Wyrok z dnia 11 marca 1999 r.
III RN 136/98

Przedmiotem oceny prawnej dokonanej na podstawie art. 7 oraz art. 9
ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach towarowych (Dz.U.
Nr 5, poz. 17 ze zm.) jest określony znak słowno-graficzny jako integralna ca-
łość, a nie wyłącznie jedno ze słów, które stanowi tylko jeden z jego elemen-
tów.


Przewodniczący: SSN Jerzy Kwaśniewski, Sędziowie SN: Józef Iwulski,
Andrzej Wasilewski (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 11 marca 1999 r. sprawy z odwołania
Aleksandry K. - Zakładu Produkcyjno - Handlowego ,,V.-C." w W. od decyzji Urzędu
Patentowego RP z dnia 7 listopada 1996 r. [...] w przedmiocie ustalenia, że między
zarejestrowanym na rzecz PRUM H. Sp. z o.o. z W. znakiem towarowym ,,FIX" [...], a
znakiem MIĘTA C. FIX nie zachodzi podobieństwo, na skutek rewizji nadzwyczajnej
Prezesa Urzędu Patentowego RP [...] od decyzji Komisji Odwoławczej przy Urzędzie
Patentowym RP z dnia 12 marca 1998 r. [...]

o d d a l i ł rewizję nadzwyczajną.

U z a s a d n i e n i e


Aleksandra K. ZPH - ,,V.-C." w W. wystąpiła z wnioskiem o ustalenie przez
Urząd Patentowy RP w Warszawie, że pomiędzy zarejestrowanym na rzecz Przed-
siębiorstwa Produkcyjno-Usługowo-Handlowego H. Sp. z o.o. w W. znakiem towaro-
wym słowno-graficznym ,,fix" wpisanym do rejestru znaków wspólnych pod numerem
[...], a znakiem ,,Mięta C. Fix" nie zachodzi podobieństwo grożące naruszeniem
prawa z rejestracji na podstawie art. 23 w związku z art. 9 ust. 1 pkt 1 i pkt 2 oraz art.
14 ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach towarowych (Dz.U. Nr 5, poz.
17 ze zm.). W uzasadnieniu tego wniosku wskazano przy tym, że znak towarowy
wspólny ,,fix" [...] został zarejestrowany dla oznaczania produktów farmaceutycznych,
solnych, ogrodniczych, leśnych i herbaty w klasach 5,30 i 31, natomiast znak ,,Mięta
C. Fix" stosowany jest przez wnioskodawcę dla oznaczania herbat ziołowych porcjo-
wanych, w torebkach do zaparzania. Ponadto wnioskodawca zgłosił wątpliwość co
do zdolności rejestracyjnej znaku ,,fix", twierdząc że oznaczenie to pełni funkcję in-
formacyjną i wskazuje na postać towaru. Urząd Patentowy RP decyzją z dnia 7 lis-
topada 1996 r. [...] oddalił powyższy wniosek, podnosząc w uzasadnieniu tego rozs-
trzygnięcia, że używany przez wnioskodawcę znak słowno-graficzny ,,Mięta C. Fix"
jest znakiem, w którym słowa ,,C. Fix" stanowią element dominujący, a to z uwagi na
wielkość liter, a słowo ,,Mięta" wskazuje na smak i rodzaj towaru w opakowaniu, czyli
na herbatę miętową. Przy czym zwraca uwagę to, że słowo ,,fix" w obu porównywa-
nych znakach, tzn. zarówno w znaku słowno-graficznym ,,C. Fix", jak i w używanym
przez PPUH ,,H." Sp. z o.o. fantazyjnym znaku towarowym ,,fix", zapisane zostało
niemal identyczną czcionką, co stwarza niebezpieczeństwo wywołania u odbiorców
mylnego przekonania, że znak ,,C. Fix" stanowi odmianę znaku ,,fix" - przy czym
przekonanie to może zostać pogłębione przez fakt, że oba znaki przeznaczone zos-
tały do oznaczania herbat. W wyniku odwołania wnioskodawcy od powyższej decyzji,
Komisja Odwoławcza przy Urzędzie Patentowym RP decyzją z dnia 12 marca 1998 r.
[...] uchyliła zaskarżoną decyzję i ustaliła, że między zarejestrowanym na rzecz
PPUH ,,H." Sp. z o.o. znakiem towarowym słowno-graficznym ,,fix" [...] a znakiem
,,Mięta C. Fix" nie zachodzi podobieństwo grożące naruszeniem prawa z rejestracji
znaku ,,fix". W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia Kolegium Odwoławcze przy Urzę-
dzie Patentowym RP podniosło w szczególności, że używany przez wnioskodawcę
znak słowno-graficzny w postaci ,,Mięta C. Fix" stanowi całość, która przesądza o
jego istocie, czego nie można pominąć przy rozpoznawaniu niniejszej sprawy. Dlate-
go Komisja Odwoławcza przy Urzędzie Patentowym RP stanęła na stanowisku, że
jeden człon tego znaku, a mianowicie słowo ,,fix", nie może być traktowany jako ele-
ment główny i zarazem rozstrzygający o istocie tego znaku. Tym bardziej, że samo
słowo ,,fix" wskazuje na pewną właściwość produktu, pełni rolę ogólnoinformacyjną
(także w Polsce kojarzy się ono z czymś utrwalonym, np. porcjowanym lub paczko-
wanym oraz przeznaczonym do szybkiego użycia), a zatem na skutek powszechne-
go używania w świecie utraciło już samoistną zdolność rejestrową i nie można tego
wyrazu monopolizować dla jednej firmy. Dlatego należy przyjąć, że użycie tego słowa
nie stwarza niebezpieczeństwa wprowadzenia w błąd odbiorców co do pochodzenia
towarów (art. 9 ust. 1 pkt 1 i pkt 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach towa-
rowych - Dz.U. Nr 5, poz. 17).

Prezes Urzędu Patentowego RP pismem z dnia 11 września 1998 r. [...] wniósł
rewizję nadzwyczajną od powyższej decyzji Komisji Odwoławczej przy Urzędzie Pa-
tentowym RP z dnia 12 marca 1998 r. [...] zarzucając, że rażąco narusza ono prawo
przez błędną wykładnię art. 7 oraz art. 9 ust. 1 pkt 1 i pkt 2 ustawy o znakach towa-
rowych, a w konsekwencji na podstawie art. 52 ustawy o znakach towarowych w
związku z art. 393 KPC, wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji i przekazanie
sprawy do ponownego rozpoznania przez Komisję Odwoławczą przy Urzędzie Pa-
tentowym RP. W uzasadnieniu rewizji nadzwyczajnej podniesiono, że błędny jest
pogląd prawny wyrażony w zaskarżonej decyzji Komisji Odwoławczej, wedle którego:
,,znak towarowy złożony z kilku członów powinien być oceniany jako całość, a podo-
bieństwo czy nawet identyczność jednego z członów do znaku wcześniej zarejestro-
wanego nie powinna przesądzać o braku jego zdolności rejestracyjnej", bowiem
oznaczałoby to, że dopuszczalne jest ,,uzupełnianie" dodatkowymi elementami zare-
jestrowanego już cudzego znaku towarowego przez osoby trzecie i to bez zgody
uprawnionego do znaku. Tymczasem postępowanie takie jest niezgodne z art. 6, art.
7, art. 13 i art. 19 ustawy o znakach towarowych. Ponadto w rewizji nadzwyczajnej
podniesiono, że nie jest również trafny pogląd Komisji Odwoławczej w kwestii zdol-
ności odróżniającej wyrazu ,,FIX", bowiem: ,,Znak 'FIX' jest od lat związany z działal-
nością przedsiębiorstw H. i utrwalony w pojęciu odbiorców towarów jako produkt po-
chodzący od H. W piśmie procesowym PPUiH ,,H." zarzucono także, że zaskarżone
rozstrzygnięcie Komisji Odwoławczej ,,podważa pozycję sądów w systemie ochrony
prawa", bowiem akceptuje sytuację, w której: ,,Pomimo oddalenia wniosku o uznanie
prawa z rejestracji znaku towarowego 'Fix' za wygasłe, wnioskodawca, jak wynika z
przedmiotowej decyzji, może uzyskać taki sam rezultat w postępowaniu przewidzia-
nym w art. 23 uzt. Obydwa postępowania, zgodnie ze stanowiskiem Komisji Odwo-
ławczej, mogą być nadal prowadzone pomimo wcześniejszej zawisłości sprawy
przed sądem". Natomiast wnioskodawca w postępowaniu przed Komisją Odwoław-
czą przy Urzędzie Patentowym RP wnosił o stwierdzenie, że decyzja Komisji Odwo-
ławczej nie narusza art. 7 i art. 9 ust. 1 pkt 1 i pkt 2 ustawy o znakach towarowych.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Sąd Najwyższy rozpoznaje sprawę w zasadzie jedynie w granicach podstaw
prawnych powołanych w rewizji nadzwyczajnej (art.39311 KPC w związku z art. 10
ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego, rozpo-
rządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej - Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu
układowym, Kodeksu postępowania administracyjnego, ustawy o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. Nr 43, poz. 189 ze zm.).
W rozpoznawanej sprawie rewizja nadzwyczajna zarzuciła zaskarżonej decyzji z dnia
12 marca 1998 r. Komisji Odwoławczej przy Urzędzie Patentowym RP rażące naru-
szenie prawa w wyniku błędnej wykładni art. 7 oraz art. 9 ust. 1 pkt 1 i pkt 2 ustawy z
dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach towarowych (Dz.U. Nr 5, poz. 17 ze zm.). Sto-
sownie do dyspozycji art. 7 ust. 1 ustawy o znakach towarowych: ,,Jako znak towa-
rowy może być zarejestrowany tylko znak, który ma dostateczne znamiona odróż-
niające w zwykłych warunkach obrotu gospodarczego". Natomiast niedopuszczalna
jest rejestracja znaku towarowego tego samego rodzaju, jeżeli jest on podobny w
takim stopniu do znaku już zarejestrowanego na rzecz innego przedsiębiorstwa lub
powszechnie znanego w Polsce jako znaku dla towarów pochodzących z innego
przedsiębiorstwa, że w zwykłych warunkach obrotu gospodarczego mógłby wprowa-
dzać w błąd odbiorców co do pochodzenia towarów (art. 9 ust. 1 pkt 1 i pkt 2 ustawy
o znakach towarowych).
W rozpoznawanej sprawie jest poza sporem, że przedmiotem ochrony prawnej
jest zarejestrowany na rzecz PPUiH ,,H." znak towarowy wspólny ,,fix", objęty świa-
dectwem ochronnym [...], w którym na ciemnym tle wpisano białymi literami o cha-
rakterystycznej czcionce słowo ,,fix". Natomiast używany przez Aleksandrę K. jako
właściciela Zakładu Produkcyjno-Handlowego ,,V.-C." w W. znak słowno-graficzny
,,Mięta C. Fix" jest znakiem, w którym na zielonym tle czerwonymi literami wpisano
słowo ,,Mięta", a białymi słowa ,,C. Fix". W tej sytuacji Komisja Odwoławcza trafnie
przyjęła w zaskarżonej decyzji, że używany przez wnioskodawcę znak słowno-gra-
ficzny w postaci ,,Mięta C. Fix", który stanowi integralną całość, różni się od objętego
Świadectwem Ochronnym [...] wydanym na rzecz PPUiH ,,H." znaku towarowego
,,fix". Na tej podstawie Komisja Odwoławcza ustaliła również, że występujące w uży-
wanym przez wnioskodawcę znaku słowno-graficznym ,,Mięta C. Fix" słowo ,,fix" sta-
nowi wyłącznie jeden z członów tego znaku i jako taki nie może być oceniany odręb-
nie jako jego element główny, który przesądza o istocie całego znaku. Zważywszy
przy tym, że zwrot słowny ,,fix" pełni w obrocie handlowym funkcję ogólnoiformacyjną
w odniesieniu do właściwości towaru (od łac. fixus - stały, niezmienny, określony; a w
języku niem. fix, fr. fixe oraz ang. fix oznacza także: przygotowany), należy stwier-
dzić, że rozstrzygnięcie Komisji Odwoławczej przy Urzędzie Patentowym RP, w myśl
którego użycie przez wnioskodawcę słowa ,,fix" w stanowiącym całość znaku słowno-
graficznym ,,Mięta C. Fix" nie stwarza niebezpieczeństwa wprowadzenia w błąd od-
biorców co do pochodzenia towarów jest trafne i nie narusza ani art. 7 ani też art. 9
ust. 1 pkt 1 i pkt 2 ustawy o znakach towarowych.
Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Najwyższy na podstawie art.39312 KPC w
związku z art. 52 ust. 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach towarowych
(Dz.U. Nr 5, poz. 17 ze zm.) oraz art. 10 ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie
Kodeksu postępowania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej -
Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania
administracyjnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektó-
rych innych ustaw (Dz.U. Nr 43, poz. 189 ze zm.) orzekł, jak w sentencji.
========================================