów jego prawo do gruntu, a więc powinna wynosić 5,42 ha. W odpowiedzi na to
pismo Wydział Geodezji i Gospodarki Gruntami Urzędu Wojewódzkiego w K. pismem
z dnia 18 listopada 1996 r. poinformował Stanisława B. między innymi o tym, że
wprowadzenie do ewidencji gruntów żądanej przez niego zmiany dotyczącej po-
wierzchni nieruchomości obejmującej wymienione wyżej działki może nastąpić po
przedłożeniu przez zainteresowanego ,,mapy przedstawiającej nieruchomość opisaną
w akcie notarialnym [...], nawiązanej do mapy ewidencyjnej wsi T. Kolejne pismo
Stanisława B. z dnia 9 grudnia 1996 r., w którym zwrócił się on do Wydziału Geodezji
i Gospodarki Gruntami Urzędu Wojewódzkiego w K. w sprawie wprowadzenia zmian
w operacie ewidencji gruntów wsi T. gm. P., zostało w tej sytuacji potraktowane jako
wniosek o wznowienie postępowania w sprawie zakończonej decyzją z dnia 6
września 1996 r., która nie została zaskarżona. W rezultacie Wojewoda K. decyzją z
dnia 9 stycznia 1997 r. [...] odmówił wznowienia postępowania w sprawie
wprowadzenia zmian w operacie ewidencji gruntów wsi T. dotyczącym nieru-
chomości składającej się z działek [...] o łącznej powierzchni 5,36 ha. W uzasadnie-
niu tego rozstrzygnięcia podniesiono, że we wniosku o wznowienie postępowania nie
wskazano żadnej przyczyny, która uzasadniałaby wznowienie postępowania (art. 145
KPA). W wyniku odwołania zainteresowanego Główny Geodeta Kraju decyzją z dnia
8 kwietnia 1997 r. [...] utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję Wojewody K.
Skarga Stanisława B. na powyższą decyzję Głównego Geodety Kraju z dnia 8
kwietnia 1997 r. została oddalona przez Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie
wyrokiem z dnia 21 listopada 1997 r. [...] W uzasadnieniu tego wyroku podniesiono w
szczególności, że aktem notarialnym z dnia 4 grudnia 1969 r. spisanym w Państwo-
wym Biurze Notarialnym w I. [...] skarżący nabył od Wincentego D. gospodarstwo
rolne o powierzchni 5,42 ha. Następnie wpisano go jako właściciela nieruchomości
obejmującej działki [...] o łącznej powierzchni 5,36 ha na jego wniosek do w ewidencji
gruntów wsi T. gm. P. na podstawie decyzji Wojewody K. z dnia 6 września 1996 r.,
która zawierała prawidłowe pouczenie o przysługujących od niej skardze, lecz nie
została zaskarżona do Naczelnego Sądu Administracyjnego. W tej sytuacji Naczelny
Sąd Administracyjny stanął na stanowisku, że skoro skarżący nie wskazał żadnej
przyczyny, która uzasadniałyby wznowienie postępowania administracyjnego w ni-
niejszej sprawie (art. 145 § 1 KPA), to brak było podstaw dla uwzględnienia skargi.
Natomiast w uzasadnieniu wyroku Sądu podkreślono równocześnie, że: ,,Skarżący,
który aktem notarialnym nabył 5,42 ha i taka powierzchnia podana jest w księdze
wieczystej, może w stosownym trybie dochodzić sprawdzenia rzeczywistej po-
wierzchni działek i wyjaśnienia przyczyn zaistniałej różnicy i w zależności od wyników
tego badania domagać się ewentualnej zmiany w ewidencji gruntów co do po-
wierzchni działek".

Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego pismem z dnia 15 lipca 1998 r. [...] wniósł
rewizję od powyższego wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z
dnia 21 listopada 1997 r. [...], zarzucając mu rażące naruszenie prawa przez obrazę
art. 8 w związku z art. 235 § 1 KPA wobec potraktowania skargi złożonej w sprawie
zakończonej decyzją ostateczną jako żądania wznowienia postępowania, przy jed-
noczesnym uznaniu, iż skarżący w swym piśmie nie wskazuje na podstawy wzno-
wienia postępowania, a w konsekwencji naruszenie także art. 2 i art. 63 Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 - uprzednio
art. 1 i art. 86 ust. 2 i ust. 3 przepisów konstytucyjnych obowiązujących do dnia 17
października 1997 r.) w wyniku uznania za prawidłowe skierowania skargi obywatela
do rozpoznania w trybie, w którym dana skarga nie może być rozpoznana oraz art.
22 ust. 2 pkt 3 w związku z art. 29 i art. 51 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o
Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.), a na podstawie
art. 57 ust. 2 ustawy o NSA wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku oraz o uchyle-
nie poprzedzających go decyzji Głównego Geodety Kraju z dnia 8 kwietnia 1997 r. i
utrzymanej nią w mocy decyzji Wojewody K. z dnia 9 stycznia 1997 r. w przedmiocie
wznowienia postępowania. W uzasadnieniu rewizji nadzwyczajnej podniesiono w
szczególności, że stosownie do postanowienia art. 235 § 1 KPA Wojewoda K. był
obowiązany potraktować pismo skarżącego nie jako wniosek o wznowienie postę-
powania, ale powinien je załatwić w trybie art. 155 § 1 KPA, jako żądanie strony
zmierzające do zmiany uprawniającej i ostatecznej decyzji Wojewody K. z dnia 6
września 1996 r. w części dotyczącej powierzchni nieruchomości. Równocześnie w
rewizji nadzwyczajnej sugeruje się rozważenie potrzeby wskazania w uzasadnieniu
wyroku Sądu Najwyższego celowości rozpoznania pism skarżącego: ,,w trybie art.
155 KPA w związku z art. 235 § 1 KPA w połączeniu z zarządzeniem pomiaru po-
wierzchni nieruchomości Stanisława B. w sytuacji, gdy ani skarżący ani jego sąsiedzi
nie kwestionują istniejących granic nieruchomości. Rzeczą oczywistą jest bowiem to,
iż dane zawarte w ewidencji gruntów, dotyczące w szczególności powierzchni okreś-
lonych nieruchomości (działek), powinny odzwierciedlać stan rzeczywisty".


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Rewizja nadzwyczajna nie jest uzasadniona.

Stosownie do postanowienia art. 2 pkt 8 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. -
Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz.U. Nr 30, poz. 163 ze zm.) ewidencja gruntów
i budynków stanowi jednolity dla kraju, systematycznie aktualizowany zbiór informacji
o gruntach i budynkach, ich właścicielach oraz o innych osobach fizycznych lub
prawnych, władających tymi gruntami i budynkami. Z kolei § 2 ust. 2 zdanie pierwsze
rozporządzenia Ministrów Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa oraz Rolnictwa i
Gospodarki Żywnościowej z dnia 17 grudnia 1996 r. w sprawie ewidencji gruntów i
budynków (Dz.U. Nr 158, poz. 813 - powoływanego nadal jako: rozporządzenie),
wydanego na podstawie art. 26 ust. 2 pkt 1 Ustawy - Prawo geodezyjne i kartogra-
ficzne, stanowi, że ewidencja gruntów i budynków obejmuje dane dotyczące praw
przedmiotowych i podmiotowych. Przy czym w opisie przedmiotów ewidencji (obej-
mującym w szczególności informacje dotyczące gruntów, w tym między innymi ich
położenia, granic, powierzchni, rodzajów użytków gruntowych oraz ich klas glebo-
znawczych, a także oznaczenia ksiąg wieczystych lub zbiorów dokumentów, jeżeli
zostały założone dla nieruchomości, w której skład wchodzą grunty) wykorzystuje się
dane gromadzone w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym, natomiast
informacje dotyczące praw podmiotowych (w tym między innymi informacje dotyczą-
ce właścicieli lub innych osób władających gruntami) wynikają z danych ujawnionych
w księgach wieczystych i innych dokumentach (§ 2 ust. 2 i ust. 3 rozporządzenia).
Oznacza to, że akt notarialny nabycia nieruchomości stanowić może podstawę wpisu
do ewidencji gruntów jedynie w odniesieniu do danych dotyczących praw podmioto-
wych, natomiast nie może stanowić podstawy dla dokonywania korekty w odniesieniu
do wynikających z ewidencji gruntów danych dotyczących przedmiotowego opisu
nieruchomości, w tym w szczególności także w odniesieniu do powierzchni gruntu
objętego nieruchomością, której dotyczy akt notarialny. W celu ustalenia przyczyn
oraz ewentualnego skorygowania rozbieżności dotyczących danych przedmiotowych
objętych ewidencją gruntów prowadzone jest postępowanie weryfikacyjne (§ 44 ust.
1 pkt 1 i pkt 3 oraz § 44 ust. 2 - ust. 5 rozporządzenia).

W rozpoznawanej sprawie Wojewoda K. decyzją z dnia 6 września 1996 r. [...]
na podstawie przedstawionego aktu notarialnego nabycia nieruchomości, orzekł o
dokonaniu wpisu do ewidencji gruntów skarżącego - Stanisława B. jako właściciela
nieruchomości składającej się z działek [...], które zgodnie z danymi przedmiotowymi
wynikającymi z tej ewidencji obejmują łącznie powierzchnię 5,36 ha. Od decyzji tej,
zawierającej prawidłowe pouczenie o przysługującej skardze do Naczelnego Sądu
Administracyjnego, skarżący nie złożył skargi. Natomiast odrębnym pismem wystąpił
do Urzędu Wojewódzkiego w K. z żądaniem wprowadzenia zmian w ewidencji grun-
tów wsi T. w odniesieniu do stanowiących jego własność przedmiotowych działek [...]
wskazując na rozbieżność dotyczącą ich łącznej powierzchni, która w ewidencji
gruntów określona została jako 5,36 ha, podczas gdy w akcie notarialnym, który sta-
nowił podstawę wpisu do ewidencji gruntów uprawnień właścicielskich skarżącego,
podano że łączna powierzchnia tych działek wynosi 5,42 ha. Mając na uwadze, że
żądanie to zmierzało do dokonania weryfikacji opisu przedmiotowej nieruchomości w
ewidencji gruntów, Wydział Geodezji i Gospodarki Gruntami Urzędu Wojewódzkiego
w K. pismem z dnia 18 listopada 1996 r. trafnie poinformował skarżącego, że ewen-
tualne wprowadzenie do ewidencji gruntów żądanej przez niego zmiany może nastą-
pić dopiero po przedstawieniu przez zainteresowanego, nawiązującej do mapy ewi-
dencyjnej wsi T. mapy przedmiotowej nieruchomości, która opisana została w akcie
notarialnym [...] stanowiącym podstawę wpisania do ewidencji gruntów jego tytułu
własności. Ponieważ pomimo to, w kolejnych pismach skarżący nadal domagał się
wprowadzenia do ewidencji gruntów zmiany informacji dotyczącej powierzchni nieru-
chomości, wskazując wyłącznie na to, iż nie jest ona zgodna z wielkością tej nieru-
chomości określoną w akcie notarialnym, na podstawie którego nieruchomość tę na-
był, to słusznie organy właściwe dla spraw ewidencji gruntów uznały, że skarżący
traktuje swe żądanie nie jako odrębny wniosek o wszczęcie postępowania w celu
weryfikacji danych objętych ewidencja gruntów, ale jako żądanie, które powinno być
załatwione w ramach postępowania, w którym dokonano wpisu skarżącego do ewi-
dencji gruntów jako właściciela nieruchomości nabytej przedstawionym przez niego
aktem notarialnym [...]. A ponieważ postępowanie to zakończone zostało już prawo-
mocną decyzją, to organy właściwe słusznie uznały, że kolejne pisma skarżącego
należy potraktować jako podanie o wznowienie postępowania, co stwarzało skarżą-
cemu gwarancję, iż zgłaszane przez niego wnioski będą załatwiane w drodze decyzji
(art. 149 § 2 i § 3 KPA). Tym samym bezpodstawny jest podniesiony w rewizji nadz-
wyczajnej zarzut naruszenia przez właściwe organy administracji publicznej orzeka-
jące w rozpoznawanej sprawie art. 235 § 1 KPA.

Nie jest również trafna zawarta w rewizji nadzwyczajnej sugestia, jakoby właś-
ciwe organy administracji publicznej zobowiązane były potraktować kolejne pisma
skarżącego w rozpoznawanej sprawie jako żądania zmiany prawomocnej decyzji
Wojewody K. z dnia 6 września 1996 r. w trybie art. 155 KPA. Po pierwsze, przed-
miotem powyższej decyzji Wojewody K. mogło być, stosownie do obowiązujących
przepisów prawnych, dokonanie na podstawie danych wynikających z aktu notarial-
nego wyłącznie wpisu informacji dotyczących prawa podmiotowego, w danym wy-
padku prawa własności, a nie danych dotyczących opisu przedmiotowego gruntów (§
2 ust. 2 i ust. 3 rozporządzenia), dlatego nie była w danym wypadku dopuszczalna
weryfikacja decyzji w sposób zgodny z wnioskiem skarżącego, jak tego wymaga art.
155 KPA, bowiem byłaby ona równoznaczna z rażącym naruszeniem prawa przez
organ wydający decyzję. Po drugie, należy mieć na uwadze i to, że postępowanie
prowadzone na podstawie art. 155 KPA jest postępowaniem nadzwyczajnym i w za-
sadzie nie jest ono prowadzone na wniosek strony, a przy tym decyzja wydana w tym
postępowaniu ma charakter uznaniowy (art. 155 KPA). Dlatego brak jest podstaw
prawnych dla sformułowania zarzutu rażącego naruszenia prawa lub interesu Rze-
czypospolitej Polskiej, a tylko taki zarzut może stanowić podstawę wniesienia rewizji
nadzwyczajnej (art. 57 ust. 2 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie
Administracyjnym - Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.), w sytuacji, gdy właściwy organ
administracji publicznej nie podjął rozstrzygnięcia na podstawie art. 155 KPA.
Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Najwyższy na podstawie art. 236 ust. 2
Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz.
483) oraz art. 39312 KPC w związku art. 10 ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie
Kodeksu postępowania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej -
Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania
administracyjnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektó-
rych innych ustaw (Dz.U. Nr 43, poz. 189 ze zm.) orzekł, jak w sentencji.
========================================