Wyrok z dnia 6 marca 2002 r.
III RN 13/01

Świadczenie usług w zakresie transportu międzynarodowego na pods-
tawie tzw. umowy pośrednictwa, dotyczącej towarów eksportowanych, objęte
jest 0% stawką podatkową w podatku od towarów i usług, jeżeli następuje "w
imieniu dającego zlecenie" (art. 39 ust. 1 pkt 1 i pkt 3 ustawy z dnia 8 stycznia
1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, Dz.U. Nr 11,
poz. 50 ze zm. w związku z § 58 pkt 2, § 59 ust. 3, § 60 ust. 1 pkt 1 oraz § 66 ust.
1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 15 grudnia 1997 r. w sprawie
wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o
podatku akcyzowym, Dz.U. Nr 156, poz. 1024 ze zm. oraz art. 734 § 2 w związku
z art. 750 KC).


Przewodniczący SSN Andrzej Wasilewski (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Józef Iwulski, Andrzej Kijowski.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 6 marca 2002 r. sprawy ze skargi An-
drzeja R. i Marka R. - Spółki Cywilnej ,,K." w O. na decyzję Izby Skarbowej w O. z
dnia 28 kwietnia 1999 r. [...] w przedmiocie określenia zobowiązania w podatku od
towarów i usług za luty, marzec, maj, czerwiec, sierpień 1998 r., na skutek rewizji
nadzwyczajnej Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego [...] od wyroku Naczelnego
Sądu Administracyjnego w Warszawie-Ośrodka Zamiejscowego we Wrocławiu
za dnia 24 maja 2000 r. [...]

o d d a l i ł rewizję nadzwyczajną.

U z a s a d n i e n i e


Pierwszy Urząd Skarbowy w O. decyzją z dnia 1 lutego 1999 r., wydaną na
podstawie art. 21 § 3, art. 53 § 4 i art. 207 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordy-
nacja podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) oraz art. 10 ustawy z dnia 8 stycz-
nia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 11,
poz. 50 ze zm.), określił Spółce cywilnej ,,K." w W., której wspólnikami są Andrzej R. i
Marek R., nadwyżkę podatku naliczonego nad podatkiem należnym za miesiące: luty
1998 r., marzec 1998 r. wraz z odsetkami, maj 1998 r. wraz z odsetkami, czerwiec
1998 r. wraz z odsetkami, sierpień 1998 r. wraz z odsetkami, a także ustalił dodatko-
we zobowiązanie podatkowe w kwocie 3. 964, zł, odpowiadającej 30% kwoty zawy-
żenia. Decyzja ta opierała się na wynikach kontroli przeprowadzonej przez Urząd
Skarbowy, w czasie której stwierdzono, że Spółka ,,K." między innymi: po pierwsze -
zawyżyła wartość sprzedaży eksportowej, co stanowiło naruszenie art. 4 pkt 4
ustawy o podatku od towarów i usług; po drugie - dokonując sprzedaży nieprawidło-
wo stosowała stawkę podatku 0% w rezultacie ,,refakturowania" usług transportowych
związanych z eksportem towarów, na rzecz podmiotu zagranicznego, które świad-
czone były przez przewoźnika - Spółkę z o. o. ,,Kd" - Spedytora Międzynarodowego;
zgodnie bowiem z § 60 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 15
grudnia 1997 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od to-
warów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 156, poz. 1024 - powoływanego
nadal jako: rozporządzenie Ministra Finansów z 1997 r.), eksporter towarów ma
prawo do uznania usług transportu międzynarodowego za eksport usług i do stoso-
wania 0% stawki podatku od towarów i usług wówczas, gdy dokonuje przewozów
towarów przy użyciu własnego środka transportowego i posiada dowód świadczenia
tej usługi, o którym mowa jest w § 62 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z
1997 r.; tymczasem, kontrolowana Spółka ,,K.", jako eksporter towarów, nie świad-
czyła usług transportowych własnym środkiem transportu i dlatego też nie miała,
zdaniem Urzędu Skarbowego, prawa refakturowania tych usług, a więc prawa do
zastosowania 0% stawki podatku od towarów i usług, lecz powinna naliczyć podatek
należny wedle stawki 22%; po trzecie - Urząd Skarbowy zakwestionował także
prawo kontrolowanej Spółki ,,K." do obniżenia podatku należnego o podatek naliczo-
ny, wynikający z faktur wystawionych przez Spółkę ,,Kd" za wykonanie usług trans-
portowych, ponieważ faktury te potwierdzały czynności, które w dniu ich wystawienia
nie zostały jeszcze wykonane; na podstawie dokumentów celnych i listów przewozo-
wych stwierdzono bowiem, że przewoźnik wystawił Spółce ,,K." faktury przed wyko-
naniem usług transportowych, a wobec tego - stosownie do § 5 ust. 4 rozporządze-
nia Ministra Finansów z 1997 r. oraz art. 19 ust. 3a ustawy o podatku od towarów i
usług - faktury te nie mogły stanowić podstawy do obniżenia podatku należnego o
podatek naliczony. W odwołaniu od powyższej decyzji Urzędu Skarbowego, wspólni-
cy Spółki ,,K." zarzucili: po pierwsze - naruszenie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o podat-
ku od towarów i usług w związku z § 66 ust. 1 pkt 11 oraz § 60 ust. 1 pkt 1 rozporzą-
dzenia Ministra Finansów z 1997 r., wobec wadliwej wykładni tych przepisów i po-
minięcie faktu, że Spółka ,,K." działała jako spedytor ze zlecenia podmiotu zagra-
nicznego; po drugie - niewyjaśnienie wszystkich istotnych dla sprawy okoliczności
faktycznych, wobec pominięcia znaczenia i skutków prawnych umowy z dnia 15
stycznia 1998 r. zawartej przez Spółkę ,,K." z rosyjskim podmiotem gospodarczym -
Jurijem M.M., na podstawie której Spółka ,,K." świadczyła usługi spedycji międzyna-
rodowej; po trzecie - bezzasadne zastosowanie sankcji z art. 27 ust. 6 ustawy o po-
datku od towarów i usług oraz ustalenie jej w sposób nieprawidłowy, czyli globalnie a
nie indywidualnie, w odniesieniu do zakwestionowanej deklaracji w podatku od towa-
rów i usług.

Izba Skarbowa w O. decyzją z dnia 28 kwietnia 1999 r., wydaną na podstawie
art. 233 § 1 pkt 2 lit. a Ordynacji podatkowej: po pierwsze - uchyliła zaskarżoną de-
cyzję Urzędu Skarbowego i określiła odmienne kwoty zaległości podatkowych Spółki
,,K." w podatku od towarów i usług wraz z odsetkami za miesiące: luty 1998 r., ma-
rzec 1998 r., maj 1998 r., czerwiec 1998 r. i sierpień 1998 r.; po drugie - uznała za
zasadne odwołanie w części dotyczącej zakwestionowanego przez Urząd Skarbowy
prawa do obniżenia przez Spółkę ,,K." podatku należnego o podatek naliczony wyni-
kający z faktur wystawionych przez Spółkę ,,Kd" za wykonanie usług transportowych,
stwierdzając, iż nie ma najmniejszych wątpliwości, że czynności udokumentowane
tymi fakturami zostały wykonane; po trzecie - uznała za przedwczesne odliczenie w
marcu 1998 r. podatku naliczonego, dokonane wprawdzie na podstawie faktury z
dnia 26 marca 1998 r., ale w sytuacji gdy wywóz z terytorium kraju nastąpił dopiero w
dniu 3 kwietnia 1998 r., a więc Spółka ,,K." powinna tę fakturę rozliczyć za miesiąc
kwiecień; po czwarte - Izba Skarbowa podzieliła stanowisko Urzędu Skarbowego, że
Spółka ,,K." nie spełniała wymaganych prawem przesłanek, które uprawniają do sto-
sowania 0% stawki w podatku od towarów i usług przy refakturowaniu usług trans-
portu międzynarodowego, ponieważ nie jest uprawnionym przewoźnikiem ani też nie
eksportowała towarów przy użyciu własnego środka transportowego; po piąte - Izba
Skarbowa stwierdziła, że umowa zawarta w dniu 15 grudnia 1997 r. przez Spółkę
,,K." z rosyjskim podmiotem gospodarczym nie jest umową spedycji w rozumieniu art.
794 § 1 KC, skoro w danym wypadku czynności spedytorskie miały być dokonywane
na koszt sprzedającego, czyli odpłatnie bez wynagrodzenia, a ponadto na fakturach
rosyjskiego kontrahenta widnieje jedynie należność za transport, nie ma natomiast
wzmianki o płatności za inne czynności, które sprzedający zobowiązał się dokonać
na własny koszt. W skardze Spółki ,,K." na powyższą decyzję zarzuciła ona między
innymi, że Izba Skarbowa bezpodstawnie wykluczyła potraktowanie przedstawionej
przez skarżącą ,,umowę z dnia 15 stycznia 1998 r." jako dowódu w sprawie oraz nie-
słusznie odmówiła uznania uprawnienia Spółki ,,K." do naliczenia 0 % stawki podatku
od towarów i usług z tytułu pośrednictwa w organizacji wywozu sprzedanego towaru
za granicę oraz refakturowania kosztów tego transportu na kontrahenta rosyjskiego.
Naczelny Sąd Administracyjny-Ośrodek Zamiejscowy we Wrocławiu wyrokiem
z dnia 24 maja 2000 r. [...] uchylił zaskarżoną decyzję Izby Skarbowej w O. w części,
w jakiej nie uwzględniała ona zarzutów skarżącego. W uzasadnieniu tego wyroku,
Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził w szczególności, że zaskarżona decyzja
została wydana z naruszeniem art. 10 ust. 2, art. 26 oraz art. 27 ust. 1 i ust. 6 ustawy
o podatku od towarów i usług, bowiem: po pierwsze - zgodnie z powołanymi przepi-
sami, organ podatkowy był obowiązany wydać odrębne decyzje podatkowe dotyczą-
ce każdego miesiąca i w każdej z nich powinien określić wysokość zobowiązania
podatkowego (kwoty do zwrotu różnicy podatku) oraz dokonać ustalenia dodatkowe-
go zobowiązania podatkowego; jeżeli natomiast organ podatkowy wydał jedną decy-
zję, to wymiar podatku za każdy miesiąc powinien zawierać obydwa wymienione wy-
żej elementy; po drugie - Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że Spółka ,,K." nie
świadczyła usługi spedycji międzynarodowej i nie działała jako spedytor na zlecenie
podmiotu zagranicznego, skoro bowiem pkt 4 umowy z dnia 15 stycznia 1998 r. za-
wartej pomiędzy Spółką ,,K." a firmą rosyjską zawierał klauzulę zobowiązującą sprze-
dającego do dokonania na własny koszt wszelkich czynności związanych z właści-
wym załadunkiem towaru do kontenera, to tym samym wykluczał prawo do wynagro-
dzenia za czynności spedycyjne, a w konsekwencji Spółka ,,K." nie miała prawa, przy
refakturowaniu kosztów transportu, do opodatkowania kosztów swych usług podat-
kiem od towarów i usług według stawki 0%; po trzecie - Naczelny Sąd Administra-
cyjny stwierdził, że organ podatkowy wydając zaskarżoną decyzję nie naruszył ani
art. 187 § 1, ani też art. 224 § 2 Ordynacji podatkowej.

Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego wniósł rewizję nadzwyczajną od powyż-
szego wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego we
Wrocławiu z dnia 24 maja 2000 r. [...], zarzucając rażące naruszenie: po pierwsze -
art. 1 i art. 21 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym
(Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.), ,,wobec nie ustosunkowania się do zarzutu skargi co
do braku uzasadnienia prawnego dla zakwestionowania przez organy podatkowe
dopuszczalności refakturowania przez stronę skarżącą kosztów usługi międzynaro-
dowego transportu kolejowego świadczonej przez upoważnionego przewoźnika, przy
jednoczesnym istnieniu przesłanek wskazujących na możliwość uwzględnienia tego
zarzutu". Jakkolwiek bowiem w ustawie o podatku od towarów i usług oraz w przepi-
sach wykonawczych do tej ustawy nie występuje instytucja tzw. refakturowania, to
jednak pojęcie ,,refakturowania" znane jest w żargonie gospodarczym i dotyczy sy-
tuacji, w której ,,podmioty gospodarcze rozliczając między sobą dokonywane trans-
akcje, wyłączały z rachunku odzwierciedlającego cenę usługi część kosztów , które
ponosiły w związku z wykonywaniem wzajemnych świadczeń. Kosztami tymi kontra-
hent był obciążany w formie tzw. 'not księgowych'. Nota księgowa wskazywała, że po
stronie podmiotu dokonującego odsprzedaży nie występował zysk (obrót). Wprowa-
dzenie podatku VAT uniemożliwiło dalsze stosowanie 'not księgowych', których
miejsce zajęła 'faktura'. Charakterystyczną cechą refakturowania jest przenoszenie
kosztów bez jakichkolwiek narzutów - bez jakiejkolwiek 'wartości dodanej', będącej
istotnym elementem konstrukcji podatku VAT. Pojęcie refakturowania pojawiło się w
dokumentach urzędowych Ministra Finansów, np. w wytycznych Ministerstwa Finan-
sów z dnia 28 maja 1993 r. w sprawie ewidencji podatku od towarów i usług oraz po-
datku akcyzowego i obrotowego (Dziennik Urzędowy Ministra Finansów Nr 9, poz.
41). Stwierdzono w pkt VII.8., co następuje: 'Rozliczenie VAT z tytułu kosztów wyło-
żonych przez sprzedawcę mającego numer identyfikacyjny w imieniu nabywcy po-
siadającego także taki numer, a następnie refakturowanych, dokonuje się i rozlicza
według ogólnych zasad stosowanych przy sprzedaży i zakupie'. W praktyce orga-
nów podatkowych i Naczelnego Sądu Administracyjnego dopuszczano możliwość
refakturowania sprzedaży takich kategorii dóbr, jak energia elektryczna, usługi tele-
komunikacyjne i radiokomunikacyjne, przy spełnieniu dwóch przesłanek: odsprzedaż
następuje po cenie zakupu, podmiot dokonujący sprzedaży wystawia fakturę VAT
uwzględniającą stawkę podatku VAT lub zwolnienie od VAT, które widnieją w faktu-
rze pierwotnego sprzedawcy, a więc stawkę przedmiotowo właściwą przy sprzedaży
danej usługi". Stąd w rewizji nadzwyczajnej wyprowadzony został wniosek, że tzw.
refakturowanie jest dopuszczalne, o ile w konkretnym wypadku spełnione zostały
następujące warunki: ,,z umowy między stronami, z których jedna strona drugiej stro-
nie wystawia refakturę, wynika że koszt ściśle określonego w tej umowie dobra
(usługi), np. energii elektrycznej, usługi telekomunikacyjnej, ubezpieczenia rzeczy,
nie będzie stanowił elementu świadczenia, do którego spełnienia jest zobowiązana
określona strona umowy; koszt tego dobra (usługi), który poniosła jedna strona
umowy zostanie ujęty w formie refaktury; stawka podatku od towarów i usług, okre-
ślona w fakturze, zostanie uwzględniona bez zmian w refakturze". W rewizji nadzwy-
czajnej podniesiono w tym kontekście, że w rozpoznawanej sprawie nie budziło wąt-
pliwości ani organów podatkowych, ani też Naczelnego Sądu Administracyjnego to,
że Spółka ,,Kd" była uprawniona do świadczenia usług przewozu międzynarodowego,
opodatkowanych stawką 0% oraz że wykonała te usługi, które zostały udoku-
mentowane fakturami, a ich koszt był następnie przedmiotem refakturowania. Rów-
nocześnie, rewidujący wyraził pogląd, iż trafnie przyjął Naczelny Sąd Administracyj-
ny, że umowa Spółki ,,K." z przedsiębiorcą rosyjskim ,,nie jest umową spedycji mię-
dzynarodowej w świetle przepisów polskiego prawa" oraz ,,że poszczególne usługi o
charakterze spedycyjnym mogą być zakwalifikowane między innymi jako umowa zle-
cenia lub umowa o dzieło albo jako rodzaj umowy nienazwanej (contractus innomi-
natus), do której - zgodnie z art. 750 KC - stosować należy odpowiednio przepisy
dotyczące zlecenia". Otóż, w opinii rewizji nadzwyczajnej, przedsiębiorca rosyjski -
,,Jurij M., zlecając organizację transportu, nie oczekiwał, że przewozu dokona jego
kontrahent, lecz wykładnia umowy z dnia 15. 01. 1998 r. pozwala na ustalenie, że
zawarł z Andrzejem R. i Markiem R., jako wspólnikami Spółki 'K.', umowę zawiera-
jącą elementy: (1) umowy zlecenia, w ramach której przyjmujący zlecenie (wspólnicy
Spółki 'K.') zobowiązali się do zawarcia dla dającego zlecenie (Jurija M.) umowy
przewozu zakupionych towarów (załadowanych do kontenera) z O. do K. (art. 734
KC), w konsekwencji czego, Spółka ,,K." zawarła stosowną umowę ze Spółką ,,Kd" i
następnie także dokonała przelewu zapłaty wprawdzie we własnym imieniu, lecz na
koszt zleceniodawcy, który na poczet tych wydatków był zobowiązany do wyłożenia z
góry równowartości połowy należności drugiej strony umowy, czego następstwem
było też refakturowanie należności przez Spółkę ,,K." na zleceniodawcę; (2) umowy o
świadczenie usług, do której mają zastosowanie przepisy o zleceniu (art. 750 KC),
polegającej na nieodpłatnym załadunku towarów do kontenera i dokonaniu wszelkich
czynności związanych z załadunkiem (bez ich sprecyzowania)". W rewizji nad-
zwyczajnej podkreślono także, iż Naczelny Sąd Administracyjny nie rozważył też
tego, ,,czy z innych przyczyn stanowisko skarżących odnośnie stawki podatku VAT,
było bezzasadne", a organy podatkowe nie ustaliły, czy czynności wykonane przez
Spółkę ,,K." były wymienione w załączniku do obowiązującego wówczas rozporzą-
dzenia Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wy-
robów i Usług (Dz.U. Nr 42, poz. 264 - powoływanego nadal jako: rozporządzenie w
sprawie PKWiU), wedle którego pośrednictwo w zakresie transportu międzynarodo-
wego, podobnie jak spedycja międzynarodowa, podlegało stawce VAT 0%.
Po drugie - art. 2 ust. 1 - 3 w związku z art. 4 pkt 2 ustawy o podatku od towa-
rów i usług, ,,w wyniku przejścia do porządku na ustaleniami organów podatkowych
co do tego, że: a) strona skarżąca faktycznie świadczyła usługi w rozumieniu tej
ustawy i to opodatkowane stawką 22%, a nie odsprzedawała - po cenie zakupu, przy
zastosowaniu stawki VAT właściwej dla sprzedawcy usługi - usługę zakupioną u
uprawnionego przewoźnika, który rzeczywiście dokonał usługi, o której mowa w art.
39 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, w rozumieniu jakie pojęciu usługi transportu międzyna-
rodowego nadawało się (w okresie, którego sprawa dotyczy) w § 59 ust. 1 i 3 oraz w
§ 60 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 15 grudnia 1997 r.".
Po trzecie - art. 122, art. 124, art. 187 § 1, art. 191, art. 210 § 4 Ordynacji po-
datkowej, ,,w związku z brakiem dokonania przez organy podatkowe ustaleń faktycz-
nych i prawnych, które uzasadniałyby pozbawienie strony prawa do refakturowania
kosztów międzynarodowego transportu kolejowego".
W konsekwencji, rewizja nadzwyczajna na podstawie art. 57 ust. 2 ustawy o
NSA wnosi o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Naczelnemu Są-
dowi Administracyjnemu - Ośrodkowi Zamiejscowemu we Wrocławiu do ponownego
rozpoznania.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Rewizja nadzwyczajna nie jest zasadna. Opodatkowaniu podatkiem od towa-
rów i usług podlega na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej sprzedaż i świadczenie
usług, do których zaliczane są również usługi w zakresie transportu towarów (art. 2
ust. 1 i ust. 2 w związku z art. 4 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług - także w
brzmieniu obowiązującym w 1998 r. oraz rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18
marca 1997 r. w sprawie PKWiU, Dz.U. Nr 42, poz. 264 ze zm.). Równocześnie, sto-
sownie do dyspozycji art. 39 ustawy o podatku od towarów i usług w związku z § 58 -
§ 60 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 15 grudnia 1997 r. w sprawie wyko-
nania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku
akcyzowym (Dz.U. Nr 156, poz. 1024 ze zm.), 0 % stawką podatkową w podatku od
towarów i usług objęte zostały między innymi ,,usługi związane bezpośrednio z eks-
portem towarów", w tym także wtedy, gdy świadczone są one na podstawie ,,umowy
zlecenia" lub ,,umowy pośrednictwa" dotyczącej towarów eksportowanych (art. 39 ust.
1 pkt 1 i pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług w związku z § 58 pkt 2, § 59 ust.
1 pkt 1 i ust. 3, § 60 ust. 1 pkt 1 oraz § 66 ust. 1 pkt 11 powyższego rozporządzenia
Ministra Finansów). Należy mieć przy tym na uwadze to, iż obowiązująca w tych
wypadkach 0 % stawka podatkowa ma w istocie charakter wyjątku, wobec pow-
szechnie obowiązujących wyższych stawek w podatku od towarów i usług, a w tej
sytuacji przepisy te powinny być interpretowane i stosowane w sposób ścisły (excep-
tiones non sunt extendendae). Odnosi się to również do wymagań prawnych, jakim -
w świetle obowiązującego polskiego porządku prawnego - powinny czynić zadość
umowy, na podstawie których takie usługi (w tym także ,,usługi transportowe w za-
kresie transportu międzynarodowego") ,,związane bezpośrednio z eksportem towa-
rów" lub ,,dotyczące towarów eksportowanych" (§ 58 pkt 2 rozporządzenia Ministra
Finansów) są świadczone. I tak, w wypadku umowy zlecenia, w braku odmiennych
postanowień tej umowy, przyjmuje się, że ,,zlecenie obejmuje umocowanie do wyko-
nania czynności w imieniu dającego zlecenie", przy czym nie uchybia to przepisom o
formie pełnomocnictwa (art. 734 § 2 KC). Z mocy wyraźnego postanowienia art. 750
KC, podobnie rzecz się ma także w wypadku innych rodzajów umów o świadczenie
usług, które nie są uregulowane innymi przepisami (contracti innominati), bowiem w
tej sytuacji stosuje się do nich odpowiednio przepisy dotyczące umowy zlecenia.
Dotyczy to więc w szczególności również ,,umowy pośrednictwa", jako umowy niena-
zwanej.

W rozpoznawanej sprawie jest poza sporem, że: po pierwsze - na podstawie
zawartej w dniu 15 stycznia 1998 r. umowy z kontrahentem rosyjskim - przedsiębior-
cą Jurijem M., która dotyczyła sprzedaży rzeczy oznaczonych co do gatunku - towa-
rów sanitarno-instalacyjnych, sprzedawca - Spółka ,,K." przyjęła na siebie obowiązek
dokonania na własny koszt wszelkich czynności związanych z właściwym załadun-
kiem sprzedanego towaru do kontenera oraz ,,organizację transportu" sprzedanego
towaru na trasie O. - K. na koszt kupującego; oraz po drugie - następnie, Spółka
,,K." wywiązała się z przyjętego zobowiązania poprzez dokonanie wyboru przewoźni-
ka - Spółki ,,Kd" i zawarcie z nią we własnym imieniu umowy przewozu towaru, na
podstawie której przewoźnik wystawił Spółce ,,K." fakturę za wykonaną usługę. W
świetle obowiązujących przepisów prawnych oznacza to, że ani treść umowy pomię-
dzy Spółką ,,K." i jej rosyjskim kontrahentem - przedsiębiorcą Jurijem M., ani też
sposób realizacji wynikającego z tej umowy zobowiązania Spółki ,,K." w zakresie or-
ganizacji transportu sprzedanego przez nią towaru do Rosji, nie posiadały znamion
prawnych ani ,,umowy zlecenia", ani innej nienazwanej umowy o świadczenie usług
(w tym także ,,umowy pośrednictwa"), skoro w danym wypadku Spółka ,,K." zawarła
ze Spółką ,,Kd" umowę o wykonanie usługi transportu kolejowego sprzedanego towa-
ru ,,we własnym imieniu", a nie w imieniu swego rosyjskiego kontrahenta, a tym sa-
mym po prostu wywiązała się z obowiązku ciążącego z mocy prawa na sprzedawcy
(art. 544 § 1 KC). W konsekwencji, wykluczało to także dopuszczalność tzw. refaktu-
rowania, a więc de facto zastosowania przez Spółkę ,,K." wobec kontrahenta rosyj-
skiego 0 % stawki w podatku od towarów i usług z tytułu zorganizowanego przez nią
transportu sprzedanego towaru do Rosji. Oznacza to tym samym, że oczywiście
nietrafna okazała się sformułowana w rewizji nadzwyczajnej ocena prawna sugerują-
ca, że w świetle obowiązujących przepisów prawnych zawarta w dniu 15 stycznia
umowa pomiędzy Spółką ,,K." i kontrahentem rosyjskim, w zakresie w jakim dotyczyła
obowiązku zorganizowania przez Spółkę ,,K." przewozu sprzedanego towaru do
Rosji, zawierała elementy ,,umowy zlecenia" (art. 734 KC) oraz ,,umowy o świad-
czenie usług, do której mają zastosowanie przepisy o zleceniu" (art. 750 KC), a w tej
sytuacji - jako usługa pośrednictwa w zakresie transportu międzynarodowego -
podlegała ona 0 % stawce w podatku od towarów i usług.
Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Najwyższy na podstawie art. 39312 KPC w związku
z art.10 ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego,
rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej - Prawo upadłościowe i Prawo o postę-
powaniu układowym, Kodeksu postępowania administracyjnego, ustawy o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 43, poz.189
ze zm.) orzekł jak w sentencji.
========================================