Wyrok z dnia 13 maja 1999 r.
III RN 41/98

Rażące naruszenie prawa w rozumieniu art. 57 ust. 2 ustawy z dnia 11
maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze
zm.) oznacza rażące naruszenie konkretnego przepisu prawa ustawowego, nie
zaś naruszenie zasad prawa. Zarzut rażącego naruszenia zasad prawa może
być przedmiotem rozpoznania przez Sąd Najwyższy tylko wtedy, gdy wnoszący
rewizję nadzwyczajną wskaże przepis ustawowy, który zawiera zasadę prawną
lub z którego wywodzi taką zasadę według uznanych reguł interpretacyjnych.


Przewodniczący: SSN Kazimierz Jaśkowski, Sędziowie SN: Andrzej
Wasilewski, Andrzej Wróbel (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 13 maja 1999 r. na rozprawie sprawy
ze skargi Centrum Leasingu i Finansów Spółki z o.o. w W. na decyzję Izby Skarbo-
wej w W. z dnia 25 lutego 1997 r. [...] w przedmiocie ustalenia wysokości zobowiąza-
nia w podatku od towarów i usług za maj 1996 r., na skutek rewizji nadzwyczajnej
Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego [...] od wyroku Naczelnego Sądu Adminis-
tracyjnego w Warszawie z dnia 26 września 1997 r. [...]

o d d a l i ł rewizję nadzwyczajną.

U z a s a d n i e n i e

Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego wniósł rewizję nadzwyczajną od wyroku
Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 września 1997 r. [...] oddalającego
skargę Centrum Leasingu i Finansów Spółki z o.o. na decyzję Izby Skarbowej w W. z
dnia 25 lutego 1997 r. utrzymującej w mocy decyzję Drugiego Urzędu Skarbowego
W.-Ś. z dnia 5 lipca 1996 r. w przedmiocie określenia zobowiązania w podatku od
towarów i usług za maj 1996 r. Wnoszący rewizję nadzwyczajną zarzucił temu wyro-
kowi narzucane stronom umów prawa cywilnego treści tych umów, a w konsekwencji
naruszanie w trybie publicznoprawnym powszechnie uznawanej zasady swobody
umów, wyprowadzanej, zdaniem Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, między
innymi z zasady demokratycznego państwa prawnego oraz z zasady wolności gos-
podarczej, a także rażące naruszenie zasady zaufania do organów Państwa oraz
zasady równości podmiotów gospodarczych wobec prawa w wyniku odstąpienia od
pkt VII. 8 wytycznych Ministerstwa Finansów z dnia 28 maja 1993 r. w sprawie ewi-
dencji podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego i obrotowego (Dz.Urz.
Min. Fin. Nr 9, poz. 41).


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 57 ust. 2 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym
Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.) podstawę rewizji nadzwy-
czajnej od prawomocnego orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego stanowi
rażące naruszenie prawa lub rażące naruszenie interesu Rzeczypospolitej Polskiej.
Stosownie zaś do przepisu art. 10 ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu
postępowania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej - Prawo upad-
łościowe i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania administracyj-
nego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych
ustaw (Dz.U. Nr 43, poz. 189 ze zm.) rewizje nadzwyczajne od orzeczeń Naczelnego
Sądu Administracyjnego rozpoznaje Sąd Najwyższy stosując odpowiednio przepisy o
postępowaniu kasacyjnym. Z przepisów tych wynika, że podstawy rewizji nadzwy-
czajnej i termin jej wniesienia określają przepisy szczególne, natomiast rozpoznanie
rewizji nadzwyczajnej przez Sąd Najwyższy następuje według odpowiednio stoso-
wanych przepisów Kodeksu postępowania cywilnego o kasacji. Zgodnie z przepisem
art. 39311 zdanie pierwsze Kodeksu postępowania cywilnego, który stosuje się odpo-
wiednio przy rozpoznawaniu rewizji nadzwyczajnej, Sąd Najwyższy rozpoznaje
sprawę w granicach rewizji nadzwyczajnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nie-
ważność postępowania. Granice rewizji nadzwyczajnej określają podstawy rewizji
nadzwyczajnej oraz jej wnioski. Rewizję nadzwyczajną od orzeczeń Naczelnego
Sądu Administracyjnego można zaś oprzeć na następujących podstawach: a) rażą-
cym naruszeniu prawa, b) naruszeniu interesu Rzeczypospolitej Polskiej.
Rewizja nadzwyczajna oparta na zarzucie rażącego prawa powinna wskazy-
wać konkretny przepis prawa, który zdaniem wnoszącego rewizję nadzwyczajną zos-
tał naruszony prawomocnym orzeczeniem Sądu Administracyjnego, kwalifikację tego
naruszenia jako ,,rażącego naruszenia prawa", a w przypadku, gdy postawiono zarzut
rażącego naruszenia przepisów postępowania także wykazanie, że naruszenie to
mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22
stycznia 1997 r., III RN 57/96, OSNAPiUS 1997 nr 16, poz. 284). Należy bowiem
stwierdzić, że pojęcie: ,,rażące naruszenie prawa" w rozumieniu art. 57 ust. 2 ustawy
o Naczelnym Sądzie Administracyjnym oznacza rażące naruszenie konkretnego
przepisu prawa ustawowego, nie zaś rażące naruszenie zasad prawa. Zarzut rażą-
cego naruszenie zasad prawa może być przedmiotem rozpoznania przez Sąd Naj-
wyższy tylko wtedy, gdy wnoszący rewizję nadzwyczajną wskaże przepis ustawowy,
który zawiera zasadę prawną lub z którego wywodzi taką zasadę według uznanych
reguł interpretacyjnych. Tymczasem rozpoznawana rewizja nadzwyczajna zarzuca
zaskarżonemu wyrokowi Naczelnego Sądu Administracyjnego narzucanie stronom
umów prawa cywilnego treści tych umów, a w konsekwencji naruszanie w trybie pub-
licznoprawnym powszechnie uznawanej zasady swobody umów, wyprowadzanej,
zdaniem Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, między innymi z zasady demo-
kratycznego państwa prawnego oraz z zasady wolności gospodarczej, a także rażą-
ce naruszenie zasady zaufania do organów Państwa oraz zasady równości podmio-
tów gospodarczych wobec prawa w wyniku odstąpienia od pkt VII. 8 wytycznych Mi-
nisterstwa Finansów z dnia 28 maja 1993 r. w sprawie ewidencji podatku od towarów
i usług oraz podatku akcyzowego i obrotowego (Dz.Urz. Min. Fin. Nr 9, poz. 41). W
rewizji nadzwyczajnej nie wskazano natomiast żadnego przepisu prawa ustawowego,
który zdaniem wnoszącego rewizję nadzwyczajną został rażąco naruszony zaskar-
żonym wyrokiem, co uniemożliwia Sądowi Najwyższemu ocenę, czy niniejsza rewizja
nadzwyczajna ma usprawiedliwione podstawy. Za taki przepis nie może być uznany
pkt VII.8 wymienionych wyżej wytycznych Ministerstwa Finansów, które nie są pra-
wem w rozumieniu art. 57 ust. 2 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym.
Podstawą rewizją nadzwyczajnej od orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego
może być rażące naruszenie przepisów prawa powszechnie obowiązującego w ro-
zumieniu art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Biorąc powyższe pod rozwagę Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.
========================================