Wyrok z dnia 14 marca 2002 r.
III RN 158/01

Nieprecyzyjne określenie działalności kombatanckiej w decyzji Związku
Bojowników o Wolność i Demokrację nie może przesądzać o pozbawieniu
kombatanta uprawnień z ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz
niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojen-
nego (jednolity tekst: Dz.U. z 1997 r. Nr 142, poz. 950 ze zm.), jeżeli istnieją do-
wody przedstawione przy ubieganiu się o członkostwo tego związku, świad-
czące o przysługiwaniu uprawnień kombatanckich z tytułu działalności okre-
ślonej w art. 1 ust. 2, art. 2 i art. 4 oraz nie zachodzą przesłanki do ich pozba-
wienia z art. 25 ust. 2 tej ustawy.


Przewodniczący SSN Jerzy Kuźniar, Sędziowie SN: Beata Gudowska, Roman
Kuczyński (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 14 marca 2002 r. sprawy ze skargi
Benedykta M. na decyzję Kierownika Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjono-
wanych w przedmiocie uprawnień kombatanckich, na skutek rewizji nadzwyczajnej
Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego od wyroku Naczelnego Sądu Admini-
stracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w Gdańsku z dnia 11 kwietnia 2001 r. [...]

u c h y l i ł zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Naczelnemu Sądowi Admi-
nistracyjnemu-Ośrodkowi Zamiejscowemu w Gdańsku do ponownego rozpoznania.

U z a s a d n i e n i e


Wyrokiem z dnia 11 kwietnia 2001 r. Naczelny Sąd Administracyjny-Ośrodek
Zamiejscowy w Gdańsku oddalił skargę Benedykta M. na decyzję Kierownika Urzędu
do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia 6 lipca 1999 r., którą zo-
stała utrzymana w mocy decyzja z dnia 21 kwietnia 1999 r. stwierdzająca nieważ-
ność decyzji wydanej z upoważnienia Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i
Osób Represjonowanych przez Pełnomocnika z g. o potwierdzeniu Benedyktowi M.
uprawnień kombatanckich przyznanych przez ZBOWiD i pozbawiająca go uprawnień
kombatanckich. Naczelny Sąd Administracyjny uznał bowiem, że wnioskodawca
uzyskał uprawnienia kombatanckie z tytułu udzielania pomocy formacjom wojsko-
wym, zaś tego rodzaju działalność nie może stanowić podstawy prawnej do nabycia
uprawnień kombatanckich.

Powyższy wyrok zaskarżył rewizją nadzwyczajną Prezes Naczelnego Sądu
Administracyjnego zarzucając rażące naruszenie art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja
1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym w związku z art. 25 ust. 2 pkt 2
ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będą-
cych ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (jednolity tekst: Dz.U. z 1997
r. Nr 142, poz. 950 ze zm.), art. 156 § 1 pkt 2 KPA oraz art. 2 Konstytucji RP, wno-
sząc o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpo-
znania. Rewizja nadzwyczajna podnosi, że w aktach sprawy brak jest decyzji Pełno-
mocnika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych o potwierdzeniu
uprawnień, której nieważność stwierdził organ (kserokopia zaświadczenia [...] nie jest
decyzją administracyjną), brak też było podstaw do pozbawienia skarżącego
uprawnień kombatanckich z tego tytułu, że ustawa o kombatantach nie przewiduje
możliwości przyznania uprawnień kombatanckich z tytułu pomocy formacjom woj-
skowym, skoro skarżący od momentu złożenia wniosku wywodził swoje uprawnienia
z faktu uczestniczenia jako zwiadowca-łącznik w grupie desantowo-spadochronowej
LWP ,,W." działającej w B.T.


Sąd Najwyższy rozważył, co następuje:


Rewizja nadzwyczajna jest uzasadniona. Składając w 1975 r. wniosek o przy-
jęcie do ZBOWiD skarżący podał, że od drugiej połowy września 1944 r. czynnie
współpracował jako łącznik z grupą powietrzno-desantową polsko-radziecką. Świad-
kowie Edmund E. i Franciszek N. określili skarżącego jako łącznika grupy ,,W.".
Czynny udział skarżącego i jego rodziny we współpracy z oddziałami partyzanckimi
potwierdza też zaświadczenie, wydane przez zastępcę dowódcy 10 pułku spec.kpt.
W. i dowódcą 10 pułku spec.płk. R., wydane dla Zarządu Miejskiego K. (odpis z odpi-
su potwierdzony przez sekretarza Miejskiego w K. dnia 21 lipca 1945 r., oraz przez
Oddział ZBOWiD w K. 15 stycznia 1975 r. [...]). Decyzją z dnia 24 października 1975
r. Zarząd Główny ZBOWiD odmówił skarżącemu przyznania prawa przynależności
do tej organizacji, jednakże decyzją z dnia 6 czerwca 1977 r. uchylił decyzję odmow-
ną i przyznał mu prawo przynależności do ZBOWiD. Dnia 29 sierpnia 1997 r. zostało
przez Zarząd Wojewódzki ZBOWiD w G. wydane zaświadczenie Nr 486225 stwier-
dzające, że skarżący jest członkiem ZBOWiD z tytułu uznania za działalność kom-
batancką pomagania w okresie od 9 września 1944 r. do dnia 22 lutego 1945 r. ,,gru-
pie" desantowo-spadochronowej LWP ,,W.". W dniu 21 września 1998 r. skarżący
wystąpił do Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w W. o wska-
zanie w stosownym zaświadczeniu przepisów ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o
kombatantach, uzasadniając, że wskazanie tych przepisów jest niezbędne dla or-
ganu rentowego (Oddziału ZUS w G. - Inspektorat w K.). Dołączył kserokopię zaś-
wiadczenia [...] Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, podpisa-
nego przez Pełnomocnika tego Urzędu w województwie g., z którego wynika, że jest
on uprawniony do ulg i świadczeń z ustawy o kombatantach i okres 1944-1945 jest
potwierdzeniem uprawnień przyznanych przez ZBOWiD (,,przepis ustawy 25/01").
Zgodność kserokopii z oryginałem potwierdził sekretarz Zarządu Koła Związku
Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych w K. Na żądanie organu pierwszej
instancji skarżący dołączył kserokopie dokumentów znajdujących się już w aktach
administracyjnych. W świetle przedstawionego stanu faktycznego należy stwierdzić
zatem, że zakwalifikowanie działalności skarżącego w zaskarżonej decyzji z dnia 6
lipca 1999 r. jako pomocy grupie desantowej jest nieadekwatne do znajdujących się
w aktach sprawy dowodów ani też do zaświadczenia [...]. W zaświadczeniu tym bo-
wiem używa się określenia ,,pomagał w grupie" a nie, jak w zaskarżonej decyzji ,,po-
magał grupie". O ile bowiem pomoc grupie może być różnie rozumiana, o tyle pomoc
,,w grupie" oznacza działanie wewnątrz takiej grupy (jak wynika z zeznań świadków),
w charakterze zwiadowcy-łącznika. Sąd Najwyższy uznaje zatem za przedwczesne
dopatrzenie się w przedmiotowej sprawie przesłanek z art. 25 ust. 2 ustawy o kom-
batantach, ponieważ przepis ten odsyła do przepisu art. 21 ust. 2 zaś działalności
wymienionej w tym przepisie nie można skarżącemu zarzucić. Nie można też uznać,
że uzyskał uprawnienia kombatanckie wyłącznie z tytułu uczestnictwa w walkach o
ustanowienie i utrwalanie władzy ludowej na mocy przepisów obowiązujących przed
wejściem w życie ustawy o kombatantach lub w oparciu o te przepisy z tytułów in-
nych niż wymienione w art. 1 ust. 2, w art. 2 oraz w art. 1 tej ustawy. Znajdujące się
w aktach sprawy dowody przemawiają za tym, iż działalność kombatancką skarżą-
cego możnaby zakwalifikować z art. 1 ust. 2 pkt 1 lub pkt 3 albo 5 ustawy o komba-
tantach, co skutkowałoby zachowanie przez skarżącego uprawnień kombatanckich
na podstawie art. 25 ust. 1 tej ustawy. Ze względu na konsekwentne twierdzenia
skarżącego, od momentu złożenia wniosku o przyznanie uprawnień, iż wywodzi je z
faktu bycia łącznikiem-zwiadowcą w grupie desantowo-spadochronowej ,,W." nie
można zgodzić się z poglądem zaskarżonego wyroku, iż skarżący uchybił terminowi
do złożenia wniosku o przyznanie uprawnień z art. 21 ust. 3 ustawy o kombatantach.
Organ pierwszej instancji nie wykazał, aby taka jednostka jak grupa desantowo-spa-
dochronowa LWP ,,W." w ogóle nie istniała, bądź też, że skarżący w takiej grupie nie
działał.

W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy podzielił zarzuty i wniosek rewizji nadz-
wyczajnej i na podstawie art. 39313 § 1 KPC w związku z art. 10 ustawy z dnia 1
marca 1996 r. (Dz.U. Nr 43, poz. 189 ze zm.) orzekł jak w sentencji wyroku.
========================================