Wyrok z dnia 25 lutego 1998 r.
III RN 130/97

Zasada z art. 30 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Ad-
ministracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.), w myśl której "ocena prawna wy-
rażona w orzeczeniu sądu wiąże w sprawie ten sąd", oznacza, że ilekroć dana
sprawa będzie przedmiotem rozpoznania przez ten sąd, będzie on związany
oceną prawną wyrażoną w tym orzeczeniu, jeżeli nie zostanie ono uchylone lub
nie ulegną zmianie przepisy.

Przewodniczący SSN: Andrzej Wasilewski (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Józef Iwulski, Adam Józefowicz.


Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 25 lutego 1998 r. sprawy ze skargi
Krystyny B. i Ireny R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w R. z
dnia 26 marca 1997 r. [...] w przedmiocie odmowy rozwiązania użytkowania wieczys-
tego działek [...], położonych w M., na skutek rewizji nadzwyczajnej Prezesa Naczel-
nego Sądu Administracyjnego w Warszawie [...] od wyroku Naczelnego Sądu Admi-
nistracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w Rzeszowie z dnia 17 września 1997 r. [...]

u c h y l i ł zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Naczelnemu Sądowi Ad-
ministracyjnemu-Ośrodkowi Zamiejscowemu w Rzeszowie do ponownego rozpozna-
nia.

U z a s a d n i e n i e

Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie-Ośrodek Zamiejscowy w Kra-
kowie wyrokiem z dnia 30 czerwca 1993 r. [...] uchylił decyzje organów administracji
publicznej obu instancji, którymi odmówiono Krystynie B. i Irenie R. zwrotu wywłasz-
czonych działek położonych w M., o łącznej powierzchni 2616 m2. Z treści uzasad-
nienia tego wyroku wynika, że na podstawie umowy notarialnej sporządzonej w trybie
art. 6 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieru-

- 2 -

chomości (jednolity tekst: Dz.U. z 1974 r. Nr 10, poz. 64) Krystyna B. i Irena R.
sprzedały Skarbowi Państwa działki [...] o łącznej powierzchni 1919 m2, z przezna-
czeniem pod budowę osiedla mieszkaniowego ,,R." w M. Działki te zostały następnie
oddane w użytkowanie wieczyste [...] Spółdzielni Mieszkaniowej w M. Ponieważ
organy obu instancji nie wyjaśniły istotnej dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy oko-
liczności, czy mianowicie nieruchomość ta stała się zbędna na cel, dla realizacji któ-
rego została ona wywłaszczona, przeto Sąd stwierdził w uzasadnieniu wyroku, że:
,,odstąpienie od obowiązku wzniesienia budynków czy urządzeń towarzyszących,
przewidzianych w planach realizacyjnych (...) stanowi równocześnie przesłankę do
wydania decyzji o rozwiązaniu umowy o oddaniu w wieczyste użytkowanie tegoż
gruntu i o zarządzeniu odebrania tej nieruchomości (art. 26 ust. 2 ustawy z 29
kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości oraz art. 240
KC)".
Zarząd Gminy T.N. decyzją z dnia 10 maja 1994 r. orzekł o rozwiązaniu
umowy użytkowania wieczystego działek [...] o łącznej powierzchni 0,1918 ha poło-
żonych w M. i o odebraniu ich [...] Spółdzielni Mieszkaniowej, dotychczasowemu
użytkownikowi. Decyzję tę utrzymało w mocy Samorządowe Kolegium Odwoławcze
w R. decyzją z dnia 18 listopada 1994 r. [...]. W uzasadnieniu tej ostatniej decyzji
podniesiono, że Spółdzielnia Mieszkaniowa w M., wbrew postanowieniom umowy o
oddaniu jej w użytkowanie wieczyste nieruchomości, w skład których wchodziły mię-
dzy innymi wskazane działki, nie zagospodarowała ich w sposób określony w umo-
wie. Stosownie do § 9 tej umowy, na działkach oddanych w jej użytkowanie wieczys-
te, Spółdzielnia ta zobowiązana była wybudować w terminie dwóch lat pawilon han-
dlowy i parking. Ponieważ jednak [...] Spółdzielnia Mieszkaniowa nie zagospodaro-
wała oddanych jej w użytkowanie wieczyste działek, bowiem utworzyła na ich terenie
plac zabaw i gier sportowych, to oznacza to, że wystąpiły przesłanki prawne uza-
sadniające zastosowanie art. 26 ust. 2 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospo-
darce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (jednolity tekst: Dz.U. z 1991 r. Nr 30,
poz. 127 ze zm.) oraz art. 240 KC. Decyzją z dnia 18 listopada 1994 r. Samorządowe
Kolegium Odwoławcze w R. utrzymało w mocy decyzję rozwiązującą umowę
użytkowania. Jednakże następnie Naczelny Sąd Administracyjny-Ośrodek Zamiejs-
cowy w Rzeszowie wyrokiem z dnia 21 maja 1996 r. [...] stwierdził nieważność za-

- 3 -

równo powyższej decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 18 listo-
pada 1994 r. jak i poprzedzającej ją decyzji Zarządu Gminy T.N. z dnia 10 maja 1994
r. rozwiązującej umowę użytkowania wieczystego dotyczącą spornych działek,
uznając, że decyzje te wydane zostały bez podstawy prawnej (art. 156 § 1 pkt 2
KPA). Bowiem zdaniem Sądu, bez zgody drugiej strony niedopuszczalne jest roz-
wiązanie umowy użytkowania wieczystego jedynie w odniesieniu do niektórych spoś-
ród działek, których umowa dotyczy. A taka sytuacja miała miejsce w rozpoznawanej
sprawie, skoro zawarta przez [...] Spółdzielnię Mieszkaniową notarialna umowa wie-
czystego użytkowania z dnia 30 maja 1984 r., o której tutaj mowa, obejmowała nieru-
chomość położoną w M., a składającą się z kilkunastu działek o łącznej powierzchni
19039 m2, pośród których wymienione zostały także dwie sporne działki [...].
W wyniku ponownego rozpoznania sprawy, Zarząd Miasta M., który z chwilą
wejścia w życie z dniem 6 grudnia 1994 r. przepisów ustawy z dnia 12 października
1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych (Dz.U. Nr 122, poz. 593) i uchy-
lenia art. 27a KPA, stał się właściwym dla załatwienia sprawy w miejsce wyznaczo-
nego uprzednio do jej rozpoznania Zarządu Gminy T.N., decyzją z dnia 27 stycznia
1997 r. [...] odmówił rozwiązania umowy użytkowania wieczystego co do spornych
działek położonych w M. [...] oraz odmówił zarządzenia ich odebrania [...] Spółdzielni
Mieszkaniowej w M. W uzasadnieniu tej decyzji stwierdzono, że z mocy art. 30
ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym organ administracyjny rozpoznający
tę sprawę jest związany poglądem prawnym Sądu, wedle którego wyłączona została
możliwość częściowego rozwiązania umowy użytkowania wieczystego na podstawie
art. 26 ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości, pomimo że
ostateczną decyzją Kierownika Urzędu Rejonowego w M. z dnia 9 marca 1995 r. [...]
orzeczono o zwrocie spornych działek Krystynie B. i Irenie R., zobowiązując je jed-
nocześnie do wpłacenia określonej kwoty na rzecz Urzędu Miejskiego w M. Stano-
wisko to podzieliło również Samorządowe Kolegium Odwoławcze w R. w decyzji z
dnia 26 marca 1997 r. [...]. Decyzja ta została następnie utrzymana w mocy wyro-
kiem Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie-Ośrodka Zamiejscowego w
Rzeszowie z dnia 17 września 1997 r. [...], który oddalił skargę Krystyny B. i Ireny R.
na tę decyzję.
Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego pismem z dnia 16 grudnia 1997

- 4 -

r. [...] złożył rewizję nadzwyczajną od tego wyroku Naczelnego Sądu Adminis-
tracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w Rzeszowie z dnia 17 września 1997 r. [...],
zarzucając mu rażące naruszenie art. 30 w związku z art. 27 ust. 1 ustawy o Naczel-
nym Sądzie Administracyjnym, a także art. 26 ust. 2 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985
r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (jednolity tekst: Dz.U. z
1991 r. Nr 30, poz. 127 ze zm.) oraz art. 240 KC oraz wnosząc na podstawie art. 57
ust. 2 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym o uchylenie powyższego wyro-
ku i przekazanie sprawy Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu-Ośrodkowi Za-
miejscowemu w Rzeszowie do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu rewizji
nadzwyczajnej podniesiono w szczególności, że problematyka dopuszczalności lub
niedopuszczalności rozwiązania umowy użytkowania wieczystego w odniesieniu do
niektórych spośród działek gruntu objętych jedną umową o ustanowieniu użytkowa-
nia wieczystego była już przedmiotem rozstrzygnięcia Sądu Najwyższego w wyroku z
dnia 24 września 1997 r. (III RN 40/97), w którym Sąd Najwyższy wyraził pogląd
prawny, że ani przepis art. 240 KC, ani też art. 26 ust. 2 ustawy o gospodarce grun-
tami i wywłaszczaniu nieruchomości nie zawierają ograniczenia dopuszczalności
rozwiązania umowy użytkowania wieczystego co do niektórych objętych nią działek,
w sytuacji, gdy nie są one wykorzystywane w sposób określony tą umową. Ponadto
w rewizji nadzwyczajnej zarzucono, że zaskarżony wyrok wydany został z rażącym
naruszeniem prawa, bowiem przy jego wydaniu nie uwzględniono oceny prawej w
niniejszej sprawie, która wyrażona została już uprzednio w wyroku Naczelnego Sądu
Administracyjnego-Ośrodek Zamiejscowy w Krakowie z dnia 30 czerwca 1994 r. [...],
uwzględniono natomiast odmienny pogląd prawny wyrażony w późniejszym wyroku
Naczelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w Rzeszowie z dnia
21 stycznia 1996 r. [...] Tymczasem, zdaniem rewizji nadzwyczajnej, dotycząca spor-
nej kwestii dopuszczalności rozwiązania umowy użytkowania wieczystego ocena
prawna w rozpoznawanej sprawie wyrażona została już w wyroku Naczelnego Sądu
Administracyjnego - Ośrodka Zamiejscowego w Krakowie z dnia 30 czerwca 1994 r. i
w tym zakresie, stosownie do dyspozycji art. 30 ustawy o Naczelnym Sądzie Admi-
nistracyjnym, wiązała ona już także Naczelny Sąd Administracyjny-Ośrodek Za-
miejscowy w Rzeszowie zarówno przy wydawaniu wyroku z dnia 21 stycznia 1996 r.,
jak i przy wydawaniu zaskarżonego obecnie wyroku z dnia 17 września 1997 r.

- 5 -

W odpowiedzi na rewizję nadzwyczajną, Samorządowe Kolegium Odwoław-
cze w R. pismem z dnia 19 lutego 1998 r. wniosło o jej oddalenie. W uzasadnieniu
tego wniosku podniesiono, że nie jest trafny zarzut rewizji nadzwyczajnej jakoby
Naczelny Sąd Administracyjny-Ośrodek Zamiejscowy w Rzeszowie wydając wyrok w
sprawie był związany wcześniejszym wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego-
Ośrodka Zamiejscowego w Krakowie w tej samej sprawie. Samorządowe Kolegium
Odwoławcze w R. zwraca uwagę, że aby mógł nastąpić zwrot wywłaszczonej nieru-
chomości, konieczne jest uprzednie przeprowadzenie odrębnego postępowania o
rozwiązanie dotyczącej tych nieruchomości umowy wieczystego użytkowania. Oko-
liczność ta, w opinii Samorządowego Kolegium Odwoławczego w R., wskazuje na to,
że przedmiotem rozstrzygnięcia są w tym wypadku kolejno dwie różne sprawy, a
mianowicie sprawa o zwrot wywłaszczonej nieruchomości oraz sprawa o rozwiązanie
wieczystego użytkowania. Naczelny Sąd Administracyjny związany jest oceną
prawną wyrażoną w orzeczeniu Sądu w danej sprawie, ale jedynie w granicach danej
sprawy, która była przedmiotem rozstrzygnięcia. Tymczasem należy mieć na uwa-
dze, że granice orzekania o zwrocie nieruchomości określone zostały w art. 69 ust. 1
ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości, natomiast granice
orzekania o rozwiązaniu umowy wieczystego użytkowania określone zostały w art. 26
ust. 2 tej ustawy. Biorąc pod uwagę, że ocena prawna wyrażona w orzeczeniu
sądowym wiąże w konkretnej sprawie, należy mieć na uwadze, że Naczelny Sąd
Administracyjny-Ośrodek Zamiejscowy w Krakowie wyrokiem z dnia 30 czerwca
1993 r. [...] orzekał jedynie w przedmiocie zwrotu nieruchomości, natomiast nie był
uprawniony, aby: ,,wiążąco narzucić kształt decyzji w zakresie rozwiązania umowy
wieczystego użytkowania". Poza tym w odpowiedzi na rewizję nadzwyczajną podnie-
siono, że w przedmiotowej sprawie wydane zostały następnie dwa kolejne wyroki
przez Naczelny Sąd Administracyjny-Ośrodek Zamiejscowy w Rzeszowie [...], w któ-
rych sformułowane zostały takie same oceny prawne jak w rozpoznawanej sprawie.
Tymczasem rewizja nadzwyczajna zmierza wyłącznie do uchylenia wyroku Naczel-
nego Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w Rzeszowie z dnia 17
września 1997 r. [...], co oznacza, że nawet w wypadku jej uwzględnienia i uchylenia
tego wyroku, nadal pozostawać będzie w mocy niewzruszony wyrok Naczelnego
Sądu Administracyjnego - Ośrodka Zamiejscowego w Rzeszowie z dnia 21 maja

- 6 -

1996 r. [...] i wyrażona w nim ocena prawna zgodna z oceną prawną wyroku później-
szego [...], ale odmienna od oceny prawnej wyroku wcześniejszego [...]. Z powyż-
szych względów, zdaniem Samorządowego Kolegium Odwoławczego w R., rewizja
nadzwyczajna w niniejszej sprawie powinna zostać oddalona.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Rewizja nadzwyczajna jest zasadna.
Art. 30 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym
(Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.) stanowi, że ocena prawna wyrażona w orzeczeniu
Sądu wiąże w sprawie ten Sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność była
przedmiotem zaskarżenia. Użyty w tym kontekście zwrot normatywny ,,w sprawie"
wskazuje na tożsamość przedmiotu oceny prawnej określonego orzeczenia sądowe-
go oraz przedmiotu skargi sądowej (art. 16 ustawy o NSA), która dotyczy szeroko
rozumianej sprawy administracyjnej pozostającej w zakresie właściwości organów
administracji publicznej (art. 20 ustawy o NSA). Innymi słowy, kiedy mowa o ,,spra-
wie", chodzi w danym wypadku o konkretną sytuację faktyczną, w której wzajemne
uprawnienia i obowiązki indywidualnie określonego podmiotu (lub podmiotów) oraz
administracji publicznej podlegają prawnej kwalifikacji na podstawie obowiązujących
przepisów materialnego prawa administracyjnego. Typowym przykładem tak rozu-
mianej ,,sprawy" będącej przedmiotem sądowej kontroli wykonywanej przez Naczelny
Sąd Administracyjny (art. 1 ustawy o NSA) są w szczególności także sprawy załat-
wiane w drodze decyzji administracyjnych wydawanych w trybie określonym przepi-
sami Kodeksu postępowania administracyjnego (art. 1 § 1 pkt 1 oraz art. 104 KPA).
Przy czym pojęcie sprawy administracyjnej wyznacza równocześnie przedmiotowe
granice kognicji Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w konkretnym wypadku
może podjąć przewidziane ustawą środki w celu usunięcia naruszeń prawa w sto-
sunku do wszelkich aktów lub czynności podjętych przez organy administracji pub-
licznej ,,we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach danej sprawy"
(art. 29 ustawy o NSA). Przykładem takiej sprawy administracyjnej jest między
innymi także zgłoszone przez właściciela nieruchomości (lub jego następcy
prawnego), w trybie art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce

- 7 -

gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (jednolity tekst: Dz.U. z 1991 r. Nr 30 poz.
127 ze zm. - powoływanej nadal jako: ustawa o g.g.), żądanie zwrotu nieruchomości
wywłaszczonej lub jej części, jeżeli stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o
wywłaszczeniu. Oznacza to, że w wypadku sądowej kontroli legalności tego typu
decyzji, w sytuacji, gdy dokonanie zwrotu nieruchomości w trybie art. 69 ust. 1
ustawy o g.g., jest zależne od uprzedniego podjęcia przez właściwy organ adminis-
tracji publicznej decyzji o rozwiązaniu umowy o oddaniu w użytkowanie wieczyste
nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa lub własność gminy (art. 26
ust. 2 w związku z art. 19 oraz art. 25 ust. 1 ustawy o g.g.), wówczas także i te decy-
zje podlegają kontroli Naczelnego Sądu Administracyjnego; bowiem jakkolwiek są
one rozstrzygnięciami administracyjnymi - decyzjami podjętymi przez właściwy organ
administracji publicznej wobec innego podmiotu prawnego (wieczystego użyt-
kownika), to jednak są one podejmowane ,,w granicach danej sprawy" i w celu jej
załatwienia (art. 29 ustawy o NSA w związku z art. 69 ust. 1 ustawy o g.g.).
Równocześnie należy podkreślić, że sformułowana w art. 30 ustawy o NSA
zasada, w myśl której ,,ocena prawna wyrażona w orzeczeniu Sądu wiąże w sprawie
ten Sąd", oznacza (analogicznie, jak to ma miejsce w wypadku art. 386 § 6 KPC), że
także w przyszłości, ilekroć dana sprawa będzie przedmiotem rozpoznania przez ten
Sąd, będzie on nadal związany oceną prawną wyrażoną w tym orzeczeniu, jeżeli nie
zostanie ono uchylone w prawem określonym trybie i oczywiście o ile nie uległy
zmianie przepisy prawne stanowiące podstawę oceny w danej sprawie.
Pozostaje poza sporem, że przedmiotem rozpoznawanej sprawy był wniosek
właścicieli o zwrot nieruchomości zgłoszony w trybie art. 69 ust. 1 ustawy o g.g.
Rozpoznając skargę na odmowną decyzję Wojewody R. z dnia 10 września 1992 r.
[...] w przedmiocie zwrotu nieruchomości zbytej na rzecz Skarbu Państwa, Naczelny
Sąd Administracyjny-Ośrodek Zamiejscowy w Krakowie wyrokiem z dnia 30 czerwca
1993 r. [...] uchylił zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję organu
pierwszej instancji dotyczącą położonych w M. działek [...]. W uzasadnieniu tego wy-
roku podniesiono w szczególności, że o zbędności przedmiotowych działek na cel,
dla którego zostały one zakupione, będzie decydować utrata ważności planu reali-
zacyjnego z dnia 4 lutego 1980 r. powołanego w umowie ich nabycia, przy równo-
czesnym niezrealizowaniu na nich do chwili obecnej obiektów bądź urządzeń, które

- 8 -

plan ten przewidywał. Sąd stwierdził przy tym wyraźnie, że: ,,To odstąpienie od obo-
wiązku wzniesienia budynków czy urządzeń towarzyszących, przewidzianych w pla-
nie realizacyjnym, posiadanym w chwili nabycia tychże działek, stanowi równocześ-
nie przesłankę do wydania decyzji o rozwiązaniu umowy o oddanie w wieczyste
użytkowanie tegoż gruntu i o zarządzenie odebrania tej nieruchomości (art. 26 ust. 2
powołanej poprzednio ustawy z dnia 29 kwietnia1985 r. o gospodarce gruntami i
wywłaszczaniu nieruchomości oraz art. 240 KC)". Tym samym w wyroku tym przesą-
dzono, że w wypadku stwierdzenia, że w rozpoznawanej sprawie spełnione zostały
przesłanki prawne zwrotu nieruchomości w trybie określonym w art. 69 ust. 1 ustawy
o g.g., właściwe organy administracji publicznej obowiązane są dokonać rozwiązania
umowy użytkowania wieczystego przedmiotowych działek (art. 26 ust. 2 ustawy o
g.g. w związku z art. 240 KC) w celu umożliwienia ich zwrotu uprzednim właścicie-
lom.
Pomimo, że wyrok powyższy wiązał w niniejszej sprawie zarówno organy
administracyjne, jak i Sąd, Naczelny Sąd Administracyjny - Ośrodek Zamiejscowy w
Rzeszowie, wbrew bezwzględnie obowiązującej zasadzie związania sądu oceną
prawną wyrażoną w uprzednio wydanym orzeczeniu sądu w tej samej sprawie, wyro-
kiem z dnia 21 maja 1996 r. [...] stwierdził nieważność decyzji Samorządowego Ko-
legium w R. z dnia 18 listopada 1994 r. oraz utrzymanej nią w mocy decyzji Zarządu
Gminy T.N. z dnia 10 maja 1994 r., mocą której Zarząd Gminy, w wyniku stwierdze-
nia, że zaistniały przesłanki prawne uzasadniające zwrot nieruchomości w trybie art.
69 ust. 1 ustawy o g.g., rozwiązał umowę użytkowania wieczystego w odniesieniu do
przedmiotowych działek. Równocześnie wydając przedmiotowy wyrok, Sąd błędnie
zinterpretował obowiązujące przepisy prawne przyjmując, że nie jest dopuszczalne
rozwiązanie umowy użytkowania wieczystego w trybie art. 26 ust. 2 ustawy o g.g. w
odniesieniu do części objętych nią działek, podlegających zwrotowi w trybie art. 69
ust. 1 ustawy o g.g. (w danym wypadku w odniesieniu do dwóch działek), bez zgody
drugiej strony. Taka interpretacja obowiązującego porządku prawnego jest nietrafna
z dwu przyczyn: po pierwsze - praktycznie w sytuacji, gdy spełnione są przesłanki
zwrotu nieruchomości w trybie art. 69 ust. 1 ustawy o g.g. jedynie w odniesieniu do
części gruntów objętych umową użytkowania wieczystego (art. 19 ustawy o g.g.),
uzależniałaby ona możliwość realizacji kompetencji organu administracji publicznej, o

- 9 -

której mowa w art. 26 ust. 2 ustawy o g.g., od woli podmiotu, który nie wywiązał się z
obowiązków wynikających z zawartej umowy (art. 25 ust. 1 ustawy o g.g.) i to
pomimo, że art. 26 ust. 2 ustawy o g.g. nie przewiduje tego typu zastrzeżenia (lege
non distinguente); a po drugie - przepisy obowiązującego porządku prawnego, a w
szczególności ani art. 240 KC, ani też art. 26 ust. 2 ustawy o g.g., nie wprowadzają
ograniczenia dopuszczalności rozwiązywania umowy użytkowania wieczystego do
części gruntów (niektórych działek gruntowych) nią objętych, zwłaszcza w sytuacji,
gdy grunty te nie są wykorzystywane w sposób przewidziany w umowie (taki pogląd
prawny sformułowany został również w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 24
września 1997 r., III RN 40/97). Należy przy tym podkreślić, że interpretacja
obowiązujących w tym zakresie przepisów prawnych powinna mieć zawsze na
względzie także konstytucyjne gwarancje prawa własności (art. 21 oraz art. 64 Kons-
tytucji RP). Podobnie zaskarżony rewizją nadzwyczajną, a wydany w tej samej
sprawie kolejny wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego
w Rzeszowie z dnia 17 września 1997 r. [...] rażąco naruszył przepis art. 30 ustawy o
NSA, bowiem wbrew wyraźnej ocenie prawnej, wynikającej z wiążącego w niniejszej
sprawie wyroku z dnia 30 czerwca 1993 r. [...] Naczelnego Sądu Administracyjnego-
Ośrodka Zamiejscowego w Krakowie, oparty został na dwóch błędnych założeniach:
po pierwsze - w wyroku tym nietrafnie przyjęto, że w danym wypadku pojęcie
,,sprawy" będącej przedmiotem rozpoznania obejmuje wyłącznie kwestię oceny
prawnej dopuszczalności rozwiązania umowy użytkowania wieczystego w odniesie-
niu do przedmiotowych działek gruntowych, natomiast nie obejmuje żądania wniosku
właścicieli nieruchomości zgłoszonego w trybie art. 69 ust. 1 ustawy o g.g. i to po-
mimo, że to właśnie w wyniku wszczęcia postępowania administracyjnego w tej
ostatniej sprawie pojawił się problem rozwiązania umowy użytkowania wieczystego
na podstawie art. 26 ust. 2 ustawy o g.g.; a po drugie - Sąd błędnie przyjął, że przy
rozstrzyganiu niniejszej sprawy moc wiążącą mają ustalenia wyroku Naczelnego
Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w Rzeszowie z dnia 21 maja 1996
r. [...], natomiast zignorował wiążącą w tej sprawie wcześniejszą ocenę prawną wy-
nikającą z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w
Krakowie [...]. Tym samym zaskarżony rewizją nadzwyczajną wyrok w rażący sposób
naruszył zasadę prawną sformułowaną w art. 30 ustawy o NSA.

- 10 -


Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Najwyższy na podstawie art. 236 ust. 2
Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz.
483) oraz art. 10 ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania
cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej - Prawo upadłościowe i Prawo
o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania administracyjnego, ustawy o
kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr
43, poz. 189) w związku z art. 39313 KPC orzekł, jak w sentencji.
N o t k a


Powołany w uzasadnieniu wyrok z dnia 24 września 1997 r., III RN 40/97, został opublikowa-
ny w OSNAPiUS 1998 nr 6 poz. 169.
========================================