Wyrok z dnia 14 marca 2002 r.
III RN 28/01

Uchylenie przez sąd administracyjny decyzji organów obu instancji,
wskutek uznania, że strona posiada uprawnienia na podstawie przepisu prawa
materialnego, który jeszcze nie obowiązywał, stanowi rażące naruszenie prawa,
uzasadniające uwzględnienie rewizji nadzwyczajnej.


Przewodniczący SSN Jerzy Kuźniar, Sędziowie SN: Beata Gudowska, Roman
Kuczyński (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 14 marca 2002 r. sprawy ze skargi
Anny Ś. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. w przedmiocie
składki emerytalno - rentowej, na skutek rewizji nadzwyczajnej Prezesa Naczelnego
Sądu Administracyjnego od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodka
Zamiejscowego w Krakowie z dnia 28 czerwca 2000 r. [...]


u c h y l i ł zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Naczelnemu Sądowi Admi-
nistracyjnemu-Ośrodkowi Zamiejscowemu w Krakowie do ponownego rozpoznania.

U z a s a d n i e n i e


Wyrokiem z dnia 28 czerwca 2000 r. Naczelny Sąd Administracyjny-Ośrodek
Zamiejscowy w Krakowie uchylił decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego
w K. z dnia 8 lipca 1998 r. oddalającą odwołanie Anny Ś. od decyzji Kierownika Filii
Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w K. z dnia 14 kwietnia 1999 r., a także wy-
mienioną decyzję, którą przyznano wnioskodawczyni zasiłek stały w kwocie 318 zł od
dnia 2 marca 1999 r. do dnia 31 grudnia 1999 r. oraz świadczenie w formie składki
na ubezpieczenie emerytalne i rentowe za ten sam okres, nie obejmując jej składką
na ubezpieczenie emerytalno - rentowe za miesiące styczeń i luty 1999 r. Naczelny
Sąd Administracyjny uznał, że obowiązek objęcia wnioskodawczyni składką na
ubezpieczenie emerytalno - rentowe istniał także w styczniu i lutym 1999 r. ponieważ
zrezygnowała ona z pracy w związku z koniecznością sprawowania opieki nad
ciężko chorym członkiem rodziny.

Powyższy wyrok zaskarżył rewizją nadzwyczajną Prezes Naczelnego Sądu
Administracyjnego, zarzucając rażące naruszenie prawa - art. 31 b ust. 3 i 8 ustawy z
dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 1998 r. Nr 64, poz. 414 ze
zm.) oraz art. 22 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym
Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.), wnosząc o uchylenie za-
skarżonego wyroku i przekazanie sprawy Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu-
Ośrodkowi Zamiejscowemu w Krakowie do ponownego rozpatrzenia.
W uzasadnieniu rewizji nadzwyczajnej podniesiono, że w czasie wydania de-
cyzji przez organ administracji, jak i w czasie orzekania przez NSA, obowiązujący
przepis art. 31 b ust. 3 ustawy o pomocy społecznej nie przewidywał możliwości
opłacania składki za osobę rezygnującą z pracy w związku z koniecznością sprawo-
wania opieki nad ciężko chorym członkiem rodziny; możliwość taka powstała dopiero
od dnia 1 stycznia 2001 r., w wyniku nowelizacji wymienionego przepisu przez
ustawę z dnia 18 lutego 2000 r. o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy
o emeryturach i rentach z Funduszu Pomocy Społecznej (Dz.U. Nr 19, poz. 238).


Sąd Najwyższy rozważył, co następuje:


Rewizja nadzwyczajna jest uzasadniona. Przepis art. 31 b ustawy z dnia 29
listopada 1990 r. o pomocy społecznej (jednolity tekst: Dz.U. z 1998 r. Nr 64, poz.
414 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 1999 r. nie zawierał re-
gulacji dotyczącej osoby rezygnującej z pracy w związku z koniecznością sprawowa-
nia bezpośredniej, osobistej opieki nad ciężko chorym członkiem rodziny, za którą
ośrodek pomocy społecznej mógłby opłacać składkę na ubezpieczenie rentowe i
emerytalne.

Z dniem 1 stycznia 1999 r. na mocy art. 157 pkt 4 ustawy z dnia 17 grudnia
1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr
162, poz. 1118 ze zm.) przepisowi art. 31 b ustawy o pomocy społecznej została na-
dana inna, rozszerzona treść (rozbudowana z 4 do 8 ustępów), wprowadzone zo-
stało pojęcie osoby rezygnującej z pracy w związku z koniecznością sprawowania
bezpośredniej opieki nad ciężko chorym członkiem rodziny oraz powstała możliwość
opłacania przez ośrodek pomocy społecznej składki na ubezpieczenie emerytalne i
rentowe za taką osobę, przy czym przepis ustępu 8 tego artykułu postanowił, że
wymienioną składkę opłaca się od dnia 1 stycznia 2000 r. Przepisem art. 1 pkt 8 lit. c
ustawy z dnia 18 lutego 2000 r. o zmianie ustawy o pomocy społecznej został
zmieniony ustęp 8 art. 31 b ustawy o pomocy społecznej w ten sposób, że jako datę
początkową opłacania składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe za osobę re-
zygnującą z pracy w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej osobistej
opieki nad ciężko chorym członkiem rodziny wskazano dzień 1 stycznia 2001 r. Jest
zatem oczywiste, że w okresie objętym odwołaniem wnioskodawczyni od decyzji or-
ganu administracyjnego pierwszej instancji, a więc odnośnie do żądania objęcia
składką na ubezpieczenie emerytalno - rentowe za miesiące styczeń i luty 1999 r.,
brak było podstaw prawnych do stwierdzenia po stronie Ośrodka Pomocy Społecznej
w K. takiego obowiązku.

W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy podzielił zarzuty i wniosek rewizji nadz-
wyczajnej i w oparciu o art. 39313 KPC w związku z art. 10 ustawy z dnia 11 marca
1996 r. (Dz.U. Nr 43, poz. 189 ze zm.) orzekł jak w sentencji wyroku.
========================================