Wyrok z dnia 29 sierpnia 2001 r.
III RN 133/00

Uznanie, że sprowadzone z zagranicy części samochodowe, stanowiące
łącznie 63% gotowego pojazdu, są po zmontowaniu wyrobem o zasadniczych
cechach samochodu, a więc zastosowanie reguły 2a ogólnych reguł interpreta-
cji nomenklatury scalonej stanowiących załącznik nr 1 do rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia 13 czerwca 1995 r. w sprawie ceł na towary przywożone z za-
granicy (Dz.U. Nr 72, poz. 357 ze zm.), wymaga wykazania przez organy celne,
że brakujące elementy nie mają decydującego znaczenia dla możliwości użyt-
kowania pojazdu zgodnie z jego przeznaczeniem, czyli poruszania się po dro-
gach, przy spełnieniu przepisanych parametrów technicznych i zachowaniu
warunków bezpieczeństwa.


Przewodniczący SSN Andrzej Wróbel, Sędziowie SN: Katarzyna Gonera,
Andrzej Kijowski (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 29 sierpnia 2001 r. sprawy ze skargi
Doroty B. i Pawła S. na decyzję Prezesa Głównego Urzędu Ceł z dnia 28 stycznia
1998 r. [...] w przedmiocie wymiaru należności celnych, na skutek rewizji nadzwy-
czajnej Ministra Sprawiedliwości [...] od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego-
Ośrodka Zamiejscowego w Rzeszowie z dnia 1 lutego 2000 r. [...]

o d d a l i ł rewizję nadzwyczajną.

U z a s a d n i e n i e

Dorota B. wprowadziła w dniu 12 listopada 1996 r. na polski obszar celny
nadwozie samochodu osobowego ,,Ford Orion" o numerze [...]. Dyrektor Urzędu Cel-
nego w P., decyzją zawartą w dowodzie odprawy celnej z dnia 12 listopada 1996 r.,
dopuścił to nadwozie do obrotu na polskim obszarze celnym. Tego samego dnia - 12
listopada 1996 r. - Paweł S. wprowadził na polski obszar celny następujące części do
samochodu ,,Ford Orion": silnik wysokoprężny [...], skrzynię biegów, zawieszenie
przednie i tylne, układ kierowniczy i 4 koła jezdne. Części te dopuszczono do obrotu
na polskim obszarze celnym decyzją Dyrektora Urzędu Celnego w P. z dnia 12 listo-
pada 1996 r. W trakcie ponownej weryfikacji akt wyszło na jaw, że części samocho-
dowe dopuszczone do obrotu na polskim obszarze celnym stanowiły w istocie roz-
montowany (niezmontowany) pojazd marki ,,Ford Orion". Wznowiono więc postępo-
wanie, a następnie Dyrektor Urzędu Celnego w P. decyzją z dnia 3 grudnia 1997 r.
uchylił obie decyzje ostateczne zawarte w dowodach odpraw celnych z dnia 12 listo-
pada 1996 r. i do obrotu na polskim obszarze celnym dopuścił samochód osobowy
marki ,,Ford Orion". Rozstrzygnięcie to, zaskarżone przez obojga importerów, Prezes
Głównego Urzędu Ceł utrzymał w mocy decyzją z dnia 28 stycznia 1998 r.
Naczelny Sąd Administracyjny-Ośrodek Zamiejscowy w Rzeszowie wyrokiem
z dnia 1 lutego 2000 r. [...] uwzględnił skargę obojga importerów i uchylił zaskarżoną
decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Dyrektora Urzędu Celnego w P. Sąd uznał,
że wznowienie postępowania było wprawdzie zasadne, lecz organy celne nie wyka-
zały w postępowaniu wznowieniowym podstaw wydania decyzji w trybie art.151 § 1
pkt 1 w związku z art.149 § 2 KPA, czyli nie wykazały w wystarczającym stopniu
przesłanek wznowienia i w konsekwencji podstaw do ponownego rozstrzygnięcia co
do istoty sprawy. Przyczyną uchylenia decyzji organów obu instancji było natomiast
naruszenie art. 77 i art. 80 KPA przez brak ustaleń faktycznych w zakresie uzasad-
niającym sklasyfikowanie sprowadzonego towaru jako pojazdu kompletnego według
zasad określonych w Regule 2a Ogólnych Reguł Interpretacji Nomenklatury Scalonej
- stanowiących załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 czerwca 1995
r. w sprawie ceł na towary przywożone z zagranicy (Dz.U. Nr 72, poz.357).
Powyższy wyrok Minister Sprawiedliwości zaskarżył rewizją nadzwyczajną,
zarzucając rażące naruszenie art.22 ust.1 pkt 1 oraz ust 2 pkt 3 ustawy z dnia 11
maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz.368 ze zm.) w
związku z art.23 ust.1 i art.3 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r.- Prawo celne (jednolity
tekst: Dz.U. z 1994 r. Nr 71, poz.312 ze zm.) oraz w związku z powoływaną wyżej
Regułą 2a Ogólnych Reguł Interpretacji Nomenklatury Scalonej. Na tej podstawie
Minister Sprawiedliwości domagał się uchylenia kwestionowanego wyroku i oddale-
nia skargi. W uzasadnieniu rewizji nadzwyczajnej podniesiono, że dla uznania spro-
wadzonych części za wyrób kompletny znajdujący się w stanie nie zmontowanym
(rozmotowanym) konieczne jest wykazanie , iż istnieje możliwość zmontowania z
tych części wyrobu kompletnego lub gotowego. Oceny tej nie zmienia fakt dokonania
odprawy celnej przez dwoje importerów, gdyż zastosowanie Reguły 2a nie jest uwa-
runkowane tożsamością podmiotu dokonującego obrotu towarowego rozmontowa-
nymi częściami danego wyrobu. Natomiast stan towaru właściwy dla rozmontowane-
go pojazdu samochodowego potwierdził fakt zarejestrowania samochodu osobowego
marki ,,Ford Orion" o numerze silnika i nadwozia jak w sprowadzonych częściach i na
podstawie tych samych dokumentów co przedłożone do kolejnych odpraw celnych z
dnia 12 listopada 1996 r. Ustalone okoliczności faktyczne wystarczały zatem do
wydania decyzji w trybie art.151 §1 pkt 2 w związku z art.149 § 2 KPA.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu sprawy na rozprawie, w której uczestniczył
przedstawiciel stowarzyszenia ,,Ogólnopolski Ruch Ochrony Praw Obywatelskich i
Walki z Korupcją" z siedzibą w Z., zważył, co następuje:

Rewizja nadzwyczajna nie ma usprawiedliwionych podstaw i dlatego podlega
oddaleniu. Zgodnie z art.10 ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postę-
powania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej - Prawo upadłościo-
we i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania administracyjnego,
ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych ustaw (
Dz.U. Nr 43, poz.189 ze zm.) rewizję nadzwyczajną od orzeczeń Naczelnego Sądu
Administracyjnego rozpoznaje się przy odpowiednim zastosowaniu przepisów o po-
stępowaniu kasacyjnym. Znaczy to między innymi, że rozpoznanie rewizji nadzwy-
czajnej następuje wyłącznie w granicach jej podstaw oraz ich uzasadnienia (art.39311
KPC w brzmieniu sprzed 1 lipca 2000 r.). Przedmiotowa rewizja nadzwyczajna jako
swą podstawę wskazuje naruszenie przepisów materialnego prawa celnego, jak też
przepisów art.22 ust.1 pkt 1 i ust.2 pkt 3 ustawy o NSA. Ostatnio powołane przepisy
stanowią, że uwzględniając skargę na decyzję Sąd uchyla ją oraz że decyzja podle-
ga uchyleniu między innymi w razie stwierdzenia, iż doszło do ,,innego naruszenia
przepisów postępowania, jeżeli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy". Je-
śli zważyć na fakt, że Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżoną decyzję i po-
przedzającą ją decyzję Dyrektora Urzędu Celnego w P. oraz że uczynił to ze względu
na ,,procesową wadliwość" tych decyzji administracyjnych , to nie wiadomo na czym
miało w zaskarżonym wyroku polegać naruszenie wskazanych wyżej przepisów
ustawy o NSA.
Co prawda, wniesienie rewizji nadzwyczajnej od wyroku Naczelnego Sądu
Administracyjnego uchylającego decyzje organów celnych obu instancji mogłoby
mieć na celu zapobieżenie związania ich oraz tegoż Sądu oceną prawną wyrażoną w
orzeczeniu (art.30 ustawy o NSA), lecz Minister Sprawiedliwości nie powołuje się na
ten argument, a poza tym byłby on chybiony, gdyż w kwestionowanym rozstrzygnię-
ciu nie została w stanowczy sposób wyrażona jakaś dyskusyjna ocena prawna, która
miałaby doniosłość w okolicznościach konkretnej sprawy. Sąd stwierdził natomiast
słusznie, że jeżeli w postępowaniu wznowieniowym towar (części samochodowe, w
tym zwłaszcza ,,powypadkowa" karoseria) zgłoszony w jednym dniu do odprawy cel-
nej przez oboje skarżących został sklasyfikowany jako samochód, to konieczne było
wykazanie, że części te, stanowiące - według ekspertyz technicznych przedłożonych
przez uczestniczący w sprawie Ogólnopolski Ruch Ochrony Praw Obywatelskich -
63% pojazdu gotowego, tworzyły po zmontowaniu wyrób o ,,zasadniczych" cechach
samochodu, gdyż brakujące elementy nie mają decydującego znaczenia dla możli-
wości użytkowania pojazdu zgodnie z jego przeznaczeniem, tj. poruszania się po
drogach przy spełnieniu określonych parametrów technicznych i zachowaniu warun-
ków bezpieczeństwa. Jednakże organy celne z naruszeniem art.77 i art.80 KPA nie
dokonały, i to z powołaniem się na okoliczności z dnia zgłoszenia towaru, ustaleń
faktycznych niezbędnych do przyjęcia tezy, że w świetle Reguły 2a doszło do spro-
wadzeniu samochodu w stanie rozmontowanym. Mimo to wnoszący rewizję nadzwy-
czajną nie zgłosił zarzutu, iżby w zaskarżonym wyroku doszło do naruszenia art.77 i
art.80 KPA, gdyż ustalenia faktyczne, których domagał się Naczelny Sąd Administra-
cyjny, są nieistotne dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy na podstawie art.236 ust.2 Konstytu-
cji RP oraz 39312 KPC w związku z art.10 powołanej wyżej ustawy z dnia 1 marca
1996 r. orzekł jak w sentencji.
========================================