Wyrok z dnia 7 listopada 2002 r.
III RN 193/01

Pisma dyrektora do spraw taryf i handlu Rady Współpracy Celnej w
Brukseli nie mają wiążącego charakteru w rozumieniu Konwencji o utworzeniu
Rady Współpracy Celnej sporządzonej w Brukseli dnia 15 grudnia 1950 r. (Dz.U.
z 1978 r. Nr 11, poz. 43).

Przewodniczący SSN Andrzej Wróbel, Sędziowie SN: Jerzy Kwaśniewski,
Andrzej Wasilewski (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, przy udziale prokuratora Prokuratury Krajowej Ryszarda Wal-
czaka po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 listopada 2002 r. sprawy ze skargi K.
Sp. z o.o. w S. na decyzję Prezesa Głównego Urzędu Ceł w W. w przedmiocie wy-
miaru cła, na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości [...] od wyroku
Naczelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodek Zamiejscowy w Szczecinie
z dnia 7 lutego 2001 r. [...]

o d d a l i ł rewizję nadzwyczajną.

U z a s a d n i e n i e


Dyrektor Urzędu Celnego w S. decyzją zawartą w JDA SAD [...] z dnia 28
maja 1996 r. dopuścił do obrotu na polskim obszarze celnym zgłoszony do odprawy
celnej przez importera - ,,K." Spółkę z o. o. w S. towar określony jako ,,płyty parkie-
towe do podłóg mozaikowych", dokonując równocześnie zmiany kodu taryfy przed-
miotowego towaru przez zakwalifikowanie go według kodu PCN 4411 29 00 0 za-
miast podanego w zgłoszeniu kodu PCN 4418 30 10 0. W wyniku odwołania impor-
tera, Prezes Głównego Urzędu Ceł w W. decyzją z dnia 15 listopada 1996 r. uchylił
powyższą decyzję i przekazał sprawę organowi pierwszej instancji do ponownego
rozpoznania. Z kolei, decyzją z dnia 9 kwietnia 1997 r. Dyrektor Urzędu Celnego w
S., w wyniku ponownego rozpoznania sprawy, raz jeszcze dokonał wymiaru cła od
importowanego towaru, kwalifikując go wedle kodu PCN 4411 29 00 0. Decyzja ta
została następnie utrzymana w mocy decyzją Prezesa Głównego Urzędu Ceł w W. z
dnia 20 września 1999 r. Jednakże w wyniku skargi importera - ,,K." Spółki z o. o. w
S., Naczelny Sąd Administracyjny-Ośrodek Zamiejscowy w Szczecinie wyrokiem z
dnia 7 lutego 2001 r. [...] uchylił decyzję Prezesa Głównego Urzędu Ceł z dnia 20
września 1999 r. i poprzedzającą ją decyzję Dyrektor Urzędu Celnego w S. z dnia 9
kwietnia 1997 r. W uzasadnieniu powyższego wyroku Naczelny Sąd Administracyjny
stwierdził w szczególności, iż: po pierwsze - ,,niesporne jest, że będące przedmiotem
importu panele, to gotowe do układania podłóg mozaikowych płytki parkietowe wy-
produkowane z płyt pilśniowych drewnopochodnych"; lecz jakkolwiek ,,płyty pilśnio-
we, przed ich przetworzeniem w płytki parkietowe, zalicza się niewątpliwie do pozycji
4411 taryfy celnej", to jednak ,,zgodnie z uwagą 3 do działu 44 wyroby z płyt pilśnio-
wych i podobnych należy klasyfikować do pozycji od nr 4414 do 4421"; zatem, ,,skoro
norma prawna zawarta w uwadze 3 do działu 44 taryfy celnej nakazuje stosowanie
pozycji od nr 4414 do 4421 w odniesieniu do wyrobów z płyt pilśniowych, to wskaza-
na przez importera pozycja 4418 jest właściwa jako zgodna z normatywną treścią
uwagi 3 do działu 44. Wskazany kod PCN 4418 30 00 właściwy dla "płyt parkieto-
wych do podłóg mozaikowych" jest odpowiedni"; po drugie - ,,Opinia Światowej Orga-
nizacji Celnej z 2 lutego 1998 r., na którą powołuje się Prezes GUC nie ma znacze-
nia w sprawie. Pomijając związanie organów celnych taką opinią, (...) jest ona nie-
przekonująca głównie dlatego, że dokonuje taryfikacji płyt panelowych z pominięciem
normy prawnej zawartej w uwadze 3 do działu 44 taryfy celnej."

Minister Sprawiedliwości pismem z dnia 19 czerwca 2001 r. [...] wniósł rewizję
nadzwyczajną od powyższego wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodka
Zamiejscowego w Szczecinie z dnia 7 lutego 2001 r. [...], zarzucając temu wyrokowi
rażące naruszenie art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym
Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.) w związku z art. 23 ust. 1
ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. - Prawo celne (jednolity tekst: Dz.U. z 1994 r. Nr 71,
poz. 312 ze zm.) oraz § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 grudnia 1995 r.
w sprawie ceł na towary przywożone z zagranicy (Dz.U. Nr 151, poz. 737), a także
art. 80 KPA oraz na podstawie art. 57 ust. 2 ustawy o NSA wniósł o uchylenie za-
skarżonego wyroku i oddalenie skargi. W uzasadnieniu rewizji nadzwyczajnej pod-
niesiono w szczególności, że: po pierwsze - przyjęta w uzasadnieniu zaskarżonego
wyroku klasyfikacja importowanego towaru wedle kodu taryfy celnej PCN 4418 30 10
0 jest niezgodna z Regułami Interpretacji Nomenklatury Scalonej, a w szczególności
z Regułą Nr 1, zgodnie z którą "dla celów prawnych taryfikację towarów należy usta-
lać zgodnie z brzmieniem pozycji i uwag do sekcji lub działów, o ile nie są sprzeczne
z treścią powyższych pozycji i uwag." Uwaga 3 do działu 44 Taryfy celnej ,,w sposób
ogólny określa klasyfikację towarów w pozycjach 4414 do 4421. Natomiast szczegó-
łowo zakres poszczególnych pozycji określa ich brzmienie. Kod 4418 30 10 0 - któ-
rego zastosowania domagała się strona - zgodnie z brzmieniem obejmuje: "płyty par-
kietowe do podłóg mozaikowych" z pozycji 4418, która to pozycja jest właściwa dla:
"drewnianych wyrobów stolarskich i ciesielskich dla budownictwa, w tym komórko-
wych płyt drewnianych, połączonych płyt parkietowych, dachówek i gontów". (...)
Natomiast będące przedmiotem importu w niniejszej sprawie panele, są (co wynika
ze zgromadzonego materiału dowodowego, w tym faktur handlowych, prospektów
zawierających sporne płyty, próbek towaru, opinii Instytutu Technologii Drewna,
opisu procesu produkcyjnego załączonego przez stronę, wyjaśnień eksportera towa-
ru oraz charakterystyki technicznej płyt) obrobioną mechanicznie i pokrytą powie-
rzchniowo płytą pilśniową. Nie są natomiast ani wyrobem stolarskim ani ciesielskim.
Nie można ich również zaliczyć do połączonych płyt parkietowych oraz płyt do podłóg
mozaikowych"; w rezultacie należy przyjąć, iż ,,taryfikacja spornych płyt parkietowych
wynika bezpośrednio z brzmienia kodu PCN 4411 29 00 0, a więc jest zgodna z tre-
ścią wspomnianej wyżej reguły nr 1 Ogólnych Reguł Interpretacji Nomenklatury
Scalonej"; ponadto, po drugie - ,,za błędne i sprzeczne z dotychczasowym orzecz-
nictwem trzeba uznać także stwierdzenie NSA, że opinia Światowej Organizacji Cel-
nej nie ma znaczenia w tej sprawie".


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


1. Wedle stanu prawnego obowiązującego w dacie dokonania zgłoszenia do
odprawy celnej towaru w rozpoznawanej sprawie, cło wymierzane było według ,,stanu
towaru i jego wartości celnej w dniu dokonania zgłoszenia celnego i według stawek w
tym dniu obowiązujących" (art. 23 ust. 1 Prawa celnego). Równocześnie, w załączni-
ku nr 1 do obowiązującego wówczas rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 grud-
nia 1995 r. w sprawie ceł na towary przywożone z zagranicy (Dz.U. Nr 151, poz. 737
ze zm. - powoływanego nadal jako: rozporządzenie w sprawie ceł), wydanego na
podstawie art. 4 ust. 5 Prawa celnego, ustanowione zostały stawki celne na towary
przywożone z zagranicy w wysokości określonej w zamieszczonej tam taryfie celnej
(§ 1 rozporządzenia w sprawie ceł). W Sekcji IX wymienionej taryfy celnej (zatytuło-
wanej "drewno i wyroby z drewna; węgiel drzewny; korek i wyroby z korka; wyroby ze
słomy, z esparato i innych materiałów do wyplatania; wyroby koszykarskie i wyroby z
wikliny"), na wstępnie Działu 44. (obejmującego "drewno i wyroby z drewna; węgiel
drzewny") pośród uwag obowiązujących przy stosowaniu tej części taryfy celnej po-
mieszczona została w szczególności także "uwaga 3.", stanowiąca, że: ,,Pozycje od
nr 4414 do 4421 dotyczą wyrobów z płyt wiórowych, płyt pilśniowych i podobnych, z
drewna warstwowego lub utwardzonego, a także podobnych wyrobów z drewna".
Wynika stąd w sposób jednoznaczny, że pozycja taryfy celnej objęta kodem PCN
4418 ("Drewniane wyroby stolarskie i ciesielskie dla budownictwa, w tym komórkowe
płyty drewniane, połączone płyty parkietowe, dachówki i gonty"), w ramach której
wymienione zostały "płyty parkietowe do podłóg mozaikowych" (oznaczone kodem
PCN 4418 30 10 0), zgodnie z treścią przytoczonej wyżej "uwagi 3.", dotyczy również
"wyrobów z płyt wiórowych, płyt pilśniowych i podobnych" w postaci "płyt parkieto-
wych do podłóg mozaikowych". Oznacza to, że - wbrew podniesionemu w uzasad-
nieniu rewizji nadzwyczajnej zarzutowi naruszenia art. 80 KPA w związku z art. 59
ustawy o NSA - w danym wypadku o prawidłowym zastosowaniu przez Naczelny
Sąd Administracyjny kodu taryfy celnej przesądziła okoliczność, iż przedmiotem
zgłoszenia celnego nie były "płyty pilśniowe" - objęte kodem PCN 4411, lecz "wyroby
z płyt pilśniowych" (obrobione mechanicznie i pokryte powierzchniowo płyty przygo-
towane do podłóg mozaikowych), które - zgodnie z wyraźną dyrektywą interpretacyj-
ną sformułowaną w przytoczonej wyżej uwadze 3. do "Działu 44" taryfy celnej - ob-
jęte były kodem PCN 4418. Trafnie podniósł to również Naczelny Sąd Administracyj-
ny wywodząc w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że: ,,wskazana przez importera
pozycja 4418 jest właściwa jako zgodna z normatywną treścią uwagi 3 do działu 44.
Wskazany kod PCN 4418 30 10 0 właściwy dla "płyt parkietowych do podłóg mozai-
kowych" jest odpowiedni. Natomiast zastosowany przez organy celne kod PCN 44 11
29 00 0 nie jest właściwy, gdyż dotyczy płyt pilśniowych, a nie wyrobów z takich płyt".

2. Nie zasługuje również na uwzględnienie - sformułowany w rewizji nadzwy-
czajnej w sposób ogólny i lakoniczny zarazem - zarzut dotyczący zawartego w uza-
sadnieniu zaskarżonego wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego stwierdzenia,
że: ,,Opinia Światowej Organizacji Celnej z 2 lutego 1998 r., na którą powołuje się
Prezes GUC nie ma znaczenia w sprawie". Należy mieć bowiem na uwadze to, że:
po pierwsze - w myśl postanowień ratyfikowanej przez Polskę ,,Konwencji o utworze-
niu Rady Współpracy Celnej", która sporządzona została w Brukseli dnia 15 grudnia
1950 r. (Dz.U. z 1978 r. Nr 11, poz. 43), udzielanie zaleceń w celu zapewnienia jed-
nolitości w interpretacji i stosowaniu konwencji zawartych w wyniku działalności Rady
Współpracy Celnej, jak też konwencji w sprawie nomenklatury przy klasyfikacji towa-
rów w taryfach celnych i konwencji w sprawie wartości celnej towarów należy do
kompetencji Rady Współpracy Celnej (art. III w związku z art. I), która podejmuje de-
cyzje w tych sprawach większością dwóch trzecich głosów członków obecnych i
uprawnionych do głosowania, lecz nie może podjąć decyzji w żadnej sprawie, jeżeli
więcej niż połowa członków uprawnionych do głosowania w danej sprawie jest nie-
obecna (art. VIII); po drugie - tymczasem w powołanym fragmencie uzasadnienia za-
skarżonego wyroku Naczelny Sąd Administracyjny nie nawiązuje do treści oficjalne-
go stanowiska wyrażającego prawnie wiążącą "opinię" lub "zalecenie" Światowej Or-
ganizacji Celnej w kwestii jednolitej interpretacji i stosowania taryfy celnej, lecz wy-
łącznie do treści znajdującego się w aktach rozpoznawanej sprawy administracyjnej
pisma, które (w ramach wymiany korespondencji urzędowej) Dyrektor do spraw Taryf
i Handlu Rady Współpracy Celnej w Brukseli w dniu 2 lutego 1998 r. skierował do
Prezesa Głównego Urzędu Ceł w odpowiedzi na jego "prośbę o poradę dotyczącą
klasyfikacji: DTC-I-4010-48/97/3286/AB z 19 listopada 1997 r.", a w szczególności w
sprawie "klasyfikacji paneli podłogowych" (opisanych w tym piśmie jako: ,,panele z
płyty pilśniowej, łączonej na wpust i pióro na brzegach i końcach, pokrytej na spodzie
papierem. Powierzchnia paneli pokryta jest najwyraźniej plastikiem z nadrukiem imi-
tującym parkiet"); po trzecie - w konkluzji krótkiego wywodu wspomnianego wyżej pi-
sma z dnia 2 lutego 1998 r. Dyrektor do spraw Taryf i Handlu Rady Współpracy Cel-
nej w Brukseli wyraził wprawdzie osobistą opinię, ujętą zresztą w trybie warunko-
wym, wedle której: ,,Ponieważ przedmiotowe panele nie są wymienione w żadnej in-
nej pozycji działu 44, zgodziłbym się z Panem, aby zaklasyfikować je pod pozycją
44.11, poz. 4411.19", jednakże niezależnie od tego, że nie miała ona charakteru ofi-
cjalnej i wiążącej interpretacji obowiązującej taryfy celnej, to ponadto pozostawała
ona w jaskrawej sprzeczności z wyraźnymi postanowieniami obowiązującej taryfy
celnej, wedle której tego typu "panele z płyty pilśniowej, łączonej na wpust i pióro na
brzegach i końcach, pokrytej na spodzie papierem" (pokryte plastikiem z nadrukiem
imitującym parkiet), a więc będące "wyrobem z płyt pilśniowych", powinny zostać za-
kwalifikowane do pozycji kodu PCN 4418 30 10 0 obejmującej także "pilśniowe płyty
parkietowe do podłóg mozaikowych" (zgodnie z uwagą 3. do Działu 44. taryfy celnej
stanowiącej załącznik nr 1 do rozporządzenia w sprawie ceł).
3. Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Najwyższy na podstawie art. 236 ust. 2
Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz.
483) oraz art. 39312 KPC w związku z art.10 ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie
Kodeksu postępowania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej -
Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania
administracyjnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektó-
rych innych ustaw (Dz.U. Nr 43, poz.189 ze zm.) orzekł jak w sentencji.
========================================