Postanowienie z dnia 21 stycznia 1998 r.
III RN 100/97

Po wejściu w życie ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie
Administracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.) termin do zaskarżenia uchwały
organu gminy na podstawie art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o
samorządzie terytorialnym (jednolity tekst: Dz.U. z 1996 r. Nr 13. poz. 74 ze zm.)
liczy się także od dnia doręczenia odpowiedzi na wezwanie do usunięcia
naruszenia interesu prawnego lub uprawnienia albo - w wypadku nieudzielenia
odpowiedzi na to wezwanie - od dnia, w którym upłynął dwumiesięczny termin
przewidziany w art. 35 § 3 KPA.

Przewodniczący SSN: Jerzy Kwaśniewski (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Andrzej Wasilewski, Andrzej Wróbel.


Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 21 stycznia 1998 r. na posiedzeniu
jawnym sprawy ze skargi Ireny C.-Z. na uchwałę Rady Miejskiej w B. z dnia 15 maja
1995 r. [...] w sprawie określenia stawek czynszu za lokale mieszkalne i uchwałę
tejże Rady Miejskiej z dnia 17 czerwca 1996 r. [...] zmieniającą uchwałę w sprawie
określenia stawek czynszu za lokale mieszkalne, na skutek rewizji nadzwyczajnej
Rzecznika Praw Obywatelskich [...] od postanowienia Naczelnego Sądu Administra-
cyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w Białymstoku z dnia 27 maja 1997 r. [...]


p o s t a n o w i ł:


uchylić zaskarżone postanowienie w części odrzucającej skargę na uchwałę
Rady Miejskiej w B. z dnia 17 czerwca 1996 r. [...]

U z a s a d n i e n i e


Zaskarżonym rewizją nadzwyczajną Rzecznika Praw Obywatelskich posta-
nowieniem z dnia 27 maja 1997 r. Naczelny Sąd Administracyjny odrzucił skargę

- 2 -

Ireny C.-Z. na dwie uchwały Rady Miejskiej w B.: z dnia 15 maja 1995 r. w przedmio-
cie określenia stawek czynszu za lokale mieszkalne oraz z dnia 17 czerwca 1996 r.
zmieniającą uchwałę w sprawie określenia stawek czynszu za lokale mieszkalne.
Sąd ten ustalił, że co do pierwszej z tych uchwał, skarżąca - stosownie do art. 34 ust.
3 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym - wystosowała odpowiednie
wezwanie do usunięcia naruszenia prawa w dniu 2 kwietnia 1995. Rada Miejska w B.
nie zajęła merytorycznego stanowiska pomimo poinformowania skarżącej w piśmie z
dnia 29 kwietnia 1996 r., że uczyni to w ciągu 2 miesięcy. Co do drugiej uchwały, to
wezwanie do usunięcia naruszenia prawa zostało doręczone 24 lutego 1997 r.
Pismem z dnia 19 marca 1997 r. poinformowano skarżącą, iż Rada zajmie się
sprawą na najbliższej sesji, ale pomimo to - podobnie jak w przypadku pierwszego z
wezwań skarżącej - Rada nie zajęła merytorycznego stanowiska. Rozpatrywana w
sprawie skarga Ireny C.-Z. została złożona do Sądu w dniu 7 maja 1997 r. to jest -
zdaniem Sądu - po upływie terminu z art. 35 ust. 1 ustawy o Naczelnym Sądzie
Administracyjnym. Sąd uznał, że powyższy 30 dniowy termin do wniesienia skargi
stosuje się także do wezwania do usunięcia naruszenia prawa. Strona mogła więc
pierwszą z przedmiotowych uchwał zaskarżyć do Sądu najpóźniej do dnia 2 czerwca
1996 r. a drugą z nich do dnia 24 kwietnia 1997 r.
Rzecznik Praw Obywatelskich zaskarżył powyższe postanowienie w części
odrzucającej skargę na uchwałę Rady Miejskiej w B. z dnia 17 czerwca 1996 r. Za-
rzucił rażące naruszenie art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie
terytorialnym (jednolity tekst: Dz. U. z 1996 r. Nr 13, poz. 74 ze zm.) oraz art. 35 § 3
KPA w związku z art. 101 ust. 3 powołanej ustawy, art. 27 ust. 2 i 35 ust. 1 ustawy o
NSA, a także art. 1 i art. 56 ust. 1 przepisów konstytucyjnych.
Rzecznik Praw Obywatelskich powołał się na dotychczasowe orzecznictwo,
w którym przyjmuje się, że termin do wniesienia skargi na uchwałę organu gminy
liczony jest, w wypadku nieudzielenia odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naru-
szenia prawa, od dnia w którym upłynął dwumiesięczny termin przewidziany art. 35 §
3 KPA. Jeśli zatem skarżąca nie otrzymała odpowiedzi na swe wezwanie skierowane
do gminy w dniu 24 lutego 1997 r. to termin 30 dni do wniesienia skargi w tej sprawie
rozpoczął swój bieg w dniu 25 kwietnia 1997 r., co oznacza że wniesiona w dniu 7
maja 1997 r. skarga powinna zostać merytorycznie przez Sąd rozpoznana. Rzecznik

- 3 -

zauważył przy tym, że skarżąca zachowała termin do wniesienia skargi nawet gdyby
początek tego terminu liczyć od dnia 14 kwietnia 1997 r., tj. od dnia w którym odbyła
się sesja Rady Miejskiej, na której miało być rozpatrywane wezwanie skarżącej, o
czym zawiadomiono ją w piśmie z dnia 19 marca 1997 r.
Wniosek rewizji nadzwyczajnej dotyczył uchylenia postanowienia w zaskar-
żonej części i przekazanie w tym zakresie sprawy Naczelnemu Sądowi Administra-
cyjnemu-Ośrodkowi Zamiejscowemu w Białymstoku do ponownego rozpoznania.

Sąd Najwyższy zważył co następuje:

Zasadny jest zarzut rewizji nadzwyczajnej, że - wbrew ocenie prawnej wyra-
żonej w zaskarżonym postanowieniu - zagadnienia terminu do zaskarżenia uchwały
organu gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej nie można rozstrzygnąć
wyłącznie na podstawie art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym
Sądzie Administracyjnym (Dz. U. Nr 74, poz. 368 ze zm.). Zagadnienie to bowiem
zostało uregulowane również w ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie tery-
torialnym (Dz. U. Nr 16, poz. 95 ze zm.), której regulacja jest w tym zakresie szcze-
gólna i dlatego uzyskuje pierwszeństwo przed późniejszymi od niej przepisami
ustawy o NSA (lex posterior generali non derogat legi priori speciali). Taki stosunek
dwóch wymienionych wyżej ustaw przede wszystkim wynika z zakresu zmian, jakie
ustawa o NSA wprowadziła w dotychczas obowiązujących przepisach Kodeksu pos-
tępowania administracyjnego oraz ustawy o samorządzie terytorialnym. Stosownie
do art. 61 pkt 3 ustawy o NSA w Kodeksie postępowania administracyjnego skreś-
lony został cały jego dział VI w tym art. 216a nakazujący odpowiednio stosować
przepisy tego działu "zaskarżenie decyzji do sądu administracyjnego" do skarg na
uchwałę organu gminy. Z kolei według art. 62 ustawy o NSA wprowadzona zmiana w
ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym polega wyłącznie na
dodaniu w art. 101 jego ust. 2 (a) w brzmieniu: "skargę na uchwałę, o której mowa w
ust. 1 można wnieść do sądu administracyjnego w imieniu własnym lub reprezentując
grupę mieszkańców gminy, którzy na to wyrażą pisemną zgodę". Z regulacji po-
wyższej wynika wyraźnie stanowisko ustawodawcy co do aktualności normy z art.
101 ustawy o samorządzie terytorialnym pomimo wprowadzenia wprost do ustawy o

- 4 -

Naczelnym Sądzie Administracyjnym pewnych regulacji w zakresie właściwości tego
Sądu w sprawach między innymi skarg na uchwały organów gminy (art. 16 ust. 1 pkt
5 i 6, art. 24 ust. 1 i ust. 3). Można stwierdzić, że pod rządem ustawy z dnia 11 maja
1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym zachowany został co do zasady do-
tychczasowy podział zakresu unormowania warunków zaskarżenia uchwały organu
gminy, pomiędzy tą ustawą a ustawą o samorządzie terytorialnym tak jak poprzednio
pomiędzy działem VI Kodeksu postępowania administracyjnego a ustawą o samorzą-
dzie terytorialnym.
W konsekwencji powyższych ustaleń Sąd Najwyższy podziela stanowisko Rzecznika
Praw Obywatelskich o zachowaniu aktualności uchwały składu Siedmiu Sędziów
Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 1995 r., III AZP 9/95 (OSNAPiUS 1995 nr 20
poz. 243), że wniesienie skargi do Naczelnego Sądu Administracyjnego na uchwałę
organu gminy na podstawie art. 101 ustawy o samorządzie terytorialnym ograniczone
jest terminem wskazanym w art. 199 § 1 KPA (obecnie w art. 35 ust. 1 ustawy o
NSA) liczonym od dnia doręczenia odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia
interesu prawnego lub uprawnienia, albo - w wypadku nieudzielenia odpowiedzi na to
wezwanie - od dnia, w którym upłynął dwumiesięczny termin przewidziany w art.35 §
3 KPA. Uchwała ta wyraża po pierwsze - wynikający z art. 101 ust. 1 ustawy o
samorządzie terytorialnym nakaz uprzedniego wezwania do usunięcia naruszenia
przed zaskarżeniem uchwały do sądu administracyjnego i po drugie - wynikające z
art. 101 ust. 3 tej ustawy stosowanie w sprawie wezwania do usunięcia naruszenia
przepisów o terminach załatwienia spraw w postępowaniu administracyjnym.
Odnosząc powyższą ocenę prawną do przedstawionego w zaskarżonym
postanowieniu i niekwestionowanego w rewizji nadzwyczajnej stanu faktycznego
należy stwierdzić, że rewidujący wykazał, iż Naczelny Sąd Administracyjny z rażą-
cym naruszeniem prawa odrzucił skargę na uchwałę Rady Miejskiej w B. z dnia 17
czerwca 1996 r, pomimo wniesienia jej z zachowaniem przewidzianego terminu.
Z powyższych przyczyn Sąd Najwyższy orzekł na podstawie art. 39313 § 1
KPC, zastosowanego odpowiednio w myśl art. 10 ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o
zmianie Kodeksu postępowania cywilnego... (Dz. U. Nr 43, poz. 189).
========================================