Wyrok z dnia 2 grudnia 1998 r.
III RN 90/98

Podstawą rewizji nadzwyczajnej nie może być zarzut naruszenia poglą-
dów doktryny lub stanowiska orzecznictwa.


Przewodniczący SSN: Kazimierz Jaśkowski (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Andrzej Wasilewski, Andrzej Wróbel.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 2 grudnia 1998 r. sprawy ze skargi
Czesławy T. na decyzję Wojewody T. z dnia 9 października 1997 r. [...] w przedmio-
cie odmowy przyznania zapomogi pieniężnej w kwocie 3.000 zł, na skutek rewizji
nadzwyczajnej Rzecznika Praw Obywatelskich [...] od wyroku Naczelnego Sądu Ad-
ministracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w Rzeszowie z dnia 6 stycznia 1998 r. [...]

u c h y l i ł zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Naczelnemu Sądowi Admi-
nistracyjnemu-Ośrodkowi Zamiejscowemu w Rzeszowie do ponownego rozpoznania.

U z a s a d n i e n i e


Rzecznik Praw Obywatelskich w sprawie ze skargi Czesławy T. na decyzję
Wojewody T. z dnia 9 października 1997 r. dotyczącej odmowy przyznania zapomogi
pieniężnej w kwocie 3.000 zł wniósł rewizję nadzwyczajną od wyroku Naczelnego
Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w Rzeszowie z dnia 6 stycznia
1998 r. [...] Wyrokowi temu zarzucił rażące naruszenie art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 17
lipca 1997 r. o stosowaniu szczególnych rozwiązań w związku z likwidacją skutków
powodzi, która miała miejsce w lipcu 1997 r. (Dz.U. Nr 80, poz. 491 ze zm.) przez
zawężającą interpretację tego przepisu i art. 21 ustawy o Naczelnym Sądzie
Administracyjnym oraz art. 7 i 8 KPA w związku z art. 59 ustawy o NSA poprzez nie-
wyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia
sprawy. Z ustaleń faktycznych wynika, iż organy pomocy społecznej odmówiły przyz-
nania spornej zapomogi z tej przyczyny, iż według protokołu wizji lokalnej, sporzą-
dzonego przez uprawnioną komisję, ,,woda była tylko w kotłowni, na podłogach nie
było żadnych uszkodzeń (wypaczeń), tylko w pokoju i kuchni są nieliczne pęknięcia
na ścianie". Stanowisko tych organów zaakceptował NSA w zaskarżonym wyroku.
Rzecznik kwestionuje ten pogląd podnosząc, iż zapomoga przysługuje w razie strat
w gospodarstwie domowym w wyniku zalania mieszkań, a to ostatnie pojęcie nie jest
jednoznaczne. Powołał się na definicję ,,samodzielnego lokalu mieszkalnego", przez
który należy rozumieć wydzieloną trwałymi ścianami w obrębie budynku izbę lub zes-
pół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, który wraz z pomieszczeniami po-
mocniczymi służy zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych, a także budynek
mieszkalny, w którym znajduje się tylko jeden lokal (dom jednorodzinny) oraz lokal
stanowiący odrębną nieruchomość (art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o naj-
mie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych, Dz.U. Nr 105, poz. 509 ze
zm.). Rzecznik stwierdził także, iż wszelkie wątpliwości co do treści norm prawnych
należy tłumaczyć na korzyść obywateli, co jego zdaniem, wynika z orzecznictwa i
doktryny (nie powołano jednakże w tym zakresie żadnych materiałów źródłowych).
Naruszenie art. 7 KPA polega - zdaniem wnoszącego rewizję nadzwyczajną - na
niewyjaśnieniu stanu faktycznego sprawy, albowiem skarżąca otrzymała w grudniu
1997 r. jednorazowy zasiłek z pomocy społecznej w kwocie 400 zł na pokrycie
kosztów związanych z osuszaniem budynku, a w uzasadnieniu tej decyzji stwierdzo-
no, że w wyniku postępowania wyjaśniającego ustalono, iż jej mieszkanie (dom)
ucierpiało podczas lipcowej powodzi i wymaga dosuszania. Wyrażono w rewizji nadz-
wyczajnej pogląd, iż zaniechanie wszechstronnego wyjaśnienia stanu faktycznego
rażąco narusza wyrażoną w art. 8 KPA zasadę pogłębiania zaufania obywateli do
organów Państwa.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Rewizja nadzwyczajna jest uzasadniona z dwóch powodów.

Po pierwsze, należy zauważyć, że art. 1 ust. 1 w związku z ust. 2 ustawy z
dnia 17 lipca 1997 r. przyznaje zapomogę pieniężną w zryczałtowanej wysokości
(3.000 zł) niezależnie od rozmiaru szkód poczynionych przez powódź na skutek za-
lania mieszkania. Wynika stąd, iż jednym poszkodowanym zapomoga pokryje tylko
część szkód, a dla innych - mniej poszkodowanych - będzie źródłem korzyści. Tak
jednak zadecydowano w ustawie, przypuszczalnie z uwagi na szybkość i prostotę
postępowania. Należy zatem rozważyć (przy ponownym rozpoznawaniu sprawy) czy
wspominane w protokole oględzin nieliczne pęknięcia na ścianach w pokoju i kuchni
są związane z powodzią. Wydaje się to prawdopodobne, ponieważ kotłownia, w od-
niesieniu do której stwierdzono zalanie powodzią, znajduje się między pomieszcze-
niami mieszkalnymi i na tym samym poziomie. Po wtóre należy wyjaśnić sprzeczność
między decyzją odmawiającą przyznania zapomogi w wysokości 3.000 zł (jako że nie
było zalania mieszkania) i decyzją przyznającą zasiłek z pomocy społecznej w kwo-
cie 400 zł, w której uzasadnieniu stwierdzono, że jest on przyznany dlatego, iż
mieszkanie (dom) ucierpiało podczas powodzi w lipcu 1997 r. i wymaga osuszania.
Oznacza to rażące naruszenie art. 7 i 8 KPA i uzasadnia tym samym uwzględnienie
rewizji nadzwyczajnej. Pozostałe zarzuty rewizji nadzwyczajnej są wątpliwe lub nie-
uzasadnione. Kotłownia nie jest częścią mieszkania - czego nie kwestionuje rewizja
nadzwyczajna - lecz przynależnością do niego. Twierdzi się w rewizji nadzwyczajnej,
iż można przypuszczać, że z powodu zalania kotłowni skarżąca nabyła prawo do
zapomogi pieniężnej, gdyż według doktryny i orzecznictwa wszelkie wątpliwości co
do treści norm prawnych należy tłumaczyć na korzyść obywatela. Jest to zbyt wątłe
uzasadnienie, ponieważ tylko rażące naruszenie prawa może uzasadniać uwzględ-
nienie rewizji nadzwyczajnej. Podstawą do uchylenia lub zmiany orzeczenia NSA nie
mogą więc być wątpliwości wnoszącego rewizję nadzwyczajną lub poglądy orzecz-
nictwa i doktryny (które nie zostały w rewizji nadzwyczajnej wskazane).

Z tych względów na podstawie art. 39313 KPC w związku z art. 10 ustawy z
dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego... (Dz.U. Nr 43,
poz. 189 ze zm.) orzeczono jak w sentencji.
========================================