Wyrok z dnia 9 lipca 2002 r.
III RN 130/01

Wymagania dotyczące szczególnej staranności w ochronie powierzone-
go mienia określa się z uwzględnieniem rodzaju czynności wykonywanych
przez funkcjonariusza policji (art. 5 ust. 2 dekretu z dnia 5 października 1955 r.
o odpowiedzialności materialnej żołnierzy za szkody wyrządzone jednostce
wojskowej, Dz.U. Nr 40, poz. 247 ze zm.).

Przewodniczący SSN Kazimierz Jaśkowski (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Katarzyna Gonera, Andrzej Wróbel.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 9 lipca 2002 r. sprawy ze skargi Stani-
sława B. na orzeczenie Komendanta Głównego Policji w przedmiocie odpowiedzial-
ności za szkody wyrządzone w mieniu Policji, na skutek rewizji nadzwyczajnej Pre-
zesa Naczelnego Sądu Administracyjnego od wyroku Naczelnego Sądu Administra-
cyjnego w Warszawie z dnia 9 stycznia 2001 r. [...]

u c h y l i ł zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Naczelnemu Sądowi Admi-
nistracyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania.

U z a s a d n i e n i e


Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie ze skargi Stanisława
B. na orzeczenie Komendanta Głównego Policji z dnia 28 marca 2000 r. wniósł rewi-
zję nadzwyczajną od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 stycznia
2001 r. [...]. Zarzucił mu rażące naruszenie art. 5 ust. 2 dekretu z dnia 5 października
1955 r. o odpowiedzialności materialnej żołnierzy za szkody wyrządzone jednostce
wojskowej (Dz.U. Nr 40, po. 247 ze zm.) oraz art. 7, art. 8, art. 77 § 1 i art. 80 KPA, a
także art. 27 ust. 1 w związku z art. 22 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym
Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.). Wniósł o jego uchylenie i
przekazanie sprawy temu Sądowi do ponownego rozpoznania. Zdaniem Prezesa
NSA Sąd rażąco błędnie przyjął, iż skarżący nie dołożył szczególnej staranności w
ochronie powierzonego mu mienia (radiotelefonu), utraconego w czasie pościgu za
włamywaczem.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Rewizja nadzwyczajna jest uzasadniona. Zgodnie z art. 5 ust. 2 nieobowiązu-
jącego już, ale mającego zastosowanie w sprawie dekretu z dnia 5 października
1955 r. o odpowiedzialności materialnej żołnierzy za szkody wyrządzone jednostce
wojskowej (Dz.U. Nr 40, poz. 247 ze zm.) żołnierz, któremu mienie zostało powierzo-
ne, odpowiada za szkodę w tym mieniu, jeżeli nie udowodni, że wynikła ona wskutek
okoliczności, którym nie mógł zapobiec mimo dołożenia szczególnej staranności,
jakiej wymaga zajmowane przez niego stanowisko służbowe albo rodzaj wykonywa-
nej czynności.

Niesporne jest, iż skarżący utracił powierzony mu radiotelefon stanowiący wła-
sność państwową. Jako do funkcjonariusza Policji przepis ten miał do niego zasto-
sowanie. W sprawie ustalono, iż dnia 16 stycznia 1999 r., około godziny 6 rano skar-
żący uczestniczył - wraz z innym funkcjonariuszem prowadzącym psa tropiącego - w
pościgu za włamywaczem. Pościg odbywał się w ciemnościach, w przeważającej
mierze po terenie krzaczastym lub zalesionym. Zakończył się on niepowodzeniem, a
po powrocie do miejsca włamania skarżący stwierdził brak radiotelefonu i nie odzy-
skał go mimo późniejszych poszukiwań na trasie pościgu. Naczelny Sąd Administra-
cyjny stwierdził, iż z faktu, że skarżący nie był w stanie dokładnie podać, gdzie utracił
radiotelefon wynika, że nie dołożył należytej staranności w pieczy nad nim. Pogląd
ten nie może być zaakceptowany. Zadaniem skarżącego była ochrona zdrowia i ży-
cia funkcjonariusza prowadzącego pościg (oraz własnego) i schwytanie włamywa-
cza, a nie sprawdzanie, czy ma nadal radiotelefon. Nie można mu czynić zarzutu, iż
nie wiedział, kiedy został on utracony. Skarżący był zobowiązany na podstawie art. 5
ust. 2 powołanego dekretu do dołożenia szczególnej staranności w ochronie powie-
rzonego mienia, ale zgodnie z tym przepisem miarę tej staranności określa między
innymi rodzaj wykonywanej czynności. Czynności wykonywane przez skarżącego
polegały na uczestnictwie w prowadzonej w trudnych warunkach akcji pościgowej. W
tych warunkach wymagania dotyczące szczególnej staranności w ochronie powie-
rzonego mienia są znacznie niższe niż w odniesieniu, na przykład, do magazyniera.

Z tych względów na podstawie art. 39313 KPC w związku z art. 10 ustawy z
dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego... (Dz.U. Nr 43,
poz. 189 ze zm.) orzeczono jak w sentencji.
========================================