Postanowienie z dnia 4 czerwca 1998 r.
III RN 35/98

Rozpoznanie wniosku o przywrócenie terminu uzupełnienia skargi do
Naczelnego Sądu Administracyjnego przez dołączenie jej odpisu następuje na
podstawie art. 58 KPA w związku z art. 59 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Na-
czelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.).


Przewodniczący SSN: Andrzej Wróbel, Sędziowie SN: Jerzy Kwaśniewski,
Andrzej Wasilewski (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 4 czerwca 1998 r. sprawy ze skargi
Janiny O. na decyzję Wojewody S. z dnia 20 maja 1997 r. [...] w przedmiocie przyz-
nania gwarantowanego zasiłku okresowego z pomocy społecznej, na skutek rewizji
nadzwyczajnej Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie [...] od
postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w
Białymstoku z dnia 13 listopada 1997 r. [...]

p o s t a n o w i ł:


uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę Naczelnemu Sądowi
Administracyjnemu-Ośrodkowi Zamiejscowemu w Białymstoku do ponownego roz-
poznania.

U z a s a d n i e n i e


Wojewoda S. decyzją z dnia 20 maja 1997 r. [...] utrzymał w mocy decyzję
Kierownika Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w G. z dnia 8 kwietnia
1997 r. w sprawie odmowy przyznania Janinie O. gwarantowanego zasiłku okreso-
wego. W dniu 17 czerwca 1997 r. do Naczelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodka
Zamiejscowego w Białymstoku wpłynęło pismo Janiny O. z dnia 16 czerwca 1997 r.,
w którym napisała ona co następuje: ,,Wnoszę odwołanie na decyzję Wojewody S. z

dnia 20.05.1997 r. w sprawie odmowy gwarantowanego zasiłku okresowego jako
samotnej matce (...)". Sąd potraktował powyższe pismo jako skargę na decyzję i pis-
mem z dnia 23 lipca 1997 r. wezwał Jadwigę O. do usunięcia, w terminie 7 dni od
daty jego otrzymania, ,,braków skargi" na decyzję Wojewody S. poprzez: ,,1) uiszcze-
nie wpisu w kwocie 10 zł; 2) nadesłanie odpisu skargi wraz z załącznikami"; w wez-
waniu tym znalazło się także pouczenie, że nie usunięcie braków skargi w terminie
spowoduje jej odrzucenie. Janina O. w zakreślonym terminie uiściła żądaną opłatę i
równocześnie przesłała do Sądu odpis decyzji Wojewody S., zamiast żądanego od-
pisu skargi. W tej sytuacji Sąd postanowieniem z dnia 28 sierpnia 1997 r. [...] odrzucił
skargę i nakazał zwrot na rzecz skarżącej uiszczonego przez nią wpisu. W uza-
sadnieniu tego postanowienia Sąd wyjaśnił, że odrzucenie skargi nastąpiło na pods-
tawie art. 27 ust. 2 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administra-
cyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.) z powodu nieuzupełnienia przez skarżącą w
wyznaczonym terminie braków skargi, tj. nienadesłania odpisu skargi. W dniu 17
września 1997 r. skarżąca zwróciła się do Sądu z prośbą o ponowne wyznaczenie
terminu dla rozpoznanie jej odwołania, uzasadniając swój wniosek tym, że nie zro-
zumiała właściwie treści wezwania Sądu. Równocześnie skarżąca nadesłała żądany
odpis swego pisma - odwołania z dnia 16 czerwca 1997 r. Naczelny Sąd Administra-
cyjny-Ośrodek Zamiejscowy w Białymstoku postanowieniem wydanym na rozprawie
w dniu 13 listopada 1997 r. [...] oddalił wniosek skarżącej w przedmiocie przywróce-
nia terminu do uzupełnienia braków formalnych skargi, podnosząc w uzasadnieniu,
że stosownie do art. 35 ust. 3 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym sąd
może przywrócić stronie termin do wniesienia skargi jedynie z ważnych powodów.
Tymczasem, w opinii Sądu, nie można zaliczyć do ważnych powodów niezrozumie-
nia przez skarżącą wezwania do złożenia odpisu skargi. Sąd podkreślił, że skarżąca
miała obowiązek złożyć do sądu administracyjnego w wymaganym terminie odpis
skargi, a złożyła odpis decyzji. Skarżąca nie dopełniła więc, w opinii Sądu, obowiązku
złożenia odpisu skargi i nie wskazała we wniosku o przywrócenie terminu żadnych
ważnych powodów, które do tego doprowadziły.

Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego wniósł rewizję nadzwyczajną od
powyższego postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejs-
cowego w Białymstoku z dnia 13 listopada 1997 r. [...], w której zarzucił rażące naru-
szenie art. 35 ust. 3 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym i art. 9 KPA w
związku z art. 59 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym oraz naruszenie



interesu Rzeczypospolitej Polskiej i na podstawie art. 57 ust. 2 ustawy o Naczelnym
Sądzie Administracyjnym wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przeka-
zanie sprawy Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu-Ośrodkowi Zamiejscowemu w
Białymstoku do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu rewizji nadzwyczajnej pod-
niesiono w szczególności, że:

Po pierwsze - Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznał wniosek skarżącej o
przywrócenie terminu do usunięcia braków formalnych skargi w oparciu o przepis art.
35 ust. 3 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, który dopuszcza przy-
wrócenie terminu do wniesienia skargi ,,z ważnych powodów", ale nie miał on zasto-
sowania w niniejszej sprawie. W danym wypadku nie chodziło bowiem o ,,przywróce-
nie terminu do wniesienia skargi", ale o ,,przywrócenie terminu do usunięcia braków
formalnych skargi", a więc o ,,przywrócenie terminu do dokonania innych czynności
procesowych". Dlatego w tej sytuacji należało podjąć rozstrzygnięcie na podstawie
art. 58 KPA w związku z art. 59 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, a w
tym wypadku zainteresowany musi jedynie ,,uprawdopodobnić, że uchybienie terminu
nastąpiło bez jego winy".

Po drugie - w rozpoznawanej sprawie nie sposób zarzucić skarżącej, że
uchybiła zakreślonemu terminowi z powodu niedbalstwa, jeśli zważyć, że: a) w decy-
zji Wojewody Suwalskiego z dnia 20 maja 1997 r. w pouczeniu o możliwości jej zas-
karżenia nie użyto słowa ,,skarga"; b) niezwłocznie po otrzymaniu wezwania z Na-
czelnego Sądu Administracyjnego skarżąca uiściła żądany wpis oraz nadesłała do
Sądu odpis decyzji Wojewody, w przekonaniu, że tego właśnie dotyczy wezwanie.
Tymczasem Sąd, nie biorąc powyższych okoliczności pod uwagę oraz uchybiając
obowiązkowi, o którym mowa w art. 9 zdanie ostatnie KPA, postanowił odrzucić
skargę, w następstwie czego skarżąca została pozbawiona prawa do sądowej oceny
jej sprawy. [...]


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Rewizja nadzwyczajna jest uzasadniona.

Art. 37 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym
(Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.) określa formalne wymagania jakim powinna czynić
zadość skarga wnoszona do Naczelnego Sądu Administracyjnego z zachowaniem
ustawowego terminu (art. 35 ust. 1 ustawy o NSA). Skarga, która nie czyni zadość



tym wymaganiom nie może być przedmiotem rozpoznania, jednakże Sąd może wez-
wać skarżącego do uzupełnienia braków skargi w wyznaczonym terminie. Jeżeli na-
tomiast braki skargi nie zostały uzupełnione w wyznaczonym terminie, to po jego
upływie Sąd skargę odrzuca (art. 27 § 2 in fine ustawy o NSA).

Poza obowiązkiem spełnienia wymagań formalnych dotyczących terminu (art.
35 ust. 1 ustawy o NSA) oraz elementów koniecznych skargi jako pisma procesowe-
go, o których mowa w art. 37 ustawy o NSA, na skarżącym spoczywa także obowią-
zek uiszczenia wpisu od skargi (art. 36 ustawy o NSA) oraz obowiązek dołączenia do
skargi jej odpisu, który nie został wprawdzie sformułowany wprost w przepisach
ustawy o NSA, ale wynika z przepisów art. 59 in fine ustawy o NSA w związku z art.
128 KPC oraz art. 38 ust. 1 ustawy o NSA. Jeżeli natomiast wnoszący skargę uchybi
obowiązkowi dołączenia do skargi jej odpisu, to wówczas Sąd powinien wezwać
skarżącego do dopełnienia tego obowiązku w wyznaczonym terminie. Jeżeli jednak
skarżący uchybi wyznaczonemu terminowi, to biorąc pod uwagę, że w danym wy-
padku chodzi o uchybienie terminu do dokonania czynności procesowej (nadesłanie
odpisu pisma procesowego), na prośbę skarżącego, który uprawdopodobni, że
uchybienie terminowi nastąpiło bez jego winy, Sąd powinien przywrócić termin do do-
pełnienia obowiązku przesłania odpisu skargi (art. 59 ustawy o NSA w związku z art.
58 KPA). Natomiast nie ma w tym wypadku zastosowania przepis art. 35 ust. 3
ustawy o NSA, który określa zasady przywrócenia terminu do wniesienia skargi.

W rozpoznawanej sprawie jest poza sporem, że Janina O. zachowała 30-
dniowy termin do złożenia skargi, o którym mowa w art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 11
maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym i wniosła do Naczelnego Sądu
Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w Białymstoku pismo zawierające
prośbę o rozpoznanie sprawy odmowy przyznania jej gwarantowanego zasiłku okre-
sowego decyzją Wojewody S. z dnia 20 maja 1997 r., mocą której utrzymał on
wcześniejszą odmowną decyzję Kierownika Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy
Społecznej w G. z dnia 8 kwietnia 1997 r., które Sąd uznał za spełniające wymagania
formalne skargi z art. 37 ustawy o NSA. Skarżąca nie dopełniła jednak obowiązku
uiszczenia wymaganego wpisu (art. 36 ustawy o NSA) oraz nie nadesłała odpisu
swej skargi wraz z załącznikami (art. 128 KPC w związku z art. 59 in fine ustawy o
NSA). Następnie w wyniku wezwania przez Sąd do usunięcia tych braków, skarżąca
niezwłocznie uiściła wprawdzie wymagany wpis, a ponadto także nadesłała odpis
zaskarżonej decyzji zamiast odpisu własnej skargi. W tej sytuacji Sąd skargę odrzucił



na podstawie art. 27 ust. 2 in fine ustawy o NSA, uzasadniając to tym, że nie została
ona uzupełniona w wyznaczonym terminie. Natomiast prośbę skarżącej o przy-
wrócenie terminu do zadośćuczynienia obowiązkowi nadesłania odpisu skargi, Sąd
oddalił, ponieważ błędnie przyjął, że w danym wypadku podstawą rozstrzygnięcia
sądowego powinien być art. 35 ust. 3 ustawy o NSA, a - w opinii Sądu - brak było
ważnych powodów dla przywrócenia terminu do wniesienia skargi. Tymczasem Sąd
powinien oprzeć swe rozstrzygnięcie w tym wypadku na podstawie art. 58 KPA w
związku z art. 59 ustawy o NSA. Zważywszy na wyjaśnienia skarżącej, iż uchybiła
terminowi do przesłania odpisu skargi, wyłącznie z tej przyczyny, że pozostawała w
błędnym przekonaniu, iż została wezwana przez Sąd właśnie do przesłania kopii
zaskarżonej decyzji, należało uznać, że strona uprawdopodobniła, iż nie ponosi winy
uchybienia terminowi do dokonania wymaganej czynności procesowej i przywrócić jej
ten termin (art. 9 i art. 58 § 1 KPA związku z art. 59 ustawy o NSA). Należało tak
uczynić tym bardziej jeśli zważyć, że skarżąca niezwłocznie zareagowała na
wezwanie organu do dokonania tej czynności, a także i to, że już składając skargę do
Sądu, którą nazwała ,,odwołaniem", okazało się, że nie w pełni orientuje się w
przysługujących jej uprawnieniach i obowiązkach procesowych
Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Najwyższy na podstawie art. 236 ust. 2
Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz.
483) oraz art. 10 ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania
cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej - Prawo upadłościowe i Prawo
o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania administracyjnego, ustawy o
kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr
43, poz. 189 ze zm.) w związku z art. 39313 § 1 KPC orzekł, jak w sentencji.
========================================