Wyrok z dnia 5 marca 1998 r.
III RN 14/98

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego, który rozstrzyga sprawę
sprzecznie z wyrażoną w uzasadnieniu oceną prawną rażąco narusza prawo.


Przewodniczący SSN: Jerzy Kwaśniewski (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Adam Józefowicz, Walerian Sanetra.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 5 marca 1998 r. sprawy ze skargi
Teresy L. na decyzję Dyrektora Wojewódzkiego Urzędu Pracy w K. z dnia 18 wrześ-
nia 1996 r. [...] w przedmiocie pozbawienia statusu bezrobotnego i pozbawienia jej
prawa do zasiłku, na skutek rewizji nadzwyczajnej Prezesa Naczelnego Sądu Admi-
nistracyjnego w Warszawie [...] od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego-
Ośrodka Zamiejscowego w Rzeszowie z dnia 2 września 1997 r. [...]

u c h y l i ł zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Naczelnemu Sądowi Admi-
nistracyjnemu - Ośrodkowi Zamiejscowemu w Rzeszowie do ponownego rozpozna-
nia.

U z a s a d n i e n i e

Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego zarzucił w rewizji nadzwyczajnej
od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w Rze-
szowie z dnia 2 września 1997 r. [...], że wyrok ten rażąco narusza art. 316 KPC, w
związku z art. 59 oraz art. 16 ust. 1, art. 22 ust. 2, art. 27 ust. 1 i art. 53 ust. 2 ustawy
z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz. U. Nr 74, poz.
368 ze zm.). Powołane przepisy zostały obrażone, gdyż Naczelny Sąd Administracyj-
ny rozstrzygnął rozpatrywaną skargę tak jakby była ona bezzasadna (oddalił ją),
tymczasem w uzasadnieniu wyroku przedstawił ustalenia wskazujące na to, że
skarga podlegała uwzględnieniu, gdyż zaskarżona przez nią decyzja administracyjna
została wydana niezgodnie z prawem. Wobec takiej sprzeczności między treścią
wyroku a jego uzasadnieniem. Wyrok ten, zdaniem Prezesa Naczelnego Sądu Ad-
ministracyjnego, w istocie rzeczy nie rozstrzygnął kwestii legalności decyzji adminis-
tracyjnej stanowiącej przedmiot sprawy. Organ administracji, którego wyrok dotyczy,
będąc w świetle art. 30 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym związanym
oceną prawną wyroku, nie może zadośćuczynić temu obowiązkowi i równocześnie
zastosować się do sentencji wyroku. Pozostawienie takiego wyroku w obrocie
prawnym jest nie do pogodzenia z wymogami porządku prawnego, skoro nie został
zrealizowany cel postępowania sądowoadministracyjnego dotyczący wyjaśnienia
przed sądem czy zaskarżona decyzja jest zgodna z prawem.

W konsekwencji przedstawionych zarzutów Prezes Naczelnego Sądu
Administracyjnego wnosił o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy
Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu do ponownego rozpoznania.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Według ustaleń Naczelnego Sądu Administracyjnego, które zostały przedsta-
wione w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, rozpatrywana w sprawie skarga Teresy
L. okazała się uzasadniona. NSA stwierdził bowiem, że decyzja Dyrektora Woje-
wódzkiego Urzędu Pracy w K. z dnia 18 września 1996 r., utrzymująca w mocy decy-
zję organu pierwszej instancji o pozbawieniu skarżącej z dniem 6 lipca 1996 r. statu-
su bezrobotnego i zasiłku dla bezrobotnych, z którego korzystała jako tzw. jedyny
żywiciel rodziny, wydana została na podstawie wadliwie zinterpretowanych przepisów
prawa materialnego i w związku z tym bez wyjaśnienia istotnych okoliczności
faktycznych NSA zakwestionował przyjęte w zaskarżonej decyzji stanowisko, że
Teresa L. nie stawiła się w rejonowym urzędzie pracy w wyznaczonym terminie bez
uzasadnionej przyczyny. Według tej decyzji niestawiennictwo z powodu choroby
mogłoby zostać usprawiedliwione tylko zaświadczeniem lekarskim wystawionym na
obowiązującym druku. Nie wchodziła natomiast w rachubę możliwość usprawiedli-
wienia niestawiennictwa bezrobotnego z powodu konieczności sprawowania opieki
nad dziećmi. Tymczasem - zdaniem NSA - powołane stanowisko organu adminis-
tracji pozostaje w sprzeczności zarówno z zasadami postępowania administracyjne-
go, jak i wskazanymi przepisami ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i
przeciwdziałaniu bezrobociu (jednolity tekst: Dz.U. z 1996 r. Nr 47, poz. 211 ze zm.) i
przepisami wykonawczymi do tej ustawy. Według orzekającego składu NSA: ,,Nie
można również w sposób automatyczny bez szczegółowego wyjaśnienia okoliczności
sprawy przekreślać możliwości usprawiedliwienia przez skarżącą swojego nies-
tawiennictwa także przy pomocy zalegającego w aktach sprawy zaświadczenia le-
karskiego wystawionego przecież przez organ do tego uprawniony i korzystającego z
domniemania prawdziwości jako dokument urzędowy". W konkluzji uzasadnienia
wyroku zawarte zostały wskazania co do dalszego postępowania dowodowego przed
organem administracji, ze stwierdzeniem, że: ,,Dopiero tak uzupełniony materiał
dowodowy pozwoli na właściwą ocenę okoliczności sprawy i wydanie odpowiadającej
prawu decyzji". Wbrew tym ustaleniom w sentencji wyroku NSA orzekł o oddaleniu
skargi.

Z powyższego wynika, że zaskarżony rewizją nadzwyczajną wyrok jest wew-
nętrznie sprzeczny. Oddalenie skargi oznacza bowiem jej nieuwzględnienie (art. 27
ust. 1 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym) i w konsekwencji potwierdze-
nie prawomocnym orzeczeniem Sądu, iż zaskarżona decyzja jest zgodna z prawem.
Natomiast według uzasadnienia tego wyroku oceniana decyzja narusza wskazane
przepisy prawa materialnego i procesowego i z tego powodu podlegała uchyleniu w
celu przeprowadzenia niewadliwego postępowania i prawidłowego zastosowania
wchodzących w rachubę regulacji prawnomaterialnych (art. 22 ust. 1 pkt 1 i art. 30
ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym). W tej sytuacji Sąd Najwyższy po-
dzielił wyrażoną w rewizji nadzwyczajnej Prezesa Naczelnego Sądu Administracyj-
nego ocenę, że zaskarżony wyrok rażąco narusza powołane w tej rewizji przepisy
oraz zasady działania Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawach skarg na
decyzje administracyjne.

Należało zatem orzec w myśl art. 39313 § 1 KPC w związku z art. 10 ustawy z
dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego... (Dz. U. Nr 43,
poz. 189).
========================================