Postanowienie z dnia 14 listopada 2002 r.
III RN 16/02

Odrzucenie skargi do Naczelnego Sądu Administracyjnego z tej przyczy-
ny, że została wniesiona po upływie trzydziestodniowego terminu (art. 27 ust. 1
w związku z art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie
Administracyjnym, Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.) bez uprzedniego i jednoznacz-
nego stwierdzenia jego uchybienia, narusza konstytucyjną gwarancję prawa do
sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji RP).

Przewodniczący SSN Kazimierz Jaśkowski, Sędziowie SN: Andrzej
Wasilewski (sprawozdawca), Andrzej Wróbel.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 14 listopa-
da 2002 r. sprawy ze skargi Janiny T. i Stanisława T. na decyzję P. Wojewódzkiego
Inspektora Nadzoru Budowlanego w R. z dnia 15 maja 2001 r. [...] w przedmiocie
odmowy zmiany ostatecznej decyzji nakazującej rozbiórkę obiektu budowlanego, na
skutek rewizji nadzwyczajnej Rzecznika Praw Obywatelskich [...] od postanowienia
Naczelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w Rzeszowie z dnia
17 września 2001 r. [...]

u c h y l i ł zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę Naczelnemu Sądo-
wi Administracyjnemu-Ośrodkowi Zamiejscowemu w Rzeszowie do ponownego roz-
poznania.

U z a s a d n i e n i e


Naczelny Sąd Administracyjny-Ośrodek Zamiejscowy w Rzeszowie postano-
wieniem z dnia 17 września 2001 r. [...] odrzucił skargę Janiny i Stanisława T., wnie-
sioną przez ich pełnomocnika - Zygmunta T., na decyzję P. Wojewódzkiego Inspek-
tora Nadzoru Budowlanego w R. z dnia 15 maja 2001 r. w przedmiocie odmowy
zmiany decyzji nakazującej rozbiórkę obiektu budowlanego. W uzasadnieniu tego
postanowienia Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że skarga ta wniesiona zo-
stała z uchybieniem 30-dniowego terminu do jej wniesienia (art. 35 ust. 1 ustawy z
dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, Dz.U. Nr 74, poz. 368
ze zm.), ponieważ odbiór doręczenia zaskarżonej decyzji pełnomocnikowi skarżą-
cych potwierdziła jego żona - Joanna T. w dniu 16 maja 2001 r., podczas gdy skarga
została nadana na poczcie dopiero w dniu 20 czerwca 2001 r., a więc już po upływie
30 dni.

Rzecznik Praw Obywatelskich [...] wniósł rewizję nadzwyczajną od powyższe-
go postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 września 2001 r.
[...], zarzucając temu postanowieniu rażące naruszenie art. 45 ust. 1 Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 27 ust. 2 ustawy o NSA ,,poprzez nie wyjaśnienie
istotnych wątpliwości, co do terminu doręczenia pełnomocnikowi strony skarżącej
decyzji P. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Rzeszowie z dnia 15
maja 2001 r. [...], co miało wpływ na rozstrzygnięcie sprawy". W uzasadnieniu rewizji
nadzwyczajnej Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił uwagę na następujące oko-
liczności niniejszej sprawy, które wymagają wyjaśnienia:
Po pierwsze, z akt administracyjnych drugiej instancji rozpoznawanej sprawy
wynika, że w dowodzie potwierdzającym odbiór adresowanej do pełnomocnika skar-
żących - Zygmunta T. przesyłki, która powinna zawierać decyzję P. Wojewódzkiego
Inspektora Nadzoru Budowlanego w Rzeszowie z dnia 15 maja 2001 r. [...], przero-
biona została zarówno data oznaczająca dzień wydania rozstrzygnięcia administra-
cyjnego, jak i numer urzędowy przesłanego rozstrzygnięcia - przy czym w obu wy-
padkach wskazanych wyżej poprawek brak jest jakiejkolwiek adnotacji dotyczącej
przyczyny ich naniesienia oraz podpisu osoby, która ich dokonała. Rzecznik Praw
Obywatelskich zwrócił równocześnie uwagę na to, że zarówno przerobiony numer,
jak i data odpowiada numerowi i dacie postanowienia z dnia 11 maja 2001 r. [...] wy-
danego w sprawie skarżących przez P. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budow-
lanego w R. [...]. Uwaga ta wydaje się istotna, gdy wskaże się równocześnie na fakt,
iż do postanowienia P. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w R. z
dnia 11 maja 2001 r. [...] nie dołączono potwierdzeń jego odbioru przez podmioty
biorące udział w postępowaniu administracyjnym. To z kolei prowadzi do wniosku, że
Naczelny Sąd Administracyjny-Ośrodek Zamiejscowy w Rzeszowie swoje rozstrzy-
gnięcie mógł oprzeć na nieprawdziwym dowodzie świadczącym o terminie doręcze-
nia stronie skarżącej decyzji organu drugiej instancji. Przerobione potwierdzenie
może bowiem dotyczyć doręczenia postanowienia z dnia 11 maja 2001 r., a nie kwe-
stionowanej w skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego decyzji.
Po drugie, w kontekście podniesionej wyżej wątpliwości zwraca uwagę rów-
nież i to, że wskazane wyżej (poprawione) potwierdzenie odbioru przesyłki pocztowej
zawierającej decyzję P. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w R. z
dnia 15 maja 2001 r. [...], która skierowana została do pełnomocnika skarżących,
świadczyłoby także i o tym, że: ,,do Zygmunta T., jako jedynej osoby decyzję organu
drugiej instancji rzekomo wysłano w dniu 15 maja 2001 r. Podobna sytuacja ma
miejsce w przypadku daty potwierdzającej odbiór decyzji P. Wojewódzkiego In-
spektora Nadzoru Budowlanego w Rzeszowie z dnia 15 maja 2001 r. Żona pełno-
mocnika odebrała decyzję w dniu 16 maja 2001 r., natomiast pozostałe osoby i orga-
ny administracji publicznej w dniu 21 maja 2001 r."

W konsekwencji, Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł na podstawie art. 57
ust. 2 ustawy o NSA o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz przekazanie
sprawy Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu-Ośrodkowi Zamiejscowemu w Rze-
szowie do ponownego rozpoznania.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Odrzucenie skargi do Naczelnego Sądu Administracyjnego z tej przyczyny, że
została ona wniesiona po upływie trzydziestodniowego terminu do jej wniesienia (art.
27 ust. 1 in principio w związku z art. 35 ust. 1 ustawy o NSA), nie jest dopuszczalne
bez uprzedniego jednoznacznego stwierdzenia faktu uchybienia tego terminu, a to z
uwagi na konstytucyjną gwarancję prawa do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji RP).
Tymczasem w rozpoznawanej sprawie w rewizji nadzwyczajnej zasadnie podniesio-
ny został zarzut, że zaskarżonym postanowieniem Naczelnego Sądu Administracyj-
nego-Ośrodka Zamiejscowego w Rzeszowie z dnia 17 września 2001 r. [...] skarga
została odrzucona bez uprzedniego jednoznacznego wyjaśnienia, czy znajdujące się
w aktach administracyjnych drugiej instancji zwrotne potwierdzenie odbioru przesyłki
pocztowej adresowanej do pełnomocnika stron - Zygmunta T., na którym obok daty
,,16.5.2001 r." widnieje podpis osoby potwierdzającej odbiór przesyłki - żony pełno-
mocnika stron ,,J.T.", stanowi w rzeczywistości potwierdzenie odbioru zaskarżonej
przez stronę decyzji P. Wojewódzkiego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w R. z
dnia 15 maja 2001 r. [...] w przedmiocie odmowy zmiany ostatecznej decyzji naka-
zującej rozbiórkę obiektu budowlanego - jak to przyjął Naczelny Sąd Administracyjny
wydając zaskarżone rewizją nadzwyczajną postanowienie odrzucające skargę - czy
też jest to potwierdzenie odbioru przez tego samego adresata innej przesyłki, zawie-
rającej nieco wcześniej wydane w toku postępowania w tej samej sprawie i przez ten
sam organ postanowienie z dnia 11 maja 2001 r. [...], którego - co znamienne - w
aktach administracyjnych organu pierwszej instancji rozpoznawanej sprawy nie za-
łączono do oryginału tego postanowienia. Wątpliwość powyższa wymagała uprzed-
niego wyjaśnienia tym bardziej, że na oryginale potwierdzenia odbioru przesyłki ad-
resowanej do pełnomocnika stron - Zygmunta T., w oparciu o które Sąd stwierdził, iż
w rozpoznawanej sprawie skarga wniesiona została z uchybieniem trzydziestodnio-
wego terminu do jej wniesienia (art. 35 ust. 1 ustawy o NSA), przerobiona została
zarówno data oznaczająca dzień wydania przesłanego adresatowi w tej przesyłce
rozstrzygnięcia administracyjnego, jak i numer urzędowy przesłanego rozstrzygnię-
cia; przy czym w obu wypadkach wskazanych poprawek brak jest jakichkolwiek ad-
notacji dotyczących zarówno przyczyny ich naniesienia, jak i osoby, która ich doko-
nała.
Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Najwyższy na podstawie art. 236 ust. 2
Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz.
483) oraz art. 39313 § 1 KPC w związku z art.10 ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o
zmianie Kodeksu postępowania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospo-
litej - Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępo-
wania administracyjnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz
niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 43, poz.189 ze zm.) orzekł jak w sentencji.
========================================