Wyrok SN - III RN 79/00
Izba:Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych
Sygnatura:III RN 79/00
Typ:Wyrok SN
Opis:Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 2001/15/476
Przegląd Orzecznictwa Podatkowego 2002/2/218
Data wydania:2001-03-08

Wyrok z dnia 8 marca 2001 r.
III RN 79/00

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 stycznia 1995 r. w sprawie
amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, a
także aktualizacji wyceny środków trwałych (Dz.U. Nr 7, poz. 34 ze zm.) nie mo-
gło stanowić podstawy prawnej do aktualizacji wyceny wartości początkowej
środków trwałych (art. 31 ust. 1-4 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachun-
kowości, Dz.U. Nr 121, poz. 591 ze zm.) dla celów obliczenia podatku od nieru-
chomości (art. 4 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i
opłatach lokalnych, Dz.U. Nr 9, poz. 31 ze zm.) za okres sprzed 1 stycznia 1996
r.


Przewodniczący SSN Andrzej Wasilewski (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Jerzy Kwaśniewski, Andrzej Wróbel.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 8 marca 2001 r. sprawy ze skargi P.
Sieci Elektroenergetycznych Spółki Akcyjnej Oddziału Eksploatacji Sieci Przesyłowej
w R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia 12 maja
1997 r. [...] w przedmiocie odmowy zwrotu nadpłaty w podatku od nieruchomości za
lata 1995-1996, na skutek rewizji nadzwyczajnej Pierwszego Prezesa Sądu Najwyż-
szego [...] od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego
w Krakowie z dnia 1 lipca 1999 r. [...]


o d d a l i ł rewizję nadzwyczajną.

U z a s a d n i e n i e


Oddział Eksploatacji Sieci Przemysłowej w Radomiu przesłał Urzędowi Gminy
w P., zgodnie z wymaganiami określonymi w art. 6 ust. 8 ustawy z dnia 12 stycznia
1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. Nr 9, poz. 31 ze zm.), deklaracje po-
datku od nieruchomości za lata 1995 - 1996, w których określił między innymi war-
tość budowli według zasad przewidzianych dla amortyzacji i uiścił należne podatki w
deklarowanej wysokości. Następnie, pismem z dnia 5 lutego 1997 r., powołując się
na uchwałę Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie wykładni
art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych w związku z art. 8 i art. 11
ustawy z dnia 13 lipca 1990 r. o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych (Dz.U. z
1996 r. Nr 64, poz. 314), podatnik przesłał organowi podatkowemu skorygowane
deklaracje podatku od nieruchomości za lata 1995 - 1996, wnosząc jednocześnie o
zwrot kwoty 73.203,- zł, jako nadpłaconego podatku od nieruchomości za te lata oraz
zastrzegając, że brak zwrotu nadpłaconych kwot spowoduje ich zaliczenie na poczet
bieżących zobowiązań.
Wójt Gminy P. decyzją z dnia 12 lutego 1997 r. odmówił uwzględnienia żąda-
nia podatnika i stwierdził, że po jego stronie nie wystąpiła nadpłata w zakresie podat-
ku od nieruchomości za lata 1995 - 1996. W uzasadnieniu tej decyzji Wójt zwrócił
uwagę na to, że w uzasadnieniu powołanej przez podatnika uchwały Trybunału
Konstytucyjnego wyraźnie stwierdza się, że art. 8 i art. 11 ustawy o prywatyzacji
przedsiębiorstw państwowych nie daje podstawy do zmiany wartości początkowej,
stanowiącej dla budowli podstawę opodatkowania podatkiem od nieruchomości
spółki powstałej w wyniku przekształcenia, już po przekształceniu przedsiębiorstwa w
jednoosobową spółkę Skarbu Państwa. Ponadto Trybunał Konstytucyjny stwierdził,
że wartość początkowa budowli, stanowiąca podstawę opodatkowania podatkiem od
nieruchomości dla przedsiębiorstw państwowych, nie uległa zmniejszeniu po prze-
kształceniu tych przedsiębiorstw w jednoosobowe spółki Skarbu Państwa o kwotę
odpisów amortyzacyjnych, dokonanych przez te przedsiębiorstwa. W odwołaniu od
tej decyzji podatnik zarzucił, że opiera się ona na błędnej interpretacji i niewłaściwym
zastosowaniu: art. 13 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym; art. 2 ust. 1, art. 4
ust. 1 pkt 2 oraz art. 5 ust. 3 ustawy o przekształceniach własnościowych niektórych
przedsiębiorstw państwowych o szczególnym znaczeniu dla gospodarki państwa; art.
8 i art. 11 ustawy o prywatyzacji przedsiębiorstw; oraz art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy o
podatkach i opłatach lokalnych. Zdaniem podatnika, powoływana uchwała Trybunału
Konstytucyjnego daje podstawę do obniżenia wartości budowli dla celów podatku od
nieruchomości, w stosunku do wartości pierwotnie deklarowanej.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. decyzją z dnia 12 maja 1997 r.
utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję Wójta Gminy P. W uzasadnieniu swej decyzji
Samorządowe Kolegium Odwoławcze stwierdziło, że: po pierwsze - powoływane w
sprawie orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego nie daje podstawy do obniżenia
wartości budowli dla celów wymiaru podatku od nieruchomości; po drugie - zgodnie
z art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych w brzmieniu obowiązują-
cym w latach 1995 - 1996, podstawa opodatkowania budowli mogła być ustalona w
wysokości ich wartości zaktualizowanej, obliczonej w oparciu o przepisy o uznawaniu
składników majątkowych za środki trwałe, zasad i stawek ich amortyzacji oraz zasad
wyceny środków trwałych; po trzecie - natomiast dopuszczenie aktualizacji wyceny
środków trwałych w ustawie o rachunkowości (art. 31 ust. 4), która weszła w życie z
dniem 1 stycznia 1995 r., oznaczało, że aktualizacja ta stała się jedną z zasad prze-
widzianych w odrębnych przepisach dla celów amortyzacji, czyli zasad, którymi nale-
żało się kierować przy ustalaniu wartości początkowej budowli, o których była mowa
w art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (w brzmieniu obowiązu-
jącym w latach 1995 - 1996); po czwarte - w tej sytuacji, podatnik prawidłowo okre-
ślił wielkość podstawy opodatkowania budowli w swej pierwotnie złożonej deklaracji
dotyczącej podatku od nieruchomości za lata 1995 - 1996. W skardze na powyższą
decyzję wniesionej do Naczelnego Sądu Administracyjnego podatnik zarzucił, że
wartość początkowa budowli, która stanowiła podstawę wymiaru podatku od nieru-
chomości, nie mogła być ustalana przy uwzględnieniu mechanizmu przeszacowania
wartości środków trwałych, bowiem ani odpisy amortyzacyjne, ani aktualizacja wyce-
ny środków trwałych, nie mogły mieć wpływu na określenie wartości początkowej bu-
dowli dla celów podatku od nieruchomości.
Naczelny Sąd Administracyjny-Ośrodek Zamiejscowy w Krakowie wyrokiem z
dnia 1 lipca 1999 r. [...] uchylił zaskarżoną decyzję Samorządowego Kolegium Od-
woławczego z dnia 12 maja 1997 r. w części dotyczącej 1995 r., a w pozostałej czę-
ści skargę oddalił. W uzasadnieniu tego wyroku Naczelny Sąd Administracyjny
stwierdził, że: po pierwsze - art. 4 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych
stanowi, iż podstawą opodatkowania dla budowli jest ich wartość początkowa, okre-
ślona według zasad przewidzianych w odrębnych przepisach dla celów amortyzacji,
chociażby budowle te były całkowicie zamortyzowane; po drugie - tymi odrębnymi
przepisami w latach 1995 - 1996 były: rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 27
marca 1992 r. w sprawie składników majątkowych uznawanych za środki trwałe oraz
wartości niematerialne i prawne, zasad i stawek ich amortyzacji oraz trybu i terminów
aktualizacji wyceny środków trwałych (jednolity tekst: Dz.U. z 1994 r. Nr 104, poz.
508); rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 stycznia 1995 r. w sprawie środ-
ków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, a także aktualizacji wyceny
środków trwałych (Dz.U. Nr 7, poz. 34); oraz obwieszczenie Prezesa Głównego
Urzędu Statystycznego z dnia 8 lutego 1995 r. w sprawie wskaźników przeliczenio-
wych do aktualizacji wyceny środków trwałych (M.P. Nr 9, poz. 125); po trzecie -
przepisy te zostały wprawdzie wydane na podstawie upoważnień zawartych w art. 15
ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ale stały się one także czę-
ścią mechanizmu waloryzacji obciążeń w podatku od nieruchomości, skoro odsyła do
nich art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych; po czwarte - zgodnie
z obowiązującym od dnia 17 października 1997 r. art. 217 Konstytucji RP, nakładanie
podatków i innych danin publicznych, określanie podmiotów opodatkowania,
przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg
i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze
ustawy, jednakże jednostki samorządu terytorialnego mają prawo ustalania wysoko-
ści podatków i opłat lokalnych w zakresie określonym w ustawie (art. 168 Konstytucji
RP); zatem ustawodawca nie przewiduje wyłączności ustawy w kwestii określenia
podstawy opodatkowania, bowiem jest ona zdeterminowana przez określenie przed-
miotu opodatkowania; wynika stąd, że waloryzacja obciążeń w podatku od nierucho-
mości może być uregulowana również w przepisach podustawowych; po piąte - jed-
nakże mając na uwadze, że powołane wyżej przepisy rozporządzenia Ministra Fi-
nansów z 1995 r. wprowadzające aktualizację wyceny budowli weszły w życie w
1995 r. już w czasie trwania roku podatkowego, stosownie do zasady zakazującej w
okresie roku podatkowego zmian podatków o rocznym okresie rozliczeniowym (orze-
czenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 29 marca 1994 r., Nr 13/93), należy przy-
jąć, iż mogły być one stosowane przy ustalaniu podstawy opodatkowania dopiero
począwszy od dnia 1 stycznia 1996 r.; tym bardziej, że - zgodnie z art. 6 ust. 8
ustawy o podatkach i opłatach lokalnych - osoby prawne zobowiązane są składać
właściwym organom gminy deklaracje podatkowe dotyczące podatku od nierucho-
mości na dany rok podatkowy w terminie do 15 stycznia tego samego roku; po szó-
ste - korekta deklaracji podatkowych podatku od nieruchomości, w razie zaistnienia
zmian, powinna zostać dokonana w terminie czternastu dni od daty zaistnienia tych
zmian (art. 6 ust. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych); natomiast brak jest
obowiązku dokonywania korekt deklaracji podatkowych w sytuacji, gdy osoba
prawna dokona aktualizacji wyceny budowli w trakcie roku podatkowego; po siódme
- w rozpoznawanej sprawie należało mieć na uwadze, że aktualizacja wyceny środ-
ków trwałych miała zostać dokonana w końcu czerwca 1995 r.; następnie termin ten
został przedłużony do dnia 30 września 1995 r. (rozporządzeniem Ministra Finansów
z dnia 14 czerwca 1995 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie amortyzacji środ-
ków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, a także aktualizacji wyceny
środków trwałych - Dz.U. Nr 73, poz. 362); po ósme - z tej przyczyny Naczelny Sąd
Administracyjny orzekł, że skarga jest zasadna w części dotyczącej podatku od nie-
ruchomości za 1995 r., bowiem w rozpoznawanej sprawie w tym zakresie naruszony
został przepis art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach po-
datkowych (jednolity tekst: Dz.U. z 1993 r. Nr 108, poz. 486 ze zm.); ponieważ w od-
niesieniu do tego roku miała miejsce nadpłata, przeto podatek od nieruchomości za
1995 r. powinien zostać obliczony od wartości początkowej budowli przed aktualiza-
cją wyceny i w tej wysokości powinien zostać uiszczony; po dziewiąte - Naczelny
Sąd Administracyjny stwierdził także, że błędne rozstrzygnięcie organów podatko-
wych w rozpoznawanej sprawie miało swe źródło w fakcie łącznego rozpoznania
sprawy żądania zwrotu nadpłaty w odniesieniu do dwóch różnych okresów podatko-
wych (łącznie za lata 1995 - 1996) i stwierdził, że w takim wypadku żądanie zwrotu
nadpłaty powinno zostać rozpatrzone odrębnie dla każdego roku podatkowego.
Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego wniósł rewizję nadzwyczajną od powyż-
szego wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w Kra-
kowie z dnia 1 lipca 1999 r. [...], zarzucając temu wyrokowi rażące naruszenie art. 7,
art. 11 i art. 77 § 1 KPA oraz art. 27 w związku z art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 11 maja
1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.) i art.
328 § 2 KPC w związku z art. 59 ustawy o NSA, wobec ,,braku zawarcia w uzasad-
nieniu wyroku ustaleń, które by w sposób dostateczny przemawiały bądź za
uwzględnieniem, bądź za oddaleniem skargi", a w konsekwencji na podstawie art. 57
ust. 2 ustawy o NSA wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku oraz poprzedzających
ten wyrok decyzji administracyjnych obu instancji. W uzasadnieniu rewizji nadzwy-
czajnej podniesiono w szczególności, że:
Po pierwsze - Naczelny Sąd Administracyjny milcząco przyjął, że w złożonej
przez stronę skarżącą skorygowanej w październiku 1995 r. deklaracji w sprawie po-
datku od nieruchomości za rok 1995 r. podano wartość budowli po jej obliczeniu z
uwzględnieniem zasad określonych w przepisach rozporządzenia Ministra Finansów
w sprawie amortyzacji z 1995 r. i obwieszczenia Prezesa GUS z 1995 r. Natomiast -
zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego - zasady te nie mogły mieć zastoso-
wania z tego względu, że przepisy te zostały ogłoszone właśnie w 1995 r. Naczelny
Sąd Administracyjny przyjął bowiem, że złożona przez stronę skarżącą w styczniu
1995 r. deklaracja w sprawie podatku od nieruchomości zawierała dane dotyczące
wartości budowli obliczone według zasad określonych w rozporządzeniu Ministra
Finansów w sprawie składników majątkowych z 1992 r., a z kolei korekta deklaracji
podatkowej dotycząca 1995 r. i złożona w październiku 1995 r. opierała się już na
przepisach rozporządzenia Ministra Finansów z 1995 r. Tymczasem brak było ja-
kichkolwiek podstaw dla przyjęcia takiego założenia, ponieważ ,,w żadnym z pism
strony skarżącej, które znajdują się w aktach administracyjnych i sądowych przed-
miotowej sprawy, nie znajduje się nawet jedno zdanie, zawierające tezę, że w złożo-
nej w styczniu 1995 r. deklaracji w sprawie podatku od nieruchomości za 1995 r. zos-
tała podana wartość początkowa budowli obliczona w sposób określony przepisami
ww. rozporządzenia Ministra Finansów z 1992 r., a w złożonej w październiku 1995 r.
skorygowanej deklaracji za 1995 r. podano wartość budowli obliczoną w sposób
przewidziany przepisami ww. rozporządzenia Ministra Finansów z 1995 r.". W piśmie
przewodnim z dnia 25 października 1995 r., przesłanym wraz ze skorygowaną dekla-
racją dotyczącą podatku od nieruchomości, strona skarżąca stwierdziła jedynie, że:
,,W załączeniu przesyłamy deklarację podatku od nieruchomości za 1995 r. uwzględ-
niającą skutki przeszacowania majątku trwałego".
Po drugie - przepisy rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie składników
majątkowych z 1992 r. wymagały od osób prawnych aktualizacji ,,wartości stanowią-
cej równowartość ceny nabycia, kosztu wytworzenia lub wartości rynkowej" między
innymi także środków trwałych, a więc i budowli (§ 4 ust. 1 w związku z § 2 ust. 1
tego rozporządzenia). Wynika stąd, że ,,wartość początkowa budowli, o której była
mowa w art. 4 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, w brzmieniu
z lat 1995 i 1996, stanowiła wartość zmienną w czasie, wartość porównywalną do
kategorii 'wartość brutto' w rozumieniu § 4 ust. 1 powołanego ostatnio rozporządze-
nia Ministra Finansów z 1992 r., a więc wartość ustaloną w wyniku aktualizacji wyce-
ny własnych środków trwałych w sposób określony w § 11 tego ostatniego rozporzą-
dzenia". Natomiast z § 4 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie amortyzacji z
1995 r. wynika ,,bardziej kompleksowa regulacja w przedmiocie ustalania wartości
początkowej środków trwałych, a więc i budowli. Nie można zatem wykluczyć ewen-
tualności uzyskania różnych wyników przy ustalaniu wartości początkowej budowli
przy odwołaniu się do zasad zawartych w jednym lub w drugim rozporządzeniu
Ministra Finansów. Ani w aktach administracyjnych, ani w aktach sądowych, nie ma
jednak danych, które by pozwoliły na ustalenie w sposób nie budzący wątpliwości, na
ile wartości początkowe budowli podane przez stronę skarżącą zostały obliczone z
uwzględnieniem zasad zawartych w jednym lub w drugim z tych rozporządzeń".
Po trzecie - z powyższych przyczyn ani organy administracyjne orzekające w
rozpoznawanej sprawie, ani też Naczelny Sąd Administracyjny wydając zaskarżony
wyrok nie dysponował niezbędnymi danymi, które pozwalałyby na uwzględnienie lub
nieuwzględnienie żądania podatnika - strony skarżącej. Ponadto, strona skarżąca
nie wykazała w sposób wymagany przepisami prawnymi, aby rzeczywiście dokonała
nadpłaty z tytułu podatku od nieruchomości za lata 1995 - 1996. Natomiast, jeżeli
nadpłata taka faktycznie miała miejsce, to - zgodnie z art. 29 ust. 4 ustawy o zobo-
wiązaniach podatkowych - strona skarżąca mogłaby żądać jej zwrotu w terminie
trzech lat, liczonym od końca roku, w którym nadpłata powstała.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Rewizja nadzwyczajna nie jest zasadna. Uzasadnienie zaskarżonego wyroku
Naczelnego Sądu Administracyjnego jest wprawdzie niezupełne, a w szczególności
nie zawiera ono bliższego wyjaśnienia, czy i w jakim zakresie Naczelny Sąd Adminis-
tracyjny wydając zaskarżony wyrok wziął pod uwagę podniesiony w skardze zarzut
nie uwzględnienia w rozpoznawanej sprawie konsekwencji obowiązującej wówczas
uchwały Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie ustalenia wią-
żącej wykładni art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych w związku
z art. 8 i art. 11 ustawy z dnia 13 lipca 1990 r. o prywatyzacji przedsiębiorstw pańs-
twowych - Dz.U. Nr 51, poz. 298 ze zm. (W 2/96, OTK z 1996 r. nr 3, poz. 23). Tym
niemniej, uchybienie to nie posiada znamion rażącego naruszenia przepisów postę-
powania (art. 328 § 2 KPC), skoro uzasadnienie zaskarżonego wyroku nie jest me-
rytorycznie błędne, a treść zaskarżonego rewizją nadzwyczajną rozstrzygnięcia w
pełni odpowiada prawu.
Przesądzają o tym następujące okoliczności:
Po pierwsze - należy przypomnieć, że w uzasadnieniu obowiązującej w owym
czasie (w latach 1995 - 1996) uchwały Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 maja
1996 r. (W 2/96, OTK z 1996 r. nr 3, poz.23) znalazło się w szczególności stwierdze-
nie, że: ,,przepis art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych stanowią-
cy, że podstawę opodatkowania dla budowli stanowi ich wartość początkową, okreś-
loną według zasad przewidzianych w odrębnych przepisach dla celów amortyzacji,
chociażby były one całkowicie zamortyzowane, jest sprzeczny z Konstytucją. Okreś-
lenie podstawy opodatkowania następowałoby bowiem na podstawie aktów wyko-
nawczych (...) z zasady wyłączności ustawy wynika to, iż ustawa nie powinna powie-
rzać aktom wykonawczym takich treści, które określają konstrukcję podatku (pod-
miot, przedmiot, podstawa opodatkowania, stawki). W odniesieniu do art. 4 ust. 1 pkt
2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych wykładnia uwzględniająca mechanizm
aktualizacji wyceny środków trwałych jest tym bardziej nie do przyjęcia, że określenie
podstawy opodatkowania zostałoby powierzone aktom wykonawczym do innej
ustawy, która reguluje inny podatek (...). Dla uznania art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy o po-
datkach i opłatach lokalnych za niesprzeczny z zasadą wyłączności ustawy w nor-
mowaniu obowiązku podatkowego należy znaleźć w systemie prawnym przepis
ustawowy określający początkową wartość budowli według zasad przewidzianych dla
celów amortyzacji. (...) Przepisy o amortyzacji, a także 'dla celów amortyzacji', to nie
tylko przepisy prawa podatkowego. Najważniejsze znaczenie mają bowiem te przepi-
sy, które nakazują odzwierciedlać obiektywne zjawisko amortyzacji w księgach ra-
chunkowych. (...) Pojęcie wartości początkowej konieczne jest dlatego przede
wszystkim w rachunkowości. Wartość początkowa środka trwałego (a więc również
budowli) od 1 stycznia 1995 r. jest określona w art. 31 ust. 1 ustawy z 29 września
1994 r. o rachunkowości. Stanowi ją cena nabycia i koszt wytworzenia. Tak określo-
ną wartość początkową powiększają koszty ulepszenia środka trwałego (przebudo-
wy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji), które powodują, że war-
tość użytkowa tego środka po zakończeniu ulepszania przewyższa posiadaną przy
przyjęciu do używania wartość użytkową. Wartość początkowa środków trwałych
może być punktem wyjścia dla dokonywania odpisów amortyzacyjnych (art. 31 ust. 2
ustawy o rachunkowości) lub aktualizacji wyceny (art. 31 ust. 4 ustawy o rachunko-
wości). W wyniku tych operacji powstaje jednak nowa kategoria pojęciowa - wartość
księgowa netto. Wynika z tego, że wartość początkowa jest, wyjąwszy wypadek
ulepszenia środka trwałego, kategorią stabilną. (...) Dzięki swej stabilności umożliwia
realizację zasady zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa
(...). Skonstruowanie normy prawa podatkowego przy pomocy normy zawartej w
ustawie o rachunkowości odpowiada w pełni, jeżeli pominie się nienajlepszą technikę
legislacyjną, tej konstytucyjnej zasadzie (...)". W tej sytuacji Trybunał Konstytucyjny
stwierdził, że nie jest zasadne stanowisko, wedle którego ,,przy ustalaniu wartości
początkowej budowli przy określaniu obowiązku podatkowego w podatku od nieru-
chomości mają zastosowanie przepisy wykonawcze do ustawy z dnia 15 lutego 1992
r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 1993 r. Nr 106, poz. 482 ze
zm.)", bowiem aż do dnia 1 stycznia 1995 r., kiedy to wszedł w życie art. 31 ust. 1 - 4
ustawy o rachunkowości z 1994 r., brak było wyraźnej ustawowej normy prawnej
wprowadzającej obowiązek aktualizacji wyceny wartości początkowej środków trwa-
łych (budowli). Dopiero z chwilą wejścia w życie art. 31 ust. 1 - 4 ustawy o rachunko-
wości, które co do zasady przesądziły o obowiązku aktualizacji wyceny wartości po-
czątkowej środków trwałych, powstała możliwość zgodnego z obowiązującym po-
rządkiem konstytucyjnym stosowania w tym zakresie przepisów, dotyczącego amor-
tyzacji środków trwałych rozporządzenia wykonawczego wydanego na podstawie art.
15 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jako tzw. przepisów
odrębnych (zwrot użyty w art. 31 ust. 4 ustawy o rachunkowości).
Po drugie - z kolei, Naczelny Sąd Administracyjny podejmując rozstrzygnięcie
w rozpoznawanej sprawie miał na uwadze to, że przepisy wydanego na podstawie
art. 15 ust. 5 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób praw-
nych rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 stycznia 1995 r. nakazywały po-
datnikom stosowanie zasad tego rozporządzenia przy aktualizacji wyceny środków
trwałych także za rok 1995 r. (§ 10 tego rozporządzenia). Tymczasem, w trakcie
trwania roku podatkowego, jak trafnie stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny, nie
jest dopuszczalna zmiana obowiązujących zasad i stawek opodatkowania. Dlatego
Sąd słusznie stanął na stanowisku, że należy przyjąć, iż wspomniane rozporządzenie
Ministra Finansów z dnia 20 stycznia 1995 r. mogło wejść w życie dopiero z dniem 1
stycznia 1996 r. Oznaczało to, że skoro skarżący dokonał obliczenia podatku od nie-
ruchomości przy uwzględnieniu aktualizacji wyceny posiadanych środków trwałych
(budowli) na podstawie tego rozporządzenia - a do tego zobowiązywał go § 10 prze-
pisów tego rozporządzenia - także w odniesieniu do 1995 r., a przedłożona przezeń
następnie korekta obliczenia podatku od nieruchomości za rok 1995 r. w ogóle nie
została uwzględniona, to w tej części należało uchylić zaskarżoną decyzję podatko-
wą.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Najwyższy na podstawie art. 39312 KPC w
związku z art. 10 ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania
cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej - Prawo upadłościowe i
Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania administracyjnego,
ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych ustaw
(Dz.U. Nr 43, poz. 189 ze zm.) orzekł jak w sentencji.
========================================
Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych - inne orzeczenia:
dokumentdata wyd.
[IA] III RN 135/03   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2004/16/274
2003-12-12 
[IA] III RN 45/03   Postanowienie SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2004/11/185
2003-07-22 
[IA] III RN 36/03   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2004/12/201
2003-07-31 
[IA] III RN 17/03   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2004/11/186
2003-07-31 
[IA] III RN 12/03   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2004/13/218
2003-08-12 
  • Adres publikacyjny: