Wyrok z dnia 20 września 2002 r.
III RN 143/01

Agencja celna, która złożyła zabezpieczenie majątkowe za należności
celne, jest uprawniona do żądania wznowienia postępowania celnego (art. 256
§ 1 pkt 5 i art. 262 Kodeksu celnego w związku z art. 133 i art. 241 § 1 Ordynacji
podatkowej).

Przewodniczący SSN Kazimierz Jaśkowski (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Jerzy Kwaśniewski, Andrzej Wróbel.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 września 2002 r.
sprawy ze skargi Agencji Celnej ,,P." w R. na decyzję Prezesa Głównego Urzędu Ceł
w W. w przedmiocie odmowy wznowienia postępowania, na skutek rewizji nadzwy-
czajnej Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego od wyroku Naczelnego Sądu
Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w Białymstoku z dnia 17 listopada 2000
r. [...]

u c h y l i ł zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Naczelnemu Sądowi Admi-
nistracyjnemu-Ośrodkowi Zamiejscowemu w Białymstoku do ponownego rozpozna-
nia.

U z a s a d n i e n i e


Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, w sprawie ze skargi Agencji
Celnej ,,P." w R. na decyzję Prezesa GUC z dnia 10 czerwca 1999 r. w przedmiocie
odmowy wznowienia postępowania, wniósł rewizję nadzwyczajną od wyroku Naczel-
nego Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w Białymstoku z dnia 17 lis-
topada 2000 r. [...].

Oddalając skargę Sąd podzielił pogląd organów celnych, że skarżąca nie była
stroną postępowania, w którym importerowi samochodu wymierzono opłatę manipu-
lacyjną dodatkową, mimo że upoważnienie udzielone przez niego Agencji obejmo-
wało złożenie zabezpieczenia majątkowego za wprowadzenie tego samochodu na
polski obszar celny. Agencja nie mogła skutecznie złożyć wniosku o wznowienie po-
stępowania, gdyż może to nastąpić tylko z urzędu lub na wniosek strony (art. 241
ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, Dz.U. Nr 137, poz.
926 ze zm. w związku z art. 262 ustawy z dnia 9 stycznia 1997 r. Kodeks celny,
Dz.U. Nr 23, poz. 117 ze zm.).

W rewizji nadzwyczajnej Prezes NSA zarzucił temu wyrokowi rażące narusze-
nie art. 27 ust. 1, art. 22 ust. 2 pkt 2 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym w
związku z art. 241 ust. 1 Ordynacji podatkowej oraz art. 262 Kodeksu celnego i
wniósł o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Na podstawie art. 262 Kodeksu celnego do postępowania w sprawach celnych
stosuje się odpowiednio przepisy działu IV Ordynacji podatkowej. Wynika stąd, że w
sprawie mają zastosowanie artykuły tej Ordynacji dotyczące pojęcia strony postępo-
wania (art. 133) oraz sposobu wznowienia postępowania celnego (art. 241 ust. 1).
Przepis art. 133 stanowi, że w postępowaniu stroną jest każdy, kto żąda czynności
organu, do kogo czynność organu się odnosi lub czyjego interesu działanie organu
choćby pośrednio dotyczy. Błędne przyjęcie przez Naczelny Sąd Administracyjny, że
skarżąca nie jest stroną postępowania uzasadnia uwzględnienie rewizji nadzwyczaj-
nej. Sąd pominął bowiem następstwa tego, że importer samochodu udzielił Agencji
nie tylko pełnomocnictwa do reprezentowania go przed urzędem celnym. Umowa
między stronami przewidywała także złożenie przez agencję zabezpieczenia należ-
ności celnych (art. 256 § 1 pkt 5 Kodeksu celnego). Agencja (osoba ją prowadząca)
ponosi wówczas pełną odpowiedzialność wobec Państwa ze złożonej kaucji gwaran-
cyjnej (art. 258 § 1 i 3 tego Kodeksu). Działanie organu celnego, wymierzające opłatę
manipulacyjną importerowi, za którego zabezpieczenie należności złożyła agencja
celna, dotyczy interesów tej agencji.

Taki pogląd wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 kwietnia 2000 r., III RN
155/99 (OSNAPiUS 2001 nr 3, poz. 59), wydanym na podstawie poprzedniego stanu
prawnego. Pojęcie strony w postępowaniu celnym określał wówczas art. 28 KPA sta-
nowiący, że stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy
postępowanie, albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny
lub obowiązek. Pod rządem Ordynacji podatkowej, która rozszerzyła pojęcie strony
postępowania, dodając wzmiankę, że wystarczy, aby dotyczyło ono jej interesów
,,chociażby pośrednio", pogląd ten jest oczywiście uzasadniony.

Skarżąca Agencja była zatem stroną postępowania celnego i mogła na pod-
stawie art. 241 ust. 1 Ordynacji podatkowej żądać wznowienia postępowania.

Z tych względów na mocy art. 39313 § 1 KPC w związku z art. 10 ustawy z
dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego... (Dz.U. Nr 43,
poz. 189 ze zm.) orzeczono jak w sentencji.
========================================